Een aanslag op huwelijk en moederschap

Volgens de wet en krachtens de natuur is de vrouw die het kind gedragen en gebaard heeft de moeder. De naam draagmoeder is een beperking van het moederschap die zich op geen enkele wijze laat rechtvaardigen. Het moederschap is het begin van een relatie die niet ongedaan kan worden gemaakt. Te spreken over draagmoeder wekt de indruk dat een vrouw slechts voor negen maanden moeder kan zijn en dan het moederschap kan overdoen. Datis nujuist niet het geval. Het moederschap is niet incidenteel. Het geldt niet een bepaald aantal maanden, namelijk slechts zolang de moeder het kind bij zich draagt. Neen, het ontvangen van het kind legt een relatie die zich na de geboorte van het kind uitstrekt over heel het leven. Men herinnert zich dat er foto' s zijn waarop vijf generaties bij elkaar zijn. De overgrootmoeder van de baby is zelf toch weer - als is ze intussen tachtig geworden — het kind van de betovergrootmoeder. Zelfs op die hoge leeftijd blijft een mens kind van zijn moeder, ook al zou deze zelf niet meer in leven zijn.

Verbondenheid
Wat gebeurt er eigenlijk als het instituut van draagmoeders een vaste plaats in de samenleving gaat innemen? We kunnen het op verschillende manieren onder woorden brengen. De vrouw leent zich voor negen maanden als moeder om dan weer moeder-af te worden. Er gebeurt iets wezenlijks in haar lichaam waar ze verder geen wezenlijke relatie meer mee wil hebben. Ik kan het ook zo zeggen. De vrouw stelt zich ter beschikking van het proces van de voortplanting, zonder dat ze met haar eigen vrucht verder iets te maken wil hebben. Dat is nu juist onmenselijk en inhumaan. Zoals de geslachtsgemeenschap tussen twee mensen uitdrukking wil zijn van een verbondenheid die trouw voor het leven inhoudt, zo is het kind dat daaruit ontstaat ook deel van die verbondenheid voor het leven. Een kind is niet een produkt dat ergens geteeld wordt en dan op een heel andere plaats, los van haar uit wie het voortgekomen is, zal opgroeien. Neen, de moeder die het kind gedragen heeft is degene die ook de verantwoordelijkheid en zorg voor het kind zal hebben. Dat is het moeder zijn. Daarin zit iets van de eigenheid van de mens in relatie tot het nageslacht.

Fabrieksproces
Als de moeder na de geboorte van het kind niet langer moeder wil zijn maakt ze zichzelf tot een middel ter voortplanting. Ik ben geneigd te zeggen: tot een voorplantingsmachine. Maar ieder voelt dat het zo niet gezegd kan worden. Toch moeten we krasse woorden gebruiken. De voortplanting wordt hier tot een soort fabrieksproces. Alles gebeurt volgens schema en op bestelling. De menselijke factor is tot het kleinst mogelijke minimum beperkt. Hoe zullen we hier ethisch over oordelen? Ik wijs op vijf aspecten. Eén: Een draagmoeder weigert de zorg en de verantwoordelijkheid te aanvaarden die de moeder voor het kind dat in haar verwekt is moet dragen. Zij onttrekt zich aan de taak die specifiek rust op de moeder. De persoonlijke, intieme en emotionele band tussen moeder en kind wordt hier afgewezen. Een kind ter wereld brengen wordt in plaats van een voluit menselijke aangelegenheid, tot het voldoen aan belangstelling op contract. Twee: Dit contract is lucratief. Er valt veel te verdienen aan het draagmoederschap. Wat tot het meest intieme en persoonlijke van de man-vrouw-relatie behoort wordt hier tot een winstgevend bedrijf. Ik gebruik dit laatste woord, omdat het niet ondenkbaar is dat een vrouw, die eenmaal de smaak van het geld (het loopttotin de 20.000 gulden) te pakken heeft, zich graag nog eens voor zulk een,, bij verdienste" zal lenen. Voortplanting wordt tot commercie.

Geschenk
Er kunnen ook niet-commerciële motieven een rol spelen. Er zijn mij gevallen bekend waarin een vrouw voor haar kinderloze zuster een kind ter wereld wilde brengen. Hetzelfde deed zich voor in een vriendschapsrelatie van twee echtparen. In beide gevallen ging het om zaad van de man wiens eigen vrouw onvruchtbaar was. Toch geldt ook hier: het is een kind dat verwekt wordt buiten de huwelijksrelatie om. Een kind is toch geen geschenk waarmee men een familielid of een vriendin een plezier wil doen. Drie: Hier wordt de voortplanting volstrekt losgemaakt van het huwelijk. Kinderen krijgen is geen aangelegenheid meer van mens tot mens (in de zin van: van man tot vrouw; van moeder tot kind). Kinderen krijgen is hier een medisch-technische aangelegenheid geworden die alles weg heeft van een fabrieksprodukt. Het huwelijk speelt geen enkele rol meer. Vier: Wat moet dit kind als het eenmaal tot bewust leven is gekomen van zijn of haar moeder denken? De vrouw die het kind wilde hebben kan het nog zo goed gedaan hebben, zij is de echte moeder niet. De echte moeder is het maar voor negen maanden geweest. Toen werd het kind krachtens contract afgestaan. De moeder wilde alleen maar geld verdienen aan het ontstaan van het kind; in het bestaan van het kind was zij niet geïnteresseerd. Dit is een breuk in de meest fundamentele relatie die een mens aan het begin van zijn leven heeft. De psychische en geestelijke schade laten zich niet overzien.

Slavernij
Vijf: Wat gebeurt er als het kind niet aan de verwachtingen voldoet? Als het verstandelijk of lichamelijk gehandicapt is? Als het produkt op bestelling niet blijkt te voldoen? Kan de besteller van contractbreuk spreken tegenover de moeder? Kan de moeder haar handen en haar hart van het kind blijven aftrekken, zoals ze krachtens het contract gerechtigd en zelfs verplicht was? Eigenlijk is er maar één conclusie te trekken: Hier wordt een aanslag gedaan op het huwelijk, op het moederschap en op de nauwe relatie moeder-kind, zoals God die juist aan de mens gegeven heeft. Hier wordt gemanipuleerd en gefabriceerd, terwijl het moederschap juist het tegendeel daarvan is. Wie over dit alles nadenkt komt in de Bijbel terecht bij de relatie tussen Abraham en Hagar. Hij kan het maar moeilijk begrijpen dat er tijden zijn geweest waarin de vrouw verplicht kon worden bij zich een kind te laten verwekken dat voor het kind van een andere vrouw zal doorgaan. Die tijden halen we weer terug in het draagmoederschap. Er zijn twee punten van verschil: Een draagmoeder kan kunstmatig zwanger worden. Een draagmoeder verkoopt zichzelf om het bestelde kind ter wereld te brengen. Het is echter niet minder een vorm van slavernij dan het was in de dagen van Abraham, en dat in een samenleving die de beëindiging van deze slavernij aan het Christendom te danken heeft. De opkomst van het draagmoederschap en de secularisatie hebben met elkaar te maken. Er wacht een nieuwe slavernij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen