Liturgische stuivers

Een rondgang in de praktijk
Voorafgaand noemt de voorganger de doelen. Terwijl het geroezemoes stijgt en het gerommel in tassen en jassen toeneemt, is nog net te horen dat hij hoopt dat “de Here ons en onze gaven zegenen zal”.

Afhankelijk van ‘de ligging’ wordt er een voorspel op het orgel gespeeld om aansluitend een psalm te zingen, of wordt de beamer opgestart en komen de mededelingen van voor de dienst weer langs. Ook is het mogelijk de gemeente te trakteren op de foto’s van het laatste jeugdkamp of een filmpje te tonen.

Bijna overal wordt aangevallen op de kerksnoep. Dit is het ultieme moment om wat woorden te wisselen met de buren. Over het slechte weer en zo. De kinderen, die naar zondagsschool of kindernevendienst geweest zijn, komen terug. Half-rennend en wapperend met een werkje. Een haastige kerkganger trekt de jas vast aan. Dat scheelt straks bij het uitgaan een kostbare minuut.

Afschaffen dan maar?
Ik zou meer kunnen noemen, maar ik denk dat bovenstaande (karikatuur) voldoende aangeeft dat we met de collecte(n) als onderdeel van de liturgie niet goed raad weten. Het is in menig eredienst eerder een soort pauze, dan een geestelijk geheel samen met de andere onderdelen. Zou het niet beter zijn de collecte(n) af te schaffen en een automatische overschrijving via de bank te doen? Ik denk het niet. Integendeel, het is te wensen dat iedere gemeente zich serieus afvraagt of de manier waarop de collecte(n) gehouden worden, recht doet aan hoe de Here graag ziet dat het gebeurt.

Schaarse bezinning
Ik heb gezocht naar bezinnend materiaal maar weinig gevonden. De nummers van Ambtelijk Contact die ik via internet kan doorzoeken en De Wekker jaargangen van 2004 tot halverwege 2013 – via Digibron ook op internet beschikbaar – zwijgen over dit thema. In mijn boekenkast kom ik niet verder dan vijf bladzijden in: “Liturgische oriëntatie” door H. Jonker en twee bladzijden in: “Waarom zou ik naar de kerk gaan?” door A.A. van Ruler. Van de laatste een citaat:
Ik aarzel dan ook geen ogenblik, over dit deel van de liturgie te spreken als over “de dienst van de offeranden”. In dat verband ga ik niet meteen zedeprekerig jammeren, dat het dan ook echt een offer moet zijn en dat het dat maar zelden is. Ik zoek het liever wat dieper en vraag: in welke zin kan men hier van een offer spreken, er is toch maar één offer, namelijk dat van Christus? … Als het offer van Christus door de Heilige Geest aan ons voltrokken wordt, wórdt het het offer, waarin wij ons verzoenen met God en ons leven laten heiligen tot zijn dienst. Het hele bestaan als christen … is wel van dit offerkarakter naar alle kanten doortrokken. De collecte nu is van dit alles de meest zichtbare uitdrukking. Als zodanig moeten we haar ook leren beleven. Zij is echt geen vervelend en storend element in onze stichtelijke, gewijde, hooggestemde, teergevoelige kerkdienst. Zij is geen teken van dat eeuwige gebedel van de kerk. Zij is zelf ten volle een stukje liturgie. Daarom moet men er ook een apart, zelfstandig onderdeel van maken: er moet strak en stijlvol worden meegedeeld, waarvoor gecollecteerd zal worden; er moet – voor of na de collecte – een gebed worden uitgesproken; het collecteren zelf kan beter niet onder het zingen worden gedaan, maar om de ijselijke stilte te verbreken is het goed, dat op het orgel wordt gespeeld; de collecte wordt in zuivere vorm op de avondmaalstafel gedeponeerd; daar kan nog een formule bij worden uitgesproken.

Het kan ook anders
Dat het anders kan ontdekten wij jaren geleden tijdens een vakantie in Engeland in een Presbyteriaanse kerkdienst. De inhoud van de verkondiging ben ik kwijtgeraakt. Wat wel is blijven hangen is … de collecte. Ik zie de open schaal die door de banken gaat. Het voelt ongemakkelijk. We hebben weinig losse ponden. En het is er duur … Aan het einde brengt de voorganger de schaal eerbiedig omhoog en dankt onze Here God voor deze gaven. Hij vraagt Hem om Zijn zegen er over.

Ik weet wel dat het “vakantie-effect” een rol speelde, maar toch kan ik er oprecht naar verlangen dat onze dienst der offeranderen meer hierop gaat lijken dan op wat het nu soms is. Een preek om nooit te vergeten!

J.A. Voorthuijzen maakt deel uit van de redactie en is ouderling van de kerk van Kampen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen