,,We hebben een waardige topvertegenwoordigster"

,,Koningin Beatrix heeft een imponerende uitstraling. Ze weet goed wat ze wil, dat zien we bijvoorbeeld in haar vertegenwoordiging in het buitenland. Ik denk ook dat het Nederlandse volk dat voelt: we hebben een waardige topvertegenwoordigster. Een enorme ambassadrice!"

Ds. C. M. Graafstal, hervormd emeritus-predikant in Ermelo en voorzitter van de Christelijke bond van oranjeverenigingen (die deze maand het 75-jarig jubileum viert) hoeft niet naar lovende woorden te zoeken als hem wordt gevraagd een mening te geven over het functioneren van koningin Beatrix. Een oranjegezinde houding mag van iemand in zijn functie wel enigszins verwacht worden, alhoewel de bond geen genootschap is van mensen die het complete doen en laten van de koninklijke familie met bewondering gadeslaan. ,,We doen niet aan persoonsverheerlijking".
Ds. Graafstal kijkt in elk geval wel met respect terug op het eerste regeringslustrum van de koningin. ,,De koningin is bijzonder actief geweest, vooral in de presentatie in het buitenland. Wat ze doet, doet ze voortvarend. Ze is goed kien, heeft een hoge intelligenfie, kan zich goed uiten. Ze fungeerde in de afgelopen vijfjaar zeer zeker voor honderd procent als koningin. Naar binnen en naar buiten.'' Eerlijkheidshalve moet hij eraan toevoegen dat de invloed van het koninklijk gedrag slechts beperkt is. ,,Ze heeft niet de bevoegdheid tot enorme geestelijke veranderingen in ons land. Ze heeft geen enkele wetgevende macht. Maar ze waakt over onze grondwettelijke rechten en ik vertrouw erop dat ze in zal grijpen als er iets gebeurt dat niet met onze grondwet overeenstemt."

Statig
Zorgvuldig kiest ds. Graafstal zijn woorden als het gaat om de vergelijking van koningin Beatrix met haar moeder. Beatrix wellicht wat afstandelijker? ,,Ach, ze werd vroeger natuurlijk niet voor niets prinses Glimlach genoemd. Maar ze is anders dan haar moeder, ja. Wanneer prinses Juliana tussen een mensenmenigte loopt, valt ze niet op. Dat is een doorsnee-Nederlandse, een grote lieve vrouw.

Beatrix heeft echt iets statigs, iets koninklijks. Terwijl Juliana als koningin tevreden was met een landelijk verblijf in Soest, betrok haar dochter een echt koninklijk paleis in de residentie."

Het bezoek dat koningin Beatrix eind maart aan de paus bracht heeft bij hem geen grote verontrusting teweeg gebracht. ,,Ik zie dat gewoon als een bezoek van een staatshoofd aan een ander staatshoofd. Het zou navrant geweest zijn wanneer de koningin, wanneer ze in Italië was, niet naar de paus geweest zou zijn. En dat ze een zwarte japon droeg? Ach, dat is nu eenmaal een bij een bepaald bezoek passende robe. Als ze naar een begrafenis ging zou ze ook iets dergelijks aan hebben neem ik aan. We moeten oppassen dat we ons niet teveel in kleine dingen gaan verdiepen bij het ontbreken van grote principiële zaken." Ds. Graafstal hecht nog altijd veel waarde aan het ,,Mijn Schild ende betrouwen, zijt Gij o God, mijn Heer" dat koningin Beatrix tijdens haar inhuldigingsrede uitsprak. ,,Daar heeft ze lang over kunnen nadenken, het klonk weloverwogen, als een keus. Dat vind ik doorslaggevend."

Geen toeval
Dat er nog steeds sprake is van een „drievoudig snoer", staat voor hem vast. „God bracht Nederland en Oranje samen. Het is toch geen toeval dat een vrouw met een vast karakter wordt geroepen tot dit ambt in deze instabiele tijden? Het is een vrouw in wie toch ook wat leeft van wat in haar voorouders aanwezig was. Natuurlijk moet ze zich ervan bewust zijn dat zij niet de top van de gezagspiramide is, maar dat die tot in de hemel reikt." Over de plaats van God in het leven van de koninklijke familie is ds. Graafstal niet pessimistisch gestemd. „Van prinses Juliana hebben we ook altijd gedacht dat ze nauwelijks naar de kerk ging, maar die blijkt toch wel van een enorme devotie te zijn. Zulke dingen horen tot het geheim van Soestdijk. Ook hierin moeten we vertrouwen hebben. We belijden toch ook dat er dagelijks in vele huiskamers en wekelijks van veel kansels een gebed opstijgt voor ons koningshuis."

Nauwelijks
Dr. W. Aalders, hervormd emeritus-predikant in Den Haag, die in zijn talrijke publikaties blijk geeft van een sterk gevoel voor traditie tegenover de revolutie, uit zich wat somberder over de manier waarop het drievoudig snoer hedentendage gestalte krij gt.,, Of er nog iets te merken is van de aloude band Kerk, Oranje, Vaderland in de vreze Gods verbonden? Ik vrees te moeten zeggen: Neen, nauwelijks. Dat wil echter niet zeggen dat die band er niet meer zou zijn. Ik ben geneigd om met Kohlbrugge te zeggen: ,, Wanneer wij denken aan de stervenswoorden van Prins Willem en aan het verbond dat hij heeft gesloten met de Potentaat der potentaten, dan zou er nog wel eens een dag van genade voor ons volk kunnen komen." Met het bezoek aan de paus zegt hij,,niet gelukkig" te zijn. ,,In hoeverre het echter op staatsrechtelijke en diplomatieke gronden noodzakelijk was, kan ik niet beoordelen. In haar ambt als koningin zal zij menigmaal bezoeken moeten brengen en bezoekers moeten ontvangen die louter formaliteiten zijn." Het gaat hem dan ook ,,veel te ver'' om te stellen dat de koningin met deze daad haar afkomst verioochend zou hebben. ,,Wij hebben een grondwettelijk koningschap en daarvan zijn zulke formaliteiten de consequenties." Dat het koningshuis in deze tijd een functie heeft is voor dr. Aalders overduidelijk. ,, Waar bevolkingsgroepen zo tegengesteld denken over ingrijpende veranderingen op politiek, sociaal, cultureel en economisch terrein, is het koningshuis nog een nationaal verbindende factor. En behalve dat is het Oranjehuis van het Nederiandse volk ook altijd een band met een levende herinnering aan het verleden. Ons volkslied en het Oranjehuis bepalen ons steeds weer bij Groen van Prinsterers levensspreuk: Er staat geschreven! Er is geschied!"

Voorzichtig
,,Koningin Beatrix heeft wijs en voorzichtig gereageerd. Alleen het bezoek aan de paus is zeer onverstandig geweest." Hieronder een bloemlezing uit de meningen van een aantal willekeurig gekozen Terdegelezers over koningin Beatrix. In het kader van ,,Vijf jaar koningin Beatrix" legden wij hen schriftelijk een aantal vragen voor. Zoals verwacht kon worden werd in bijna alle reacties in afkeurende zin gesproken over het bezoek dat de koningin bracht aan de paus. ,, Ik vind dat de koningin moet belijden dat we een reformatorisch land zijn en dan zeker niet de paus moet bezoeken".,,Juliana en Wilhelmina zouden dit niet hebben gedaan''. Eén lezer schrijft dat hij, gesteld dat hij ooit in de gelegenheid zou zijn de koningin persoonlijk te spreken, zou vragen: ,,Wat heeft u bewogen om in tegenstelling tot uw moeder en grootmoeder een ontmoeting met de paus te hebben? U trapt hier op het hart van vele protestantse inwoners van ons vaderland". Op de vraag ,,Hoe kijkt u terug op koningin Beatrix' eerste vijf regeringsjaren?'' werd uiteenlopend geantwoord. ,,Zij doet het als koningin goed, staat dicht bij het volk en heeft een vaste en overtuigende wijze van optreden'', aldus een lezer. Maar ook: ,,Je hoort nooit dat ze ergens tegenin gaat" en ,,Ze handelt niet zoals een christen dit hoort te doen. Ze gaat het volk niet voorin die zin. Ze ondertekent zelfs wetten die in flagrante strijd met Gods Woord zijn, o.a. abortuswet enz.". Over de verschillen en overeenkomsten met haar moeder. ,,Beiden zijn beminnelijke mensen". ,, Net als haar moeder heeft koningin Beatrix veel belangstelling voor anderen. Al vind ik dat ze, als ze kijkt en zo, wat hooghartiger overkomt dan haar moeder" en ,,Er lijkt bij Beatrix meer afstand tot het volk". ,, Weinig of geen zin", luidde een van de antwoorden op de vraag of het koningshuis voor Nederland nog wel zin heeft. Anderen oordeelden daar optimistischer over. ,, Het is een samenbindend element voor ons volk, het representeert ons land in de wereld, en het Oranjehuis is de band met het verleden''. ,, Wat moeten wij in Nederland met een staat zoals Rusland, Italië, China enz.".

Over de trits God-Nederland-Oranje werd het volgende opgemerkt: ,, Inderdaad, die band is er wel, maar haar godsdienstig leven is niet zo dat daaruit,, de vreze des Heeren" duidelijk naar voren komt". ,,In haar totale levensopenbaring is hiervan weinig te bespeuren" en ,,Wanneer God erbuiten gelaten wordt is er wel een band te bemerken tussen Nederland en Oranje". Twee lezers uitten zich wat milder.,,Dat is moeilijker te beoordelen, dat zijn inneriijkedingen" en ,,lk kan ook niet in haar hart kijken, de afval is overal groot, dus oordelen kan ik er niet over". Tenslotte de invloed van de koningin op de regering van ons land. ,,lk heb altijd de indruk dat ze niet veel te vertellen heeft", ,,Zezou een beslissing kunnen uitstellen maar hier wordt nooit gebruik van gemaakt" en, ,Ze heeft weinig of geen invloed op het regeringsbeleid".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen