Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Samen één dienst

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Samen één dienst

Hervormd en christelijk-gereformeerd contact

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Gezamenlijk optrekken gaat kerkelijk Nederland op twee momenten in het jaar goed af: in de zomermaanden op buitenlandse bodem en rond Hervormingsdag. Op andere ogenblikken houden we het graag zoals het is. Toch zijn er soms ‘historische’ momenten.

Als het gaat om Paulus’ oproep om de eenheid van de Geest te bewaren, zijn Nederlandse christenen niet zijn meest overtuigde volgelingen – om over Johannes 17 maar te zwijgen. Reden waarom hervormd-gereformeerden en christelijke gereformeerden al jaren gesprekken over dit onderwerp voeren. Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond en de deputaten voor de eenheid van gereformeerde belijders in Nederland van de Christelijke Gereformeerde Kerken zoeken in hun contact naar wegen om tot samenwerking en samenspreking van gemeenten te komen. Diverse gemeenten zijn de afgelopen jaren concreet gestimuleerd toenadering te zoeken. Daarvoor is tijd nodig, maar er ontstaat op verschillende plaatsen daadwerkelijk contact.

Urk is een voorbeeld. Tussen de hervormde gemeente De Bron en de Christelijke Gereformeerde Ichthuskerk zit inhoudelijk geen verschil, hooguit in aanpak, zegt ds. P. van der Kraan van De Bron, die tevens al jaren voorzitter van het bestuur van het contactorgaan gereformeerde gezindte (COGG) is. ‘Je kunt je afvragen waarom we in verschillende kerken zitten. Je voelt de pijn van de verdeeldheid. De kerkmuren zullen wel blijven bestaan, wellicht tot de jongste dag. Als je steentjes uit de muur kunt weghalen, moet je dat doen.’

Te prematuur
De kerkenraad van De Bron kreeg in juni 2010 een brief van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond. Tegelijk ontving de Christelijke Gereformeerde Ichthuskerk een schrijven van de christelijke gereformeerde deputaten eenheid. Beider boodschap was: er komt maar niets van samensprekingen, wij willen jullie concreet als pilotgemeente aanwijzen.
‘Dat viel aan weerskanten verkeerd’, zegt ds. Van der Kraan. ‘Wij konden niet begrijpen dat het hoofdbestuur ons wilde laten samenwerken met een gemeente die juist vanwege Samen op Weg in 2004 uit de Gereformeerde Kerken was gestroomd.’ Andersom voelde de gemeente Ichthus, waar ds. W.N. Middelkoop predikant is, er weinig voor om met een ‘PKN-gemeente’ samen te werken. Te prematuur, te gevoelig, al was er eerder al wel een gezamenlijke ambtsdragersvergadering van de Urker christelijk-gereformeerden en de hervormd- gereformeerden.

Goede Vrijdag
In het voorjaar van 2011 kwamen de drie predikanten van de Christelijke Gereformeerde Maranathagemeente, ds. H. Polinder, ds. H. Korving en ds. C.P. de Boer, naar ds. Van der Kraan met de vraag: ‘Zullen we niet eens wat samen doen?’ De Bron en Maranatha hadden al voor 2004 samengewerkt, met van tijd tot tijd een gezamenlijke dienst rond Hervormingsdag. Beide gemeenten ontstonden rond 1975 vanuit de gereformeerde kerk op Urk. De kerkfusie bracht echter verwijdering. Ds. Van der Kraan: ‘Wij heten vandaag PKN’, en dat is voor buitenstaanders moeilijk te begrijpen. In de praktijk blijken dingen later wel mee te vallen.’
Er volgden contacten over en weer, maar een gezamenlijke kerkdienst onder beider verantwoordelijkheid op kortere termijn bleek op kerkordelijke blokkades te stuiten, omdat van christelijk-gereformeerde zijde de classicale vergadering zijn goedkeuring moet geven. Op voorstel van ds. Polinder is ds. Van der Kraan op Goede Vrijdagmorgen in de Christelijke Gereformeerde Maranathakerk voorgegaan, onder verantwoordelijkheid van de hervormde kerkenraad. Tot dat moment kende Maranatha geen ochtenddienst op Goede Vrijdag, terwijl De Bron die al sinds de komst van ds. C.A. Tukker in 1975 heeft.

Weldadig
Ds. Van der Kraan noemt het een ‘historische dienst’. ‘Ik heb het als heel weldadig ervaren. Het was misschien een wolkje als eens mans hand, maar in het dorp doet het wel wat. De dag erop hielden verschillende mensen me op straat aan met de boodschap: we waren gisteren in de kerk, dat moeten we vaker doen. Kerkmuren brokkelen een beetje af, en dat is goed.’
Ook ds. Polinder heeft de gezamenlijke dienst als ‘erg positief’ ervaren. ‘Ik ben blij dat we dit konden en mochten doen. Er is grote herkenning in de prediking. We mochten samen rond het kruis van de Heere Jezus bijeen zijn. Dat geeft een eenheid die kerkmuren overstijgt. Dat gevoel leeft breed in onze gemeente. We hadden een volle kerk, al weet ik dat enkelen reserves hebben omdat De Bron ‘PKN’ heet.’

Voorwaarde voor het contact is de herkenning in de prediking, de geestelijke benadering die je bij de ander herkent, meent ds. Polinder. ‘Dat geeft een stimulans om iets gezamenlijk op te pakken. Als gemeente moet je qua geestelijke ligging dicht bij elkaar staan, wil je dit kunnen doen. Misschien is die factor minder groot als het om twee kleine gemeenten gaat; dan zul je elkaar eerder zoeken, omdat je elkaar meer nodig hebt. Dat speelt op Urk niet, omdat beide gemeenten behoorlijk groot zijn.’

Klik
De predikanten erkennen dat ook de persoonlijke relatie tussen voorgangers een belangrijke rol in het interkerkelijke contact speelt. Ds. Polinder: ‘Een klik tussen twee predikanten kan een belangrijke stimulans in het contact zijn.’
Ds. Van der Kraan zegt op Urk meer contact met niet-hervormde dan met hervormde predikanten te hebben. Zo is hij elke vrijdagmorgen met zijn christelijke gereformeerde collega ds. Middelkoop tussen 8 en 9 wandelend langs de IJsselmeerdijk te vinden. Een accolade op het persoonlijke vlak is een voorwaarde voor samenwerking, denkt hij. ‘In de praktijk blijkt een predikant een belangrijke katalysator te zijn. Een predikant heeft in bepaalde situaties een belangrijke stem in het kapittel’, aldus ds. Van der Kraan.
‘Van het één komt het ander. Je moet voorzichtig beginnen en de eisen niet te hoog stellen. Wat is mogelijk in context van het moment? Vervolgens moet je blij zijn met elke volgende stap. Zo werkt het in de praktijk. Ik ben nuchter; we gaan niet op één hoop. Twee predikanten zoeken elkaar omdat je weet dat je voor hetzelfde staat. Vervolgens moet je je kerkenraad meekrijgen. Voordat je het contact op één of andere manier vormgeeft, moet er een bespreking op kerkenraadsniveau plaatshebben; je moet het aan de orde stellen waar het thuishoort.’

Vruchten plukken
Ds. Van der Kraan verwondert zich over het nieuwe kerkelijke contact. ‘In de Alblasserwaard was mij dit niet gebeurd. In de Binnenwaard had je hoofdzakelijk met gereformeerden te maken en tussen hen en hervormden lag het scherp.
Als ieder in zijn eigen hok blijft, gebeurt er niets. Feit is dat ds. J. Westerink, de voorganger van ds. Polinder, op Urk in dezen een positieve rol heeft gespeeld en dat ds. Tukker in de jaren ’70 ook al brede contacten had. Daar plukken we nu vruchten van.’
De twee Urker predikanten zien in 2013 graag weer een gezamenlijke Goede Vrijdagdienst. Ds. Polinder: ‘Dat zouden wij graag willen. Gezamenlijke diensten op tweede feestdagen worden praktisch lastig, omdat het dan om veel meer kerkgangers gaat. De gemeenten moeten elkaar ook verder leren kennen, dat heeft tijd nodig.’

Dit artikel is overgenomen uit De Waarheidsvriend

Tineke van der Waal is eindredacteur van De Waarheidsvriend


Bennekom, Maarssen, Stadskanaal, Huizen …
Is op Urk een nieuw contact tussen christelijk-gereformeerden en hervormd- gereformeerden gelegd, ze is niet de enige plaats waar beide gemeenten elkaar beter in de ogen kijken. Zo heeft Bennekom al zo’n twintig jaar een gezamenlijke kerkdienst rond Hervormingsdag. Ook Maarssen heeft een geschiedenis van gezamenlijke diensten: één keer in de maand op zondag, in de zomermaanden op de middag en op tweede feestdagen. In Stadskanaal is er sprake van een gezamenlijke middagdienst en zijn er dito zomerdiensten. In Huizen gezamenlijke bid- en dankdagdiensten. Recent was er in Hilversum voor het eerst een gezamenlijke ambtsdragersbijeenkomst, waarvoor de algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond als spreker was uitgenodigd.


Samenwerking
Net als de Nederlandse Hervormde Kerk is de oecumenische roeping van de Protestantse Kerk verankerd in de kerkorde. De kerk verstaat zichzelf als ‘gestalte van de ene heilige apostolische en katholieke of algemene christelijke Kerk’. Een officiële relatie met de CGK is er niet. In de praktijk zijn er welk contacten. Zo spraken de christelijke gereformeerde ds. J. Westerink en de hervormd-gereformeerde ds. M. Messemaker onlangs beiden tijdens de hervormde Mannenbondsdag en had er een gesprek plaats tussen het moderamen van de protestantse synode en het christelijk-gereformeerde deputaatschap eenheid, waarbij ook de algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond aanwezig was.

Van de Christelijke Gereformeerde Kerken heeft ongeveer 40 procent een vorm van contact met de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) of de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Soms gaat het om predikantenruil (samenwerkende gemeenten), soms om volledige eenwording (samenwerkingsgemeenten). Al enkele jaren zijn er mogelijkheden om tot nauwere samenwerking met Gereformeerde Bondsgemeenten te komen. In 2001 en 2004 sprak ds. G.D. Kamphuis als eerste hervormde predikant de Christelijke Gereformeerde Synode toe, in 2007 en 2010 deed algemeen secretaris drs. P.J. Vergunst dat. In 2008 sprak de christelijk-gereformeerde hoogleraar G.C. den Hertog, die adviserend lid is van de Raad van advies voor het gereformeerd belijden, op persoonlijke titel de protestantse synode toe.
Sinds 2010 is er ook kanselruil tussen de CGK en de Hersteld Hervormde Kerk mogelijk.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 november 2012

De Wekker | 20 Pagina's

Samen één dienst

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 november 2012

De Wekker | 20 Pagina's