Brieven over belangen van Kerk en Staat

Waarde Vriend!

De Synode te Leeuwarden behoort thans tot de geschiedenis, en het antwoord op de vraag, wat die Synode zou besluiten in zake vereeniging met de Doleerenden, is gepubliceerd. Na breedvoerige discussien kwam men tot zes a zeven verschillende voorstellen. Uit die alle werd het voorstel Bavinck aangenomen.
Dit voorstel luidt aldus: (op verzoek nogmaals geplaatst. Red.)
De Synode der Christ. Geref. Kerk,
erkennende het belangrijke verschil, dat tusschen separatie en doleantie bestaat,
zelve vaststaande in de overtuiging, dat de scheiding van 1834 v, een werk Gods was, zoowel recht als plichtmatig naar Zijn Woord en de Geref. belijdenis,
de doleantie met haar kerk- en rechtsbeschouwingen overlatende aan en voor rekening latende van de Ned. Geref. Kerken,
nogtans bereid, om, in weerwil van dat onmiskenbaar verschil, toch met het oog op en krachtens de eenheid in belijdenis en kerkregeering althans te pogen, om tot vereeniging te komen en kerkelijk samen te leven,
oordeelt, dat dan alleen zulk eene poging zal kunnen slagen, als:
1o. Over en weer, en zonder zinsbehoud, de te vereenigen Kerken erkend worden als ware en zuivere Geref. Kerken naar belijdenis en Kerkenorde;
2o. Als, wat de verhouding tot de N. H. Kerk betreft, dit wederzijds wordt uitgesproken, dat verbreking van de kerkelijke gemeenschap met de besturen van de N. H. Kerk niet alleen, maar ook met de leden in corporatieven zin door Gods Woord en de Geref. belijdenis geboden en dus noodzakelijk is;
3o. En als geen personen als leden der vereenigde Kerken mogen worden erkend dan die instemming betuigen met de Geref. belijdenis en Kerkenorde en dienovereenkomstig wenschen te leven.
In zake de Theol. School werd Frieslands voorstel aangenomen, dat aldus luidt;
„De Synode handhave het beginsel, dat de Kerk geroepen is, eene eigene inrichting te hebben tot opleiding harer leeraren, ten minste wat de Godgeleerde vorming van dezen betreft.”
En afgedacht van de vereeniging besloot de Synode in betrekking tot het reglement van 1869, te pogen, eene gewijzigde kerkorde daarvoor in de plaats te krijgen.
Als deputaten voor de zaak der vereeniging zijn gekozen de heeren: Ds. J. van Andel, Prof. Bavinck, Prof. Lindeboom, Ds. Littooy en Prof. Noordtzij. Deze deputaten hebben in last de besluiten van de Synode op de aanstaande Synode der Doleerenden toe te lichten.
Gij ziet uit dit een en ander, dat onze verwachting in dezen niet is beschaamd. De beruchte Concept- Acte is voor goed van de baan. Zij is dood en begraven. Voorts is de Synode tegenover de Doleerenden zoo mild en zoo broederlijk mogelijk geweest. Niemand kan met eenigen schijn van vroomheid beweren, dat in dezen iets onzedelijks of onbillijks in hare besluiten is opgenomen.
Het eenige wat men in hoofdzaak van de Doleerenden vraagt is, waar te zijn, en zonder zinsbehoud te erkennen, dat zij buiten en niet binnen de Ned. Herv. kerk staan. Ook verheugt het mij zeer, dat men te Leeuwarden de zaak omtrent de Theol. School heeft beslist.
Hieruit kon anders later allerlei moeite zijn geboren.
Hoe de Doleerenden nu over de besluiten der Leeuwarder Synode zullen oordeelen, zal later blijken.
Naar mijn bescheiden oordeel, deed de Synode te Leeuwarden wat zij doen kan. Door ook maar eene schrede verder te gaan, had zij aanleiding en oorzaak kunnen geven voor verwoesting op eigen erf. Dank betaamt ons, dat de Heere haar hiervoor bewaarde. Dank ook aan den broederen, die aan deze gewichtige zaak hunnen tijd en hunne krachten hebben gewijd. De verdere uitkomst is in de hand des Heeren. Hij regeert. Hij alleen!
Neemt de Synode der Doleerenden de besluiten van Leeuwarden aan, dan zal wel spoedig blijken, dat nog lang en op verre na niet alle bezwaren en moeielijkheden zijn opgelost, om tot het voorgestelde doel te geraken; maar we willen hopen, dat ook dit dan volgen zal.
Naar het mij voorkomt, zijn er grooter bezwaren •verbonden aan ‘t gaan wijzigen van en tornen aan de Dordsche Kerkorde, dan aan ‘t onvoorwaardelijk en ongewijzigd behoud van het reglement van 1869. In ‘t laatste ziet men nu eenmaal een geweldig en gevaarlijk spook, dat met wijd opgesperden mond alles dreigt op te slokken, en in het eerste niet. Toch kan er, als het er aan toekomt om de schaar in het aloude acte-stuk der Dordsche Kerkorde te zetten, wel eens een stormpje opsteken van eene zijde, vanwaar men het niet verwacht.
Doch geene ellende voor den tijd! Wij weten nu voor meer dan voor ééne maand. Wie weet, wat verrassingen ons nog wachten!
Nog moet ik niet vergeten, U te melden, dat Professor Noordtzij tot aller blijdschap voor het lidmaatschap der Tweede Kamer heeft bedankt, en aan onze Theol. School verbonden blijft. De mededeeling daarvan was voor de Synode een zeldzaam aangenaam oogenblik, en door de geheele kerk, welke den arbeid ook van onze hoogleeraren waardeert, zal dit met groot genoegen vernomen worden.
Bidden we voorts om den vrede van Jeruzalem. „Wel moeten zij varen, die U beminnen!”—
Terwijl ik dezen schrijf, is pas de geboortedag onzer jeugdige Koningin gevierd. Veel gebed gaat er voor onze laatste Oranjespruit op. Geve de Heere haar en ook haar koninklijke Moeder in ruime mate Zijnen zegen! ;—
Na woedenden strijd is eindelijk in Chili (Zuid- Amerika) de burgeroorlog geëindigd. De opstandelingen hebben overwonnen. De President is op de vlucht. Een nieuwe orde van zaken tracht men nu in te voeren. Ontzettend veel menschenlevens heeft dit gekost, naast zooveel ellende uit dien strijd geboren. Hoe wreed is de mensch, die in bloedvergieten behagen schept.
Gelukkig, dat we weten, dat aan dit alles eenmaal een einde komt. God zal eens eenen nieuwen hemel en eene nieuwe aarde scheppen, waarin gerechtigheid woont. De rechtvaardigen zullen daarvan erfgenamen zijn. Daarom «verblijdt u in den Heere, en verheugt u, gij, rechtvaardigen! Zingt vroolijk, alle gij oprechten van harte!”
Met deze opwekking aan allen, die den Heere vreezen, bied ik u mijne groete, en blijf als steeds

Uw vriend,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen