Kerkelijke Berichten

»Een spaak in’t wiel?” Onder het motto dezer vraag bracht de redacteur van de » Vrije Kerk”, in navolging van velen, ter sprake de bezwaren tegen de kerkelijke vereeniging ingebracht, In het J uni-nr. van dit tijdschrift lezen we, onder meer, hieromtrent het volgende:
»Wij ontzeggen aan niemand het recht om zijne bezwaren kenbaar te maken aan de Synode. Maar dan had men toch langs den wettigen weg van Kerkeraad, Classis en Provincie tot de Synode moeten komen.” Als de geachte schrijver hierover goed had nagedacht, zou hij zoo niet hebben kunnen schrijven.
Voor de leden der gemeente was het bewandelen van dat lange kerkelijke pad in geen geval mogelijk, tenzij men van meening zij, dat de leden der kerk couranten en tijdschriften moeten lezen. Officiëel was door kerkeraden hen niets gezegd; hoe konden zij dan protesteeren tegen hetgeen zij langs niet-offlciëelen weg eerst te laat gewaar werden?
Nog minder vriendelijk is de vraag van Ds. Beuker, als hij een weinig verder met allen ernst zijnen bezwaarden broederen vraagt in zake hun verzoek om de leden der gemeente vooraf te hooren, of zoo iets eisch is van bet Gereformeerde kerkrecht of van de Fransche Revolutie? Op gevaar af van vermetelheid beschuldigd te worden, vragen wij, op onze beurt, of voorts, met inbegrip van geheel dit verder betoog, hier iets gevonden wordt, wat op wederlegging gelijkt? Broeder R, die ook logika kent, moet m. i., bij eenig nadenken, zelf gevoelen tot welke consekwenties zijne redeneering leidt.
En het oordeel der Synode dan? haat ons zien, wat het. verslag zegt.

Donderdag 9 Juni 1892.
Nadat de vergadering op de gebruikelijke wijze geopend was, stelt de Voorz. aan de orde van behandeling, het voorstel van Noord-Holland I A, luidende: De Synode brenge de vereeniging der Christ. Geref. Kerk met de Ned. Geref. Kerken, op den grondslag door de Synode te Leeuwarden en te’s-Hage gehouden, definitief tot stand.
Uit de toelichting blijkt, dat bet doel van N.-H. met dit voorstel is, om het wenschelijke uit te spreken van het definitief tot stand brengen der vereeniging.
In verband met de verdere behandeling van dit voorstel zal gelet worden op het Bezwaarschrift tegen de vereeniging door D.D. Van Lingen en Wisse ingediend en door ongeveer 700 leden onzer Kerk, uit verschillende gemeenten geteekend.
De comm. van rapport wordt daarom verzocht haar rapport aangaande deze stukken aan de vergadering mede te deelen.
Aangaande het behandelen zelf van genoemd Bezwaarschrift adviseert de commissie, het formeele recht buiten quaestie latende, om hetzelve in behandeling, te nemen,” met welk advies zich de vergadering vereenigt.
Punt voor punt worden alsnu de aangegeven bezwaren besproken, nadat eerst over elk punt de conclusie van de comm, afzonderlijk is voorgelezen. Hier en daar een weinig geamendeerd, werden de conclusies der comm. met eenparige stemmen aangenomen.
Wat punt a betreft, »dat de rechten der gemeente zijn verkort, omdat den kerkeraden niet is verzocht of opgedragen, om eene vergadering van manslidmaten in elke gemeente op te roepen”, oordeelt de comm., dat de gemeenteleden in hunne rechten niet zijn verkort, aangezien het geldt de vereeniging van kerkengroepen van eenzelfde belijdenis.
Deze conclusie werdt aangenomen, nadat nog de opmerking is gemaakt, dat volgens de Geref. Kerkregeering, de Kerkeraad regeert en niet de Kerkeraad met de gemeente. ’t Laatste is independentisch.
Wat punt b »het bezwaar in het verschil tusschen de beginselen van Afscheiding en Doleantie, vooral in de beschouwing der Herv. Kerk”, betreft, antwoordt de comm., dat er verschillende methoden van Reformatie zijn, maar dat er geen grond is voor de bewaring, dat eventueele vereeniging »oorzaak van twist en eindelooze verwarring zou zijn,” vooral niet, wanneer bet gebed om den vrede van Jeruzalem toenemende is, wijl Scheiding en Doleantie, hoewel in sommige opzichten verschillend, toch hierin overeengekomen zijn, dat verbreking van kerkelijke gemeenschap met bestuur en leden van het Nederd. Herv. Kerkgenootschap noodzakelijk is.
Valt het den broeders, volgens het Bezwaarschrift moeielijk, c om voetstoots alle Kerken in Doleantie voor zuivere Geref. Kerken te erkennen, ja zelfs te erkennen al hare lidmaten, oordeelt de comm„ dat ’t geen geschied is, krachtens de methode van Doleantie niet ongedaan kan worden gemaakt; maar dat eventueele moeielijkheden, die hieruit mochten ontstaan, ten allen tijde op Meerdere vergaderingen kunnen behandeld worden, en dat in de besluiten der Synodes van Leeuwarden en ’s Hage , een uitgangspunt is verkregen, om tot beslissing te komen.
Aangaande d (bezwaar op de vaste overtuiging gegrond, dat de wederkeerige liefde, lie bij elk huwelijk, ook dat van kerken-groepen, een allereerste vereischte is, maar te veel wordt gemist) verklaart de comm. Het het beeld van een huwelijk niet juist gekozen is, dat zij op grond van algemeene en persoonlijke ervaring de overtuiging, dat de wederkeerige liefde maar al te zeer gemist wordt, niet deelt en niet twijfelt, of de liefde zal, door oefening van gemeenschap der heiligen, meer toenemen. Wat het bezwaar betreft onder e genoemd, genomen uit het in den laatsten tijd door sommige voorgangeren der Doleerende Kerken uitgesproken gevoelen omtrent de wedergeboorte en den H. Doop, oordeelt de comm. dat, wijl de vereeniging geschiedt op grond van eenheid in Belijdenis en Kerkregeering, persoonlijke gevoelens .aangaande eenig punt der leer, steeds op classicale vergaderingen kunnen worden gebracht en beoordeeld.
Weshalve de comm. adviseert geen gevolg te geven aan het verzoek der genoemde broederen om thans de vereeniging nog niet definitief te sluiten; maar met de behandeling van de zaak der vereeniging voort te gaan, wijl men geene vereeniging van kerkengroepen mag laten afsluiten op gronden, waarop wij geene vereeniging zouden mogen verbreken. Het Rapport wordt met alle stemmen op één na aangenomen. Het voorstel van N. H. wordt na bovengemeld Rapport met algemeene stemmen aangenomen.
Zie daar wat het verslag van de zitting, waarin het »Bezwaarschrift” is behandeld, te lezen geeft.
Slechts enkele aanteekeningen en opmerkingen laten wij hierop volgen:
Vooreerst spreken we onze erkentelijkheid. uit tegenover de Commissie van Rapporteurs voor haar advies, om deze ter tafel gebrachte bezwaren niet op nullige of kleingeestige gronden ter zijde te leggen, maar om ze wel degelijk in behandeling te nemen.
En evenzeer betuigen we den broederen, die de Synode uitmaakten, voor hunne bereidwilligheid in dezen onzen dank.
Wat nu de zaak der behandeling zelve betreft, daaromtrent slechts enkele opmerkingen en aanteekeningen.
Omtrent punt a (zie boven) »oordeelt de Comm., dat de gemeenteleden in hunne rechten niet zijn verkort, aangezien het geldt de vereeniging van kerkengroepen van eenzelfde belijdenis.”
Tegen deze conclusie, door de Synode aangenomen, zouden wij niets tegen hebben, als wij vereeniging konden noemen, wat eerlijk gezegd niets anders dan combinatie is.
En wat betreft de opmerking bij deze conclusie gemaakt, dat de kerkeraad regeert, en niet de kerkeraad met de gemeente, — dit is door ons ook nooit beweerd of betwijfeld; alleen kan de Synode zoomin als wij hebben bedoeld, dat de kerkeraad regeert in absoluten zin. Gold het mitsdien een gewoon geval, dan was het iets anders. Met het oog op den geheel nieuwen toestand, welke een gecombineerd samenleven in het leven roept, meenden wij, dat, met meer aandrang nog dan wanneer het stoffelijke belangen geldt, de gemeenten moesten gehoord zijn, Dat dit independentisch is, zien we niet in, stemmen we niet toe; bijgevolg is dit bezwaar niet opgelost. Punt b gaat over het verschil van beginsel tusschen Afscheiding en Doleantie en over gevolgen eener eventueele vereeniging, hieruit voortvloeiende. De Comm. oordeelt, dat er geen grond is voor de bewering, dat zulk eene vereeniging oorzaak van twist en eindelooze verwarring zou zijn. Vooral niet, zegt de Comm., wanneer het gebed om den vrede van Jeruzalem toenemende is.
Hierbij herinneren wij aan de bekende formule van het hypothetisch oordeel: »wanneer de scholier vlijtig is, dan wordt hij beloond.” Waar men nog kan bijvoegen: wanneer men zijne partij altijd en in alles gelijk geeft, krijgt men nooit verschil. Juist deze wijze van oordeelen kwam in de onderhavige zaak ons bedenkelijk voor. Vandaar ons bezwaar. Over punt c willen wij, na den afloop der zaken, in ’t geheel niet meer spreken. Over punt d evenmin. Omtrent deze dingen komt men toch niet verder.
Punt e is een der gewichtigste, n.l. voor ons, — voor de Commissie van Rapporteurs schijnt dit niet zoo geweest te zijn. Immers deze merkt hieromtrent slechts op, dat ten alle tijde dergelijke zaken, als in dit punt bedoeld, op Class. vergaderingen kunnen gebracht en beoordeeld worden.
Natuurlijk zou eerst zulk een geval aan de orde geweest moeten zijn, om over resultaten te kunnen spreken.
En streng kerkelijk juridisch doorgeredeneerd, heeft dan ook niemand het recht te beweren, dat in eventueele gevallen de Classes geen recht zullen doen. Zoolang het schip, hoe slecht het ook zij, nog drijft, kunt ge niet zeggen, schipbreuk geleden te hebben. Ons bezwaar is echter in dezen meer versterkt dan opgeheven. Wie een weinig doordenkt, kan dit gemakkelijk doorzien. Ten slotte heeft de Synode met alle stemmen op één na de conclusie van het geheele rapport (geen gevolg te geven aan het verzoek der bezwaarde broederen, om thans de vereeniging nog niet definitief te sluiten) aangenomen. Wat volgt hier uit, voor hen, die hunne bezwaren ter Synode brachten? Hierover D. V. een volgende maal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen