Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ds. Jan Groenleer, Zou ik niet van harte zingen …? Gedachten bij liederen uit de Reformatie. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer 2016, € 13,90, 139 pagina’s, ISBN 978 90 239 7129 0
Het zingen heeft een belangrijke plek in de eredienst. Het is niet voor niets dat juist over het zingen de gemoederen in de kerk regelmatig hoog oplopen. Een psalmenoproer is ook vandaag niet ondenkbaar. In het nieuwste boek van ds. Groenleer klinkt een hele andere toon. De titel wijst daarin de weg: van harte zingen!
Met veel kennis van zaken bespreekt ds. Groenleer drieëntwintig liederen uit de Reformatie. Al de liederen zijn te vinden in Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk, ook wel het Nieuwe Liedboek genoemd. Hoewel de opzet van het boek niet is om een wetenschappelijke verhandeling te geven van de liederen, geeft Groenleer veel informatie. De theologische en pastorale overwegingen die Groenleer daarbij maakt, brengen de liederen echt dichtbij. De teksten van de besproken liederen zijn in het geheel opgenomen, de melodieën niet. Wil je de liederen zingen, dan is het nodig een exemplaar van het liedboek zelf bij de hand te hebben.
Bij het lezen moest ik denken aan een woord van Jezus over een schriftgeleerde die een discipel van Jezus geworden is. Jezus vergelijkt die met een huismeester die uit zijn voorraadkamer nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt (Matt. 13: 52). Ds. Groenleer laat zich kennen als een liedgeleerde die uit de voorraad liederen nieuwe en oude dingen tevoorschijn brengt. Hij geeft ons hiermee iets waardevols in handen. Prachtige liederen uit de schat der kerk worden afgestoft, uitgelegd en dichtbij gebracht. Daarmee is het boekje een waardevolle aanvulling voor predikanten en gemeenteleden die zich bezighouden met liturgie. Maar het boek is ook geschikt voor persoonlijke of gezamenlijke meditatie. In het voorwoord noemt ds. Groenleer ook de mogelijkheid van een liedpreek. Zover ik weet is dit fenomeen nog niet zo bekend in onze kerken. Mijn ervaring is dat een middagdienst op een christelijke feestdag zich hier bij uitstek voor leent. In het kader van 500 jaar reformatie is het wellicht het overwegen waard een mooi lied uit de Reformatie samen te zingen en te overdenken.

H. van Eeken, Delft


Theo Boer, Dick Mul (red.), Lijden en volhouden, Lindeboomreeks. Uitgeverij Buijten & Schipperheijn, Amsterdam 2016, € 16,95, 190 pagina’s, ISBN 978 90 5881 906 2
De discussie over voltooid leven blijft de gemoederen bezighouden. Met lijden krijgt iedereen vroeg of laat te maken. Dat is iets wat mensen maar moeilijk kunnen aanvaarden en wat volgens velen het beste gepareerd kan worden door het lijden op te heffen. Dit boek wijst ons een andere weg. Het wil ons helpen na te denken over wat lijden eigenlijk is, welke betekenis lijden in zichzelf heeft en welke perspectieven er zijn die lijden draaglijk kunnen maken. De bijdragen van twaalf scribenten zijn onafhankelijk van elkaar te lezen. Er komen onderwerpen aan bod als: het lijden in de Bijbel, het lijden in de vroege kerk, troosten, het antwoord van de medische wetenschap op lijden, en voltooid leven. Het is opvallend dat er in de bijdragen – die een wetenschappelijk karakter hebben – behalve in de hoofdstukken 1, 2 en 9, weinig gerefereerd wordt aan de christelijke levensovertuiging van de auteurs. Dat kunnen we jammer vinden, maar misschien is dat wel juist de kracht van dit boek. Zo kunnen de gedachten die ons aangereikt worden, gebruikt worden in het breed maatschappelijk debat.
In zijn bijdrage bestrijdt Thijs Tromp dat de wil van een individuele patiënt in de zorg leidend moet zijn. Een mens staat nooit helemaal op zichzelf, maar is altijd verbonden aan anderen, die mee de maat van het lijden bepalen in een gegeven situatie. Juist sámen kan het tragische uitgehouden worden. Zo wordt invulling gegeven aan de onderliggende waarden voor menselijke relaties. Trouw, liefde en mededogen zijn zo waardevol dat ze zelfs de beproeving van het lijden kunnen doorstaan. Ook als een situatie ondraaglijk en onoplosbaar lijkt. De scribenten maken gebruik van inzichten uit de zorgethiek en de narratieve ethiek om hun visie op het volhouden van lijden te onderbouwen.
D. Christopher Ralston laat in zijn bijdrage zien dat lijden of handicap geen belemmering hoeven te zijn voor een zinvol leven, maar juist deel uitmaken van onze roeping in het leven. Als je levensverhaal is ingebed in het verhaal van Gods verlossend handelen, kunnen we lijden zonder wanhoop.
In een tijd waarin het verhaal van de dood zo vaak verteld wordt, daagt dit boek ons uit om het verhaal van het volhouden te vertellen. Niet voor niets heet een patiënt “dulder”. Het is mogelijk om lijden vol te houden, omdat er altijd hoop is!

A.T. Peet-Vreman, Bunschoten


Ds. D. Quant, R.W.J. Soeters en H.J.Th. Velema (red.), Jaarboek van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland 2017. Uitgeverij Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2017, 320 pag., € 12,10 (ook verkrijgbaar op cd-rom), ISBN 978 90 5881 909 3.
Het Jaarboek is een uitgave van een bijzondere soort: na een jaar is het alweer aan vervanging toe, maar in dat jaar wordt het door velen vaker geraadpleegd dan tientallen andere boeken bij elkaar. De redactie doet zijn vele en nauwgezette werk dus niet voor niets. Het Jaarboek heeft vooral een praktische functie, omdat het een recent overzicht geeft met alle gegevens van plaatselijke kerken, predikanten, kerkelijke vergaderingen en deputaatschappen.
Naast praktische informatie geeft het Jaarboek ook zicht op de Christelijke Gereformeerde Kerken als geheel. Het is goed om oog te hebben voor gemeenten elders in het land. En het valt misschien niet altijd op als een plaatselijke gemeente twee of drie leden verliest – hoewel in kleine gemeenten elk lid gemist wordt en juist plaatselijk zichtbaar is dat het om ménsen gaat. Maar landelijk betekent dat een verlies van 415 leden, in één jaar tijd. Dat zou nog minder erg zijn als het alleen om grensverkeer met andere kerken ging; maar de 826 zielen (ik gebruik bewust dat woord) die vorig jaar naar ‘geen kerk’ gingen of zich onttrokken, mogen wel een grote plaats hebben in ons gebed. En misschien zijn er mogelijkheden om toch nog contact met hen te zoeken. Het is ook een oproep: hebben we, bij alle inzet voor missionaire en andere activiteiten, wel genoeg oog voor de jongeren en ouderen ín de gemeente die dreigen af te haken en die de God van hun doop (nog) niet persoonlijk hebben leren kennen?
Laten we tegelijk de zegeningen niet vergeten. Mensen die net niet vertrokken of die in de kerk tot bekering kwamen, halen de statistieken niet, maar geven wel vreugde in de hemel. Wel zichtbaar zijn de 650 jongeren die geloofsbelijdenis aflegden en de 118 leden die uit 'geen kerk' kwamen. Ook reden om te danken voor Gods trouw dus!
Verder bevat het Jaarboek het Jaaroverzicht 2016, een in memoriam over ds. J.H. Carlier en gegevens over de vele stichtingen, werkgroepen en commissies die vanuit de kerken werkzaam zijn. Het sluit af met artikelen over het Open Huis in Haarlem Schalkwijk, de ICF Apeldoorn (in 2016 geïnstitueerd), justitiepastoraat en het wel en wee van een preekvoorziener.

A. Versluis


Karl Barth, De verkiezing van de gemeente, Paragraaf 34 uit de Kirchliche Dogmatik, vertaald en bezorgd door Wessel H. Ten Boom. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer 2016, € 32,50, 200 pagina’s, ISBN 978 90 239 7064 4
In 1942 verscheen deel II/2 van de Kirchliche Dogmatik van Karl Barth, waarin hij in een uitgebreide paragraaf komt te spreken over de verhouding kerk en Israël. De bewuste §34 met als titel ‘De verkiezing van de gemeente’ is nu in het Nederlands vertaald door Wessel ten Boom en fraai uitgegeven. Op de vertaling volgt een verhelderend en actualiserend nawoord.
Het lezen van Barth is boeiend maar ook moeilijk. Moeilijk, niet in de eerste plaats vanwege de lange zinnen (ook in het Nederlands), maar juist ook vanwege de inhoud. Voor Barth is Israël het ‘zich tegen zijn verkiezing verzettende volk van de Joden’, terwijl de kerk ‘de op grond van haar verkiezing geroepen vergadering uit Joden en heidenen’ is (18). Israël is de spiegel van het Goddelijke gericht en beeldt het verzet van de mens en de ellende die daarop volgt uit, terwijl de kerk de spiegel is van de Goddelijke ontferming.
Het besef dat deze tekst uitgegeven werd toen juist de massamoord op zes miljoen Joden in gang was gezet, maakt het lezen van deze paragraaf soms een pijnlijke ervaring. Tegelijk weet Ten Boom duidelijk te maken dat er bij Barth juist sprake is van een principiële solidariteit tussen kerk en Israël. Dat Barth niet het laatste woord hierover heeft gezegd is duidelijk, maar zijn pijnlijke solidariteit doet in elk geval meer recht aan het evangelie, dan een theologie die zich niet wil branden aan de plek die het volk Israël inneemt.
Van harte aanbevolen!

R.G. den Hertog, Groningen


J. Hoek, Goed nieuws voor mensen onder de zon. De boodschap van Prediker. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer 2016, € 7,50, 127 pagina's, ISBN 978 90 239 7118 4
Dr. Hoek is hoogleraar theologie en predikant in de Protestantse Kerk Nederland. Dit boek gaat in op de thema’s van het Bijbelboek Prediker. Dit Bijbelboek is een boek met een heel eigen karakter.
Dat laat dr. Hoek ook goed uitkomen. Hij laat zien dat Prediker in het geheel van de Bijbel zijn eigen plaats heeft en we Prediker moeten lezen in het licht van heel de Schrift. Het boekje leest makkelijk en door de voorbeelden is het goed toegankelijk voor iedereen. Het bijzondere van Prediker is dat het leven van de mens heel realistisch wordt weergeven. Te midden van de zondige en gebroken werkelijkheid plaatst God Zijn Woord van genade en hoop in Christus. Bij sommige gedeelten zou je wat meer uitleg van de Bijbeltekst willen. Maar dat doet niets af van de waardering voor dit boekje dat ons terecht de waarde van het Bijbelboek Prediker laat zien.

Ds. H. Polinder, Urk

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 april 2017

De Wekker | 28 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 april 2017

De Wekker | 28 Pagina's