Brieven over belangen van Kerk en Staat

Waarde Vriend!

Ongetwijfeld zult ge met instemming gelezen hebben, wat onzen vriend «Constant» in het vorig nr. schreef. U gaf mij echter uwe verwondering te kennen, over het woord «wapenstilstand» in dat schrijven, met de opmerking, dat de bedoeling van den geachten schrijver u daarin niet duidelijk was. Zoo noodig, zal de schrijver zelf u zijne bedoeling wel willen toelichten. Nu ge intusschen mijn oordeel hierover vraagt, wil ik u bescheidenlijk het volgende opmerken.
Vooreerst, dat, op zich zelf genomen, strijd voor beginselen niet ongeoorloofd is; ja, wat meer zegt: ieder christen is daartoe van Gods wege geroepen. Altijd en overal behooren wij met woord en daad tegen alle ongeloof en afval te getuigen. In de H. S. worden we opgewekt tot strijd, — tot den goeden strijd des geloofs. De wijze waarop dit geschiedt, kan echter zeer onderscheiden zijn. Zoo licht ontaardt de strijd in een kamp-vechten tegen personen in plaats van tegen beginselen. Heeft dit plaats, dan loopt men gevaar veel goeds te bederven.
Driften en hartstochten komen dan aan ’t woord, in plaats van de gezonde rede. Men laat zich dan leiden door persoonlijke neigingen en inzichten, inplaats van door Gods Geest en Woord. Gevolg daarvan is, dat we allicht elkanders liefde en trouw verdenken en, eer we ’t vermoeden, ons vergrijpen aan het recht, dat alleen God toekomt. Waarheid en leugen, Christus en Satan, staan in onverzoenlijken strijd tegenover elkander. Niet één oprecht belijder van Christus kan in dezen neutraal zijn. De logica der waarheid eischt en gebiedt, dat we een vaste en besliste overtuiging hebben. — Mijne tweede opmerking is deze:
Er is tweeerlei vorm of methode van strijden. Aanvallend en verdedigend. Hierop dient mijns inziens vooral gelet, wanneer verschilpunten bij broederen onderling aan de orde zijn. Er zijn menschen, die er altijd op uit zijn, om af te breken en te veroordeelen, zonder dat zij trachten zelf ooit iets goeds tot stand te brengen. Deze soort van menschen sticht weinig nut. En nu is het volkomen waar, dat ieder mensen zijn eigenaardige roeping heeft, beide in opzicht tot de kerk des Heeren en tot de maatschappij waarin wij leven. De groote vraag, welke ik daarbij mij zelven en ook anderen wensch voor te leggen is deze: trachten wij met ernst» zooveel in ons is, ons van die roeping getrouw te kwijten? Zoo ja, dan kan, denk ik, veel nutteloozen strijd worden vermeden.
In het parlement krijgt ieder lid zijne beurt van spreken, en ten laatste wordt met stemmenmeerderheid uitgemaakt hoe de zaak zijn zal. Zich hiertegen te verzetten helpt niet. Wil men andere wetten en andere toestanden, dan ligt de vraag voor de hand of we doen en gedaan hebben alles wat mogelijk en geoorloofd is, om mannen tot de regeering te roepen, van wien wij op deugdelijke gronden wat goeds mogen hopen. «De kerkelijke strijd,» zoo schreef ik onlangs, «beheerscht thans alles.» Vraagt ge, wat het einde zal zijn van al die woelingen en van al dien strijd, — wie zal het zeggen? Van groot belang is daarbij de vraag: «Waarom is het U en mij, waarom is het ieder ander te doen ?» In de dagen der Apostelen was er ook verscheidenheid en strijd. Hoe duidelijk blijkt dit in de gemeente van Corinthe. De één noemde zich naar Paulus, de ander naar Cefas en een derde naar Christus. En wat predikte de Apostel der heidenen tegenover dit alles? Schaarde hij zich aan de zijde van een of ander mensch? Met het diep beschamend: «Alles ie uwe» wijst hij der gemeente op den uitgebreiden zegen, dien God haar in zooveel verschillende personen en gaven geschonken heeft.
En nu mag het waar zijn, dat tijd en omstandigheden in die dagen veel anders waren dan in onzen tijd, evenzeer is het waar, dat het ook bij nadere overweging aan punten van overeenkomst niet ontbreekt. Wie Paulus wilde aanhangen en Cefas verachten, vergat dat Cefas, zoowel als Paulus, een dienaar van Christus was. Paulus plant en Apol-los maakt nat, maar geen van beiden kan wasdom geven; deze komt alleen en uitsluitend van God. Werd dit thans meer en beter verstaan, dan zou men over bijzaken niet zooveel drukte maken. Is er verschil in zaken van groot belang en gewicht, welnu, men trachtte in den geest der liefde en der zachtmoedigheid elkander te overtuigen. Kan het daartoe niet komen, welnu, dan zij ieder in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd. Alle menschen kunnen moeilijk in één huis wonen en het zal ook wel tot de vrome menschen blijven behooren, dat alle Christenen, ja, zelfs dat alle gereformeerden één en hetzelfde kerkbegrip hebben. Doch gelijk we in vrede kunnen leven met onze buren, al wonen we ook niet onder een dak, zoo ook kunnen we, zonder kerkelijk vereenigd te zijn, den broederen wel achten en liefhebben, die niet met ons éénzelfde kerkbegrip hebben. Heb ik vriend «Constant» wel begrepen, dan was het vooral dit, wat hij in zijn schrijven der vorige week zeggen wilde: laat ons, Christenen zijnde, bij alle verschil van meening in zaken van ondergeschikt belang, tegenover het groote leger en de sterke macht der vijanden metterdaad toonen, dat we in de belijdenis "één Heere; één geloof; één doop» waar zijn en elkander liefhebben, gelijk Christus ons heeft liefgehad.

Met broeder groete, Uw vriend

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen