Wat is de plaats van Jeruzalem en Israël in de wereldpolitiek?

mr. dr. J.T. van den Berg lid van de Tweede-Kamerfractie van de SGP

Nederland is een klein land in een grote wereld en de SGP is een kleine partij in dat kleine land. Dat noopt tot een zekere bescheidenheid in ons spreken over de buitenlandse politiek. Daarom voelt de SGP-fractie in de Tweede Kamer niet zo'n behoefte om altijd haar visie over ontwikkelingen overal ter wereld ten beste te geven, zoals vele partijen wel doen.

Als het om het Midden-Oosten gaat ligt het echter anders. Dan voelt de SGP zich geroepen om zich vanuit een duideUjke visie actief in te zetten voor een goed beleid met als speerpunt de verbondenheid met Israël, dat andere kleine land dat op bijzondere wijze zo'n centrale plaats in de wereldpolitiek inneemt.

11 september 2001

Toen deze bijeenkomst door het studiecentrum Guido de Brés gepland werd, kon niet bevroed worden in welk licht dit onderwerp zou komen te staan als gevolg van de gebeurtenissen in de VS van 11 september jongstleden. De verschrikkehjke aanslagen op het WTC en het Pentagon ontsproten aan een islamitisch-fundamentalistisch brein dat haar pijlen niet primair richt op Amerika als grootmacht, maar vooral op Amerika als belangrijkste bondgenoot van Israël. In één van zijn via de media verzonden toespraken liet Osama Bin Laden er geen misverstand over bestaan: de staat Israël moet vernietigd worden en er moet een islamitische staat voor in de plaats komen. Dit moeten wij goed voor ogen houden. Dan is duidelijk dat Israël midden in de gevarenzone ligt. De haat van moslimfundamentalisten richt zich meer dan ooit op Israël. In dit verband wil ik ook wijzen op de dreigende situatie rond Irak. Ook dat heeft direct repercussies voor Israël.

Program van Beginselen

Ik noemde zojuist de verbondenheid met Israël. Die is er bij de SGP vanouds. Juist daarom werd het als een leemte ervaren dat hieraan geen uitdrukking werd gegeven in het Program van Beginselen.

Dit heeft erin geresulteerd dat na zorgvuldige voorbereiding begin 2000 besloten is tot een aanvulling op dit punt. Art. 29b van het Program van Beginselen luidt sedertdien:

“Gods hand leidt het wereldgebeuren, en daarmee ook het ontstaan, voortbestaan en verdwijnen van volken. Israël, als volk van het oude verbond, neemt daarbij een bijzondere plaats in: de Joden zijn de 'beminden om der vaderen wil', die door de HEERE hun land toebedeeld kregen, zoals beschreven is in het Oude Testament. De meest wezenlijke belofte van het genadeverbond is, dat Christus de Enige Naam tot zaligheid is voor Jood en heiden. Daarom is er een verbondenheid met het volk Israël, waaruit de Christus is voortgekomen. Dit alles brengt met zich mee dat de Nederlandse regering streeft naar goede diplomatieke betrekkingen met de staat Israël. Alede met het oog op> het welzijn van het Joodse volk en veilige en erkende grenzen voor de staat Israël, zet zij zich in voor vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten.”

Duidelijk blijkt hieruit dat onze verbondenheid met Israël voortvloeit uit een Bijbels perspectief op Gods handelen met Israël en de bijzondere plaats die dat volk inneemt in de wijze waarop God de beloften van het genadeverbond vervult. Die verbondenheid bestaat dan ook primair met het volk Israël, niet met de staat.

In de opvatting van de SGP is de Israëlische staat een staat zoals andere, dat wil zeggen: onderworpen aan de regels van het volkenrecht. Om die staat kunnen we echter niet heen. De politieke verbondenheid met het Israëlische volk vindt politiek gesproken zijn bedding in de solidariteit met de staat Israël. Ik besef dat hier een spanningsveld ligt; deze solidariteit kan dus nooit volledig kritiekloos zijn.

Terrorisme

De solidariteit met Israël staat sedert de gebeurtenissen van 11 september jl. onder zware druk.

Ik maak mij hierover ernstig zorgen. Aanvankelijk was de gedachte dat de ogen nu wel zouden zijn opengegaan voor de gevaren van het wereldwijde terrorisme, waaronder ook Israël zucht, en dat een en ander dus zou leiden tot een versterking van het begrip voor de Israëlische positie. De werkelijkheid is echter een andere geweest. De wereldwijde geallieerde coalitie tegen het terrorisme omvat ook diverse islamitische landen. De VS getroosten zich grote moeite om deze landen binnen de coalitie te houden en kunnen zich in verband daarmee geen al te positieve opstelling jegens Israël veroorloven. Israël dreigt dus duidelijk in een isolement terecht te komen. Vooral de Israëlische reactie op de voortdurende Palestijnse terreuraanslagen staat onder zware internationale kritiek. Daarbij moeten wij ernstig bezorgd zijn over het eenzijdige beeld in de Westerse-en ook de meeste Nederlanders media. Niet Israël is de oorzaak van het geweld; de Israëlische regering heeft het recht en zelfs de plicht haar onderdanen adequaat tegen het voortdurende Palestijnse geweld te beschermen. Dat dit onlangs door een delegatie van Europarlementariërs en vertegenwoordigers van ook christelijke (!) ontwikkelingsorganisaties wordt afgeschilderd als "georganiseerde staatsterreur", zoals dezer dagen te lezen viel, is ronduit schokkend. Elke nuance is hier zoek. De Palestijnse terreur is misschien niet wat schaal, maar wel wat aard en inzet betreft met die van Bin Laden op één lijn te stellen.

Hoe komt het dat, ondanks veel internationale druk, er nog geen opening komt tot vrede komt

Dat is dat voor een zeer groot deel te wijten aan de houding van de Palestijnen. We zijn in het afgelopen jaar met grote regelmaat geschokt door ongemeen wrede terreurdaden, zelfmoordacties en bomaanslagen, waarbij ook Nederlandse Joden omgekomen zijn. Die terreurdaden zijn soms afgekeurd door Arafat zelf. Maar één ding is duidelijk: Arafat heeft nooit het terrorisme definitief afgezworen, laat staan op geloofwaardige wijze gepoogd daaraan een einde te maken.

Hij heeft heel duidelijk twee gezichten. Als hoofd van het Palestijns gezag houdt hij officieel afstand van het terrorisme, maar als hoofd van de gewelddadige El fatah beweging, die de vernietiging van de Israëlische staat op het oog heeft, is hij er toch direct bij betrokken. Geen wonder dat hij dus voor Israël geen geloofwaardige partner is in welk overleg over vrede dan ook.

De SGP wijst om die reden officiële contacten met het Palestijnse gezag van de hand. Voor de beelden van de omhelzing van onze minister-president de heer Kok en Arafat bij diens bezoek onlangs aan Europa heb ik mij diep geschaamd. Wij dienen alle vorm van terrorisme met evenveel kracht te bestrijden. Naar de mening van de SGP dient de ontwikkelingsrelatie met het Palestijnse gezag onmiddellijk te worden beëindigd.

Grenzen

Israël moet kunnen leven binnen veilige grenzen. Welke grenzen dat concreet moeten zijn^ Naar mijn oordeel is het niet op zijn plaats daarover vanuit Nederland een politiek oordeel te vellen; dat is primair ter beoordeling van Israël zelf. Wel heeft de SGP zich steeds uitgesproken voor erkenning van Jeruzalem als (ongedeelde) hoofdstad; wij hebben dan ook regelmatig verplaatsing van de Nederlandse ambassade naar Jeruzalem bepleit.

Overigens is een duurzame oplossing alleen te bereiken als ook voor het Palestijnse vraagstuk een rechtvaardige oplossing wordt gevonden. Deze kan echter niet bestaan in een volledig autonome staat. Autonomie binnen Israels oppergezag voor wat betreft defensie en buitenlandse betrekkingen is uiteraard een andere zaak.

‘Het is gemakkelijker en p> olitiek correcter om net te doen alsof het ontstaan van een vrije Palestijnse staat direct tot vrede en welvaart zal leiden, dan de waarheid te verkondigen dat zo'n staat niets in de regio zal veranderen, behalve dan in de toename van de dreiging voor Israël.’

Opmerkelijk is dat juist na 11 september de Amerikaanse president Bush, de Britse premier Blair en - in navolging van hen - onze eigen premier bij het laatste bezoek van Arafat aan Nederland, gepleit hebben voor een Palestijnse staat. Zoals gezegd hebben de westerse landen in hun strijd tegen het terrorisme er belang bij hebben om ook islamitische landen, in het Midden-Oosten aan hun zijde te houden. In dat licht wil ik de recente pleidooien voor een Palestijnse staat dan ook plaatsen. Niets is echter op dit moment minder verstandig dan nu te pleiten voor een Palestijnse staat. Ik citeer uit een krantencommentaar van enkele

weken terug: "Het is gemakkelijker en politiek correcter om net te doen alsof het ontstaan van een vrije Palestijnse staat direct tot vrede en vi^elvaart zal leiden, dan de waarheid te verkondigen dat zo'n staat niets in de regio zal veranderen, behalve dan in de toename van de dreiging voor Israël". Het commentaar noemde de uitspraak van Kok zelfs een "bijdrage aan het theater van de leugen”.

Een scherpe analyse. Een onafhankelijke Palestijnse staat is in mijn ogen een permanente bedreiging voor de vrede en veiligheid in Israël. De SGP zal in de Tweede Kamer afstand blijven nemen van de nu ingenomen lijn van het kabinet op dit punt. We zullen waakzaam moeten blijven dat Israël niet het kind van de rekening wordt in de strijd tegen het terrorisme. Naast de solidariteit met de VS zullen wij ook die met Israël moeten blijven onderstrepen.

Steeds meer zien wij in dit tijdsgewricht Israël in het middelpunt van het wereldgebeuren komen te staan. Dat mag ons vanuit Bijbels perspectief geenszins verwonderen. Als politieke partij past terughoudendheid in het geven van allerlei concrete invullingen aan de Bijbelse toekomstverwachtingen.

De betekenis van Gods beloften voor het volk Israël is ons lang niet altijd duidelijk, maar God zal ze op Zijn tijd en wijze vervullen. Die zekerheid geeft een rijk perspectief in dikwijls moedbenemende omstandigheden. En laten v^^e in tussentijd in gebed, woord en daad krachtig gestalte blijven geven aan onze diepe verbondenheid met Israël. Bid voor de vrede van Jeruzalem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen