Omdat de zon schijnt, kan ik danken!

Het is één van de grote verschillen in levenshouding tussen Europese en Afrikaanse mensen. “Europeanen willen alles uit dit leven halen; zij denken en plannen ver vooruit. De Bantu heeft niet eens een woord voor de verre toekomst: vandaag leef ik en is er genoeg om God voor te danken. ‘Ik ga mijn familie morgen bezoeken,’ zullen ze zeggen, maar niet: ‘Over tien jaar wil ik …’.
Zij vragen zich niet af of God wel bestaat. Kijk maar om je heen, dan zie je dat God er is! Ook als de omstandigheden, zoals de profeet Habakuk aangeeft, er helemaal niet naar zijn, geldt: ik zal dan toch in de HERE van vreugde opspringen.
Er zijn wezenlijke verschillen in hoe het geloof in het dagelijks leven gestalte krijgt. Hier is dat vaak rationeel, in Afrika veel meer gevoelsmatig en praktisch. Het geloof beheerst het dagelijks leven.”

Via Purmerend naar Afrika
Al in de studietijd trok het zendingsveld, maar zijn schoonvader noemde dat ‘een vlucht uit de pastorie’. De vrijheid en het avontuur lonkten, maar er lag een taak in de gemeente van Purmerend. Al na twee jaar kwam er een vraag vanuit de zending. Er waren genoeg bezwaren om die vriendelijk af te wijzen: anderen hadden meer ervaring, de gemeente Purmerend kon niet na zo’n korte periode achtergelaten worden en Aurelia tobde met haar gezondheid vanwege een hernia.
Toch leidde de Geest hen naar de zending. “Voor ons was dit duidelijke leiding, maar dat zie je pas achteraf. Alle bezwaren verdwenen: de ervaren kandidaten vielen af, de warmte bleek goed voor een hernia en verschillende andere hobbels werden eveneens geslecht. We begonnen aan de mooiste tijd van ons leven: twaalf jaar in KwaNdebele. In die jaren groeide de gemeente van 400 naar 2.600 leden. Ook in ons gezin werden we op een bijzondere manier gezegend door de komst van twee (adoptie)kinderen.”

Ontdekken wat de Geest wil
“In Nederland zijn veel mensen bezig met de vraag hoe je kunt ontdekken wat de Geest wil. Die wil staat duidelijk in de Bijbel: God wil dat we Hem liefhebben en Zijn gerechtigheid najagen. Dat is het antwoord aan mensen in Nederland én Afrika. Wat de Geest wil hoor je niet via een bijzondere openbaring of via zogenoemde ‘ministry-gebeden’. Daarbij gaan twee mensen om een derde staan, leggen de handen op hem of haar en geven aan die derde woorden door die via een openbaring op dat moment binnenkomen.

Juist omdat in Afrika veel aandacht is voor geesten, dromen en visioenen is in de zending altijd onderstreept dat de Geest gebonden is aan het Woord. De reformatie heeft getoond hoe belangrijk het is om Woord en Geest met elkaar te verbinden. God spreekt door Zijn Woord en de Heilige Geest bevestigt dat. De Bijbel is de openbaring van God, die in Jezus Christus is afgerond (Hebreeën 1: 1-2). Blijkbaar bestaat in Nederland een verlangen naar meer dan de vastgestelde openbaring: naar ervaringen, wonderen, een kick-gevoel.”
Ds. Jonkman vertelt dat hij in de kerk mensen ontmoet, die zeggen dat je de Geest tegenstaat als je in de eredienst geen profetie toestaat. “Maar als tegen mij gezegd wordt dat God ook van mij houdt, hoef ik dat niet van een profeet te horen. Dat staat allang in de Bijbel.”

Geesten van voorouders
In Afrika gelooft men in vooroudergeesten. “Deze geesten van je overleden opa, vader of moeder bepalen voor een groot gedeelte het leven. De goden geven via hen aan de levenden door wat er moet gebeuren. Je moet goed voor hen zorgen, anders sturen ze ziekten en ander ongeluk op je weg. Wij zetten foto’s van onze overleden geliefden neer en dromen soms over hen. Maar wij ervaren die dromen niet als een boodschap. Mensen in Afrika zien dergelijke dromen als het spreken van de geest van de voorouder.

Het kost minimaal drie generaties om volledig los te komen van heidense voorouderverering. Bij de eerste generatie is er nog veel vermenging van christelijk geloof en heidendom. De derde generatie is soms erg kritisch richting hun grootouders. Deze generatie behoort het christelijk leven aan te scherpen en duidelijke keuzes te maken. Zij moeten echter ook respect hebben voor hun opa en oma, want die hebben de moeilijkste stap gezet: vanuit het totale heidendom naar het christelijk geloof.”

Christen worden heeft grote consequenties, want de voorouders horen er helemaal bij. “Een meisje werd uit het ouderlijk huis verstoten omdat ze niet wilde meedoen met heidense praktijken. Eén keer per jaar moet het huis van een gezin door de toverdokter vrijgemaakt worden van kwade invloeden. Dat gebeurt door besprenkeling met een mengsel van water en bloed met daarbij toverspreuken in de richting van de geestenwereld. Zij mocht dat huis niet meer binnenkomen omdat zij anders de poort voor het kwaad naar dat huis kan zijn. Er heerst angst voor de vooroudergeesten. Alleen de kracht van de Heilige Geest kan van deze angst bevrijden.”

Wat kan de kerk in Nederland leren van de kerk in Afrika? “Voor alles: blijdschap en het met elkaar delen! Maar ook: openheid over het geloof. Ik stond bijvoorbeeld eens in een lange rij te wachten toen mij over drie rijen heen werd gevraagd een aantal dingen op te helderen. Dan staat daar een grote groep mensen omheen, die op deze manier iets van het Evangelie hoort.
Ik herken in Nederland veel heidendom. Een leven zonder de levende God, waardoor allerlei heidense rituelen tevoorschijn komen.

Wat de kerk van Afrika van ons zou kunnen leren is Bijbelvastheid. Inzicht in theologische verbanden in de uitleg van de Bijbel. Begeleiding kunnen ze ook gebruiken, maar dan wel via coaching, dus door naast hen te staan.”

Profetie
“In Nederland denken we vaak dat in het zendingswerk veel meer te zien is van wonderen en krachten van de Geest, zoals in Handelingen. Krachten van de Geest in genezingen en profetie. Juist in het heidendom en in veel onafhankelijke kerken komen die verschijnselen voor. Maar de gave van genezing zien we ook in medische kennis. De kennis van kruiden in Afrika mag nu gebruikt worden als kennis die God in de mens en natuur gelegd heeft tot genezing.

De gaven van de Geest (1 Korinthe 12) komen steeds ten goede aan de gemeente. Profetie moet tot opbouw van de gemeente zijn en is daarom altijd gebonden aan het Woord. We hebben Gods geopenbaarde wil, Zijn Woord. Hij spreekt door dat Woord. Door de kracht van de Heilige Geest komen mensen tot geloof. Door als gelovige het Woord van God (na) te spreken, mag ook een predikant of evangelist een profeet zijn. Niet minder, maar ook niet meer.

Wij in Nederland hebben op dezelfde manier als in Afrika het Woord en de kracht van de Geest nodig om in God te gaan geloven en om Jezus Christus te volgen. Want God de Vader, Jezus Christus en de Heilige Geest zijn overal op aarde gelijk.”

Ds. Henk Jonkman nam op zondag 26 april, in verband met zijn emeritaat, afscheid van de gemeente van Dronten. Ds. Jonkman diende de kerken van Purmerend, KwaNdebele, Zutphen en Dronten. In dit interview spreekt hij, zich aansluitend bij het thema van dit nummer van De Wekker, voornamelijk over zijn ervaringen in de periode KwaNdebele.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen