Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Bijbellezen: hoe doe je dat?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Bijbellezen: hoe doe je dat?

11 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wij zullen er allemaal van harte mee instemmen dat we in de Bijbel te maken hebben met een goudmijn. Wie de Bijbel opent, mag zichzelf beschouwen als een goudzoeker. Alleen: goud moet wel gedolven worden, en dat vraagt inspanning. De vraag is dan: hoe ontdek je dit goud en hoe maak je het jezelf eigen?

Geen lezer van De Wekker zal ontkennen dat het lezen van de Bijbel noodzakelijk is. We leren het onze kinderen al: ‘Lees je Bijbel, bid elke dag opdat je groeien mag’. Toch is de praktijk nogal eens weerbarstig. Het opbrengen van discipline, het begrijpen van wat je leest, het toepassen van het gelezene: velen worstelen ermee. In dit artikel wil ik proberen u een klein beetje op weg te helpen.

Geschenk
|Wie de Bijbel leest, dient zich allereerst goed te realiseren wat voor boek hij in handen heeft. Je kunt alleen maar zeggen: de Bijbel is echt een geschenk uit de hemel. Het is immers het boek waarin God tot ons spreekt. Hoe vaak kom je in de Bijbel niet de uitdrukking tegen: ‘Zo spreekt de Heere’. In de Schrift spreekt God Zelf tot ons. Wat een wonder dat de grote en heilige God in mensenwoorden Zich aan ons bekend wil maken. Zo buigt Hij Zich tot ons neer. Hij wil niet de grote Onbekende blijven. Onbekend maakt immers ook onbemind … Hij wil door ons gekend en bemind worden. Door middel van Zijn Woord zoekt Hij de relatie. En dan gaat het maar niet om zomaar een relatie. Hij wil onze Vader zijn en wij mogen uit genade Zijn kinderen zijn. Zo bezien heeft de Schrift veel weg van een liefdesbrief van God aan mijn adres.

In de Schrift mogen we -en dat is het tweede -de Heiland ontmoeten. Zei Hij het Zelf niet tegen de Farizeeën met het oog op het Oude Testament: ‘De Schriften zijn het Die van Mij getuigen’ (Joh. 5: 39)? In de Schrift draait het om Hem. Zoals de herders de Heiland mochten vinden in de doeken van de kribbe, zo mogen we in de ‘windselen’ van de Schrift de Heere Jezus Christus ontmoeten. De Schrift is de vindplaats van de Heiland bij uitstek. Hij is de Christus van de Schriften. Johannes zegt dat hij zijn evangelie geschreven heeft opdat we zouden geloven dat Jezus de Christus is en zo het leven zullen hebben in Zijn Naam (Joh. 20: 31). Er is dan ook reden om te zeggen: lees je Bijbel alsof je leven ervan afhangt.

Ten slotte zou ik erop willen wijzen dat de Bijbel ook het boek van de Geest is. De Geest is de uiteindelijke auteur van de Bijbel. Zo zegt Petrus dat profetie niet te danken is aan menselijke gedrevenheid, maar dat de Geest het was die mensen gedreven heeft profetisch te spreken (2 Petr. 1: 21). Paulus duidt hetzelfde geheim aan wanneer hij zegt dat de Schriften van God doorademd zijn. Wie de Schrift opent, komt in aanraking met de wind van de Geest. Het is als wanneer in een bedompt klaslokaal een raam open gaat. Wat verfrissend voor de atmosfeer in het klaslokaal. Hoe verfrissend, ja vernieuwend, herscheppend is het als de Schriften open gaan. Lucht uit een andere wereld komt ons leven binnen. Zeker, dan komt er ook het nodige op de tocht te staan: ons eigen ik-gerichte leven. Maar wat een zegen als je daarvan verlost wordt.

Houding
Omdat de Bijbel niet zomaar een boek is, zal dat nogal wat consequenties hebben voor de manier waarop wij met de Bijbel omgaan. Laat ik enkele van die consequenties mogen noemen:

1. Realiseer je steeds dat het Gód Zelf is die door de Bijbel tot ons spreekt. Wat een wonder dat God in Zijn genade van Zich laat horen, Zich niet in stilzwijgen hult, maar naar ons toekomt en door ons gevonden wil worden. Er was een rabbi die in Genesis 1: 3 de eenvoudige uitdrukking las: ‘En God zeide’. Hij was daarvan helemaal ondersteboven en kon niet meer verder lezen. Het is inderdaad iets om helemaal onderste boven van te zijn. Wat een wonder dat God ons in vertrouwen wil nemen en wil inwijden in Zijn heilgeheimen. Als dit geen reden is naar de Bijbel te grijpen?

2. Lees de Bijbel alsof je leven ervan afhangt. Boven wees ik er al op dat Johannes zijn evangelie schreef opdat we het leven zouden vinden in Jezus’ Naam. U kunt zich voorstellen hoe een kankerpatiënt die net een zware behandeling achter de rug heeft, luistert naar de boodschap dat de kuur boven verwachting is aangeslagen en er geen kwaadaardige activiteit meer te bespeuren is. Het is voor deze patiënt echt het verlossende woord: hij mag leven! Zo zal een zondaar horen naar het woord van God. Zondaar-zijn betekent immers: ten dode zijn opgeschreven. In de Schrift mag je ervan horen dat ten dode gedoemden toch mogen leven dankzij Christus’ volbrachte werk. Voor het geloof zijn de woorden van de Bijbel woorden waaraan je jezelf zalig mag luisteren.

3. Lees de Bijbel nederig. Als de Bijbel het boek is waarin God tot ons spreekt, kunnen we, wanneer we de Bijbel lezen, alleen de houding aannemen van nederige leerlingen. Tegenover de Bijbel past ons alleen de luisterhouding van Samuël: ‘Spreek Heere, want uw dienaar luistert’ ( 1 Sam. 3: 10). De verleiding is altijd weer om het beter te willen weten dan God. Heel gemakkelijk laten we ons kreten ontvallen als: ‘maar dit is niet meer van deze tijd’ of ‘dit kun je vandaag niet meer geloven’. Voor we het weten, zijn we aan het heersen over de Bijbel en gaan wij bepalen wat vandaag nog wel en niet meer kan. Het gevolg zou kunnen zijn dat wij niet meer buigen voor de Bijbel maar de Bijbel moet buigen voor ons. De Bijbel krijgt niet meer de kans ons te ‘storen’ in ons eigentijdse denken. Tegenover de Schrift hebben we allereerst leerling te zijn.

4. Lees de Bijbel met gevouwen handen. De woorden van de Bijbel zijn woorden uit een andere wereld: de wereld van God. De Bijbel is het boek van de Geest en wij zijn van huis uit vleselijk, het kwade zit ons ingebakken. Paulus zegt dat de natuurlijke mens de dingen van de Geest niet verstaat (1 Cor. 2: 14). Er is bij ons sprake van een bedenkelijke vooringenomenheid ten opzichte van de Schrift. Gevolg is dat we te vooringenomen zijn om het Woord van God echt te horen. Het gevaar bestaat dat we alleen horen wat ons goed uitkomt of dat we op de klank afgaan en er zo mee aan de haal gaan. Daarom hebben we bij het lezen van de Bijbel de leiding van de Geest zo nodig. Wie zou ons beter in de Schriften in kunnen leiden dan de eerste Auteur van de Bijbel? Wie zou de boodschap van de Bijbel beter in ons hart kunnen laten landen dan diezelfde Geest? De Geest is het Die de Bijbel voor ons tot een open boek maakt. Ook is Hij het die ons hart helemaal inwint voor de boodschap van de Bijbel. Die Geest kan alleen biddend ontvangen worden.

Praktijk
Ten slotte nog een aantal wenken met het oog op de praktijk van ons Bijbel lezen. Ook nu geef ik een puntsgewijze opsomming:

1. De Bijbel vraagt om zorgvuldige lezing. Soms hoor je van mensen die de Bijbel open doen en willekeurig ergens beginnen te lezen. Vaak zegt men dan ook nog dat het precies op hun situatie sloeg. Zo maak je echter van de Bijbel een orakelboek met losse spreuken die zonder enig verband achter elkaar staan. Juist dan is het gevaar erg groot dat je de Bijbel laat buikspreken. Het is veel beter een Bijbelboek consequent vers na vers, hoofdstuk na hoofdstuk te volgen. Let op het verband waarin een specifiek Bijbelwoord staat. Wat is de relatie met de perikoop waarvan het deel uitmaakt, met het hoofdstuk waarin het staat? In welk Bijbelboek staat het en van welk Testament maakt het deel uit? Als God een woord geeft in een bepaald verband, wie zijn wij dan om het daaruit los te pellen? Luisteren, luisteren en nog eens luisteren is de opdracht. Wie de Bijbel leest zoals hij scrollt over een internetpagina zal er weinig van meenemen. Kloppen op een Bijbelvers als een gouddelver is dan een passender beeld. Dan zul je het goud zeker gaan zien glanzen!

2. De Bijbel wil gelezen worden met het oog op de Heere Jezus. Het Oude Testament spreekt van de komende Christus, het Nieuwe van de gekomen Christus Die wederkomt. De Heiland is het kloppend hart van de Schrift. De Bijbel wil ons doen leven in de nauwe verbondenheid met de Heere Jezus Christus. Ze is eropuit ons Hem te leren kennen als de Redder van ons leven. Vanuit elk gedeelte is een lijn naar de Heere Jezus Christus te trekken. In het ene gedeelte is dat duidelijker dan het andere en het vraagt oefening om het steeds opnieuw te ontdekken. Maar wie zich daarin oefent, komt Hem echt op elke bladzijde van de Bijbel tegen. Daarom moet je steeds weer vragen: wat zegt dit gedeelte me nu over de Heere Jezus en Zijn werk? Hoe is Hij hier het antwoord op mijn nood? Wie op zoek gaat naar het antwoord op die vraag zal regelmatig verrast worden.

3. Je bent niet de enige die de Bijbel leest, laat staan de eerste. Daarom: lees de Bijbel in de gemeenschap van de kerk. Doe je winst met wat ons voorgeslacht van de Bijbel heeft verstaan. In onze belijdenisgeschriften heb je een betrouwbare gids om het landschap van de Bijbel te verkennen. Het kennen van de belijdenis is een waardevolle gids om in dit landschap de weg te vinden. Niet minder is het belangrijk om de Bijbel te lezen samen met medegelovigen uit je eigen tijd. Je mag elkaar tot een hand en een voet zijn om iets te peilen van de liefde van God in Christus geopenbaard. Je hebt elkaar nodig om de rijkdom van de Schrift te verstaan.

4. Het is belangrijk om de Bijbel actief te lezen. Stel vragen aan de tekst. Laten het dan wel de goede vragen zijn. De eerste vraag kan niet zijn wat voor gevoel een bepaalde tekst bij je oproept of wat je ermee kunt. Probeer allereerst te ontdekken wat er nu eigenlijk staat. Vooral een Bijbel met uitleggende kanttekeningen kan daarbij van grote betekenis zijn. Actief Bijbellezen betekent ook dat je vragen stelt aan de tekst. Vragen als: wat zegt deze tekst/ dit gedeelte over ons mensen? Wat zegt dit gedeelte over de Vader/de Zoon en/ of de Heilige Geest. Wat belooft God hier? Wat vraagt God hier? Welke opdracht houdt dit gedeelte in? Wie zo klopt op de deur van de Bijbeltekst, zal ervaren dat die tekst vaak op verrassende wijze opengaat. Je zult ook ervaren dat jij het niet alleen bent die de tekst leest, maar dat de tekst ook jou leest.

5. Ten slotte geldt ook hier: niet het vele is goed, maar het goede is veel. Je kunt beter vijf of tien verzen heel zorgvuldig lezen dan honderd verzen heel oppervlakkig. Ook vraagt het lezen van de Bijbel rust. Alleen dan kunnen de woorden van de Schrift echt naar je toekomen. Je kunt beter een kort gedeelte lezen en herlezen dan een hele lap tekst oppervlakkig en vluchtig doornemen. De betekenis van de woorden zal dan niet tot je doordringen. U begrijpt wie daar goed garen bij spint. In dit verband wordt wel eens een vergelijking gemaakt met het herkauwen zoals de reine dieren dat doen. En je zou dat ook kunnen doen door een tekst te memoriseren.

De anglicaanse bisschop J.C. Ryle heeft indringende woorden geschreven over de omgang met de Schrift. Hij vertelt dat hij velen heeft zien sterven, maar dat er in die omstandigheden nog maar één boek was dat in staat was mensen te troosten en dat was de Bijbel. Niet de voorpagina van de krant wist dan nog te boeien, evenmin de beursuitslagen of sportberichten. Alleen de Bijbel had dan nog echt iets te zeggen. Nu: als de Bijbel een boek is waarmee je kunt sterven, dan is het zeker ook een boek waarmee je leven kan. Hij haalt ook een zakenman aan uit wiens mond hij op zijn sterfbed ooit optekende: ‘Als ik de Bijbel net zo intens gelezen had als de pagina met beursberichten, had ik nu troost gehad’. Dat geeft te denken. Het beste kan ik het echter zeggen met woorden uit de Bijbel zelf: ‘Zalig zijn die het Woord van God horen en het bewaren’ (Luc. 11: 28).

H. Peet
Ds. H. Peet is predikant te Bunschoten

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 16 september 2016

De Wekker | 24 Pagina's

Bijbellezen: hoe doe je dat?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 16 september 2016

De Wekker | 24 Pagina's