‘Zegen hen’ en ‘overwin het kwade door het goede’

Voor dit interview waren voor de zekerheid twee avonden gereserveerd. “Vanwege de hectiek van deze weken kan er op korte termijn wat tussenkomen,” waarschuwde Visscher vooraf Bijvoorbeeld problemen rond “de veiligheid van minderheden in asielzoekerscentra, die soms een hoge urgentie hebben”.

Hij doelde specifiek op christelijke asielzoekers, die soms onder vuur liggen van radicale moslimgroepen. In enkele centra opereren fanatieke groepjes Syrische moslims die hun manier van leven dwingend aan anderen opleggen. “Ze zetten niet alleen christenen onder druk, maar ook moslims met afwijkende opvattingen”, licht Visscher (op de afgesproken avond) toe.

Kantelpunt in de geschiedenis
De berichten uit sommige asielzoekers-centra noemt Visscher “best ernstig”. Toch waarschuwt hij om dergelijke incidenten op te blazen. Op welke schaal er incidenten plaatsvinden is nog niet helder, onderstreept hij. “De meeste Syrische moslims zoeken gewoon een veilig heenkomen en willen in vrede met anderen leven.” Asielzoekers kunnen incidenten melden via de website van stichting Gave, maar daar is nog nauwelijks gebruik van gemaakt. Visscher spreekt echter wel mensen die het nodige hebben meegemaakt.

Dat de komst van de tienduizenden asielzoekers soms hevige reacties in de samenleving oproept, verbaast hem intussen niet. “De huidige vluchtelingenstroom is ongekend”, zegt hij. “Het zou me niet verbazen als historici deze periode later beschrijven als een nieuw kantelpunt in de geschiedenis, zoals 9/11 dat was.”

Visscher benadrukt dat het westen zelf ook een behoorlijk aandeel heeft gehad in de huidige vluchtelingenproblematiek. “Er is een duidelijk verband met onze westerse Midden-Oostenpolitiek van de afgelopen decennia. Het is dus ook onze verantwoordelijkheid om goed om te gaan met de gevolgen.”

Bijbelse gastvrijheid
Wat is een christelijke houding ten opzichte van vluchtelingen?
“De Bijbel onderstreept dat we goed moeten zijn voor de vreemdeling ‘in onze poorten’. Een sleutelhoofdstuk voor onze omgang met vluchtelingen, moslim of christen, vind ik in Romeinen 12.

Daarbij hoort bijvoorbeeld dat christenen elkaar liefhebben ‘met een innige liefde’ en ‘onophoudelijk bidden’. Maar ook dat ze gastvrij zijn: ‘Leg u toe op de gastvrijheid’ (vers 13). Gastvrijheid is hier letterlijk: liefde voor de vreemdeling. Niet enkel dus gastvrijheid tegenover medegelovigen, maar tegenover ieder die op ons pad komt.”

Hoe gastvrij moeten we zijn tegenover asielzoekers die minderheidsgroepen onderdrukken?
“Een open houding tegenover vreemdelingen is niet zonder risico’s. Maar de Bijbel zegt: neem die. En mocht blijken dat men geen goede bedoelingen heeft, dan geldt nog dat we moeten zegenen wie ons vervolgen. ‘Zegen hen en vervloek hen niet’, staat er in vers 14 En in vers 21: ‘Word niet overwonnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.’ Dat is de weg die de Bijbel ons uittekent.”

Moeten christenen dus voor een ongelimiteerd vluchtelingenbeleid pleiten?
“Het is de taak van de overheid om in de gaten te houden wie er met de vluchtelingenstroom mee naar binnen komen. Voor een christen geldt dat hij een vreemdeling onbevangen tegemoet mag treden. Aanwijzingen voor kwalijke praktijken kunnen we melden aan de bevoegde instanties ”

Christenen en moslims
Hoe gaat stichting Gave daarmee om?
“We hebben de positie van christelijke asielzoekers vijf jaar geleden voor het eerst openlijk aangekaart bij het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en de regering. Het COC zei vervolgens dat men dan nog wel een groep wist die het moeilijk had, en zo kwam het thema behoorlijk hoog op de politieke agenda. De toenmalige minister van asielzaken, Gerd Leers, heeft daar een heel goede rol in gespeeld. Het COA heeft een aantal stappen gezet, zoals de training van medewerkers om alert te zijn op de positie van minderheden. Maar ik heb de indruk dat de aandacht nu weer wat is weggezakt, wat natuurlijk mede komt door de enorme groei die het COA doormaakt.”

Is het een oplossing om christelijke en islamitische asielzoekers gescheiden op te vangen?
“Ik vrees dat dit praktisch erg moeilijk wordt. Bij aankomst is vaak niet meteen duidelijk wie christen is. En moet je dan ook niet voorkomen dat gematigde moslims geïntimideerd worden door meer radicale geloofsgenoten? Oftewel: moeten we de harde kern eruit destilleren?

Ik denk dat de autoriteiten bij aankomst veel meer dan nu gebeurt aan asielzoekers de Nederlandse omgangsvormen duidelijk moeten maken en bij ongewenst gedrag veel duidelijker moeten optreden. Bijvoorbeeld dat we hier gewoon zijn als moslims en christenen in vrede naast elkaar te leven. Daar zullen ze aan moeten wennen.”

Zalig de vervolgden
Sommige Europese politici opperen voorrang te geven aan christelijke vluchtelingen.
“Ik geloof niet dat zo’n idee uitvoerbaar is. Het staat op gespannen voet met het verdrag van Genève over de bescherming voor vluchtelingen en met artikel 1 van onze eigen grondwet.

Los daarvan voel ik ook moreel gezien niets voor zo’n filter. Wie vervolgd wordt, moeten wij bescherming bieden, ongeacht zijn of haar achtergrond. Ik ben er bovendien van overtuigd dat veel moslims niet voor niets naar Europa komen. Ik geloof dat God er een bedoeling mee heeft.”

De paus waarschuwde voor mogelijke IS-strijders onder de vluchtelingen. Begrijpt u die angst?
“Kunnen wij ons, als westerse kerk, iets voorstellen bij de zaligspreking van Jezus voor wie vervolgd worden? Misschien moeten we er langzaam aan gaan wennen dat vervolging er in het normale christelijke leven bij hoort. Je hoeft het echt niet op te zoeken, maar als het er is, zegt Jezus: Zalig ben je!”

God regeert
Stel, er komt een azc vlakbij de kerk. Wat raadt u de kerkelijke gemeente aan?
“Steek de koppen bij elkaar, liefst samen met andere kerken. Organiseer dingen waarvoor je mensen uit het azc laagdrempelig kunt uitnodigen. En wees helder over de invulling en de identiteit van het programma.”

Is dat zieltjeswinnerij?
“Je moet geen misbruik maken van de kwetsbare positie van mensen. Maar schroom in persoonlijk contact niet om duidelijk te maken dat je christen bent. Zeg gewoon wat je drijfveer is. Vraag echter ook naar hun geloof, zoek in een gesprek naar wederkerigheid. Als Gave organiseren we een cursus ‘Op weg met een vluchteling ...’ met handvatten voor contacten met vluchtelingen. Daar is iedereen uiteraard van harte welkom.”

En als het contact met een asielzoeker op een teleurstelling uitloopt?
“Hoeveel teleurstellingen heeft Jezus niet gehad?

Wat helpt is om geen al te hooggespannen verwachtingen te hebben. Door cultuurverschillen is het vaak lastig om te ontdekken wat iemand wel of niet op prijs stelt. Voel je ook niet verplicht om alles voor de ander te doen. Je hoeft geen hulpverlener te zijn, maar mag grenzen stellen. Maar ook in dergelijke contacten geldt dat het zaliger is te geven dan te ontvangen.”

Wat motiveert je in dit werk?
“Ik ervaar het als een roeping. Ik zie duidelijk de zegen van God. We hebben bij Gave zo vaak gemerkt dat Hij de regie heeft over onze bezigheden, dat ik ook alle vertrouwen heb in de toekomst.”

Dr. Marnix Visscher (1963) is coördinator juridische ondersteuning bij stichting Gave: www.gave.nl, en lid van de gemeente van Apeldoorn-Zuid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen