Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Haydn, Darwin en Calvijn

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Haydn, Darwin en Calvijn

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Heel wat congressen worden gewijd aan Calvijn, die vijfhonderd jaar geleden werd geboren. Dat is ook het geval met Charles Darwin, die tweehonderd jaar geleden geboren werd. Darwin is bekend geworden als de verdediger van de evolutietheorie, waarin onder meer gesteld wordt dat de mens afkomstig is van de apen. Bekend is de cartoon waarop we een aap met het hoofd van Darwin zien afgebeeld. Plaats voor de Schepper zoals Deze in Zijn Woord beschreven wordt, is er bij Darwin niet, hoewel hij theologie heeft gestudeerd aan het Christ College in Cambridge. Hij was daar een van de meest belovende studenten maar op den duur ontwikkelde hij zich tot een agnost. Aanvankelijk was hij nog geïmponeerd door de theorie van William Paley. Deze wees God aan als een intelligente ontwerper van de natuur, tegenwoordig bekend als het Intelligent Design. Darwins eigen natuurvorsingen brachten hem ook daar van af. Zijn vrouw Emma Wedgwood, die tevens zijn nicht was, had aanvankelijk grote moeite om met hem het huwelijksbootje in te gaan. Ze vreesde dat ze eens voor eeuwig van hem gescheiden zou zijn vanwege zijn opvattingen over God. Uiteindelijk gaf ze hem toch haar hand maar zijn theorie omhelsde ze niet.

Calvijn heeft Darwin niet gekend. Vanuit de wetenschappelijke wereld kende hij echter wetenschappers en wijsgeren te over die met God en de schepping geen raad wisten en daarmee voorlopers waren van Darwin. In zijn Institutie gaat hij daarop in. Hij schrijft: „Hoe verfoeilijk is deze waanzin dat de mens die in zijn ziel en lichaam honderdmaal God vindt onder voorwendsel van zijn voortreffelijkheid loochent dat er een God is (...) Zij zien een zo voortreffelijk kunstwerk in ieder van hun ledematen, van hun gelaat en ogen af, tot de nagels hunner voeten toe. Maar ook hier stellen ze de natuur in plaats van God.”

Dit jaar is het ook tweehonderd jaar geleden dat de componist Joseph Haydn overleed. Ook aan hem worden congressen maar vooral concerten gewijd. Ook deze musicus heeft aandacht besteed aan de schepping. Het oratorium “Die Schöpfung” is een van zijn muzikale hoogtepunten geworden. In tegenstelling tot Darwin, die bij het bestuderen van de schepping als het ware God uitschakelde, vinden we bij Haydn juist een diepe verwondering over de Schepper. Hij schreef over zijn voorbereidingen op het oratorium: „Ik was nimmer zo devoot als tijdens het werk aan die Schöpfung. Ik viel elke dag op mijn knieën en bad God kracht te geven het werk te voltooien.” Indrukwekkend is het eind van deze compositie. Dan zingt het koor, onder hoorngeschal, na de schepping van Adam en Eva te hebben bezongen: „Des Herrn Ruhm, er bleibt in Ewigkeit”, de roem des Heeren blijft tot in der eeuwigheid. Hoe indrukwekkend Haydns oratorium ook mag zijn, ergens stelt hij teleur. Hij blijft in de schoonheid van de schepping en de kunst steken. Daarvan getuigt wat hij zelf eens vertelde: „Ik sta vroeg op en zodra ik mij aangekleed heb, val ik op mijn knieën en bid God en de heilige maagd dat het mij heden weer moge gelukken. Wanneer het met componeren niet gaan wil, loop ik in mijn kamer op en neer met een rozenkrans in mijn hand en dan komen de ideeën vanzelf.”

Er is meer nodig dan het geloof in God als Schepper. Ook daar heeft Calvijn op gewezen. Met name in zijn inleiding op de vijf boeken van Mozes. „Men redeneert tevergeefs over de schepping der wereld als men niet eerst door de prediking van het Evangelie is vernederd en heeft geleerd alle scherpzinnigheid van het verstand te onderwerpen aan de dwaasheid van het kruis, zoals Paulus haar noemt in 1 Korinthe 1:21. Nergens elders zullen wij iets vinden dat ons opvoert tot God, zolang Christus ons niet in Zijn leerschool heeft onderwezen.”

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 april 2009

Terdege | 100 Pagina's

Haydn, Darwin en Calvijn

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 april 2009

Terdege | 100 Pagina's