'Spelen' met oude legervoertuigen

De deelnemers aan de tocht zijn allemaal bezitters van voertuigen die vooral tijdens de Koude Oorlog dienst deden. In die tijd was er grote behoefte aan legertrucks en jeeps met vierwielaandrijving die grote concentraties legertroepen snel konden verplaatsen.
Een van de initiatiefnemers van deze tocht is Marius de Ruiter uit Elspeet. Op zijn glimmende Nekaf-jeep wappert een Amerikaanse vlag. De jeep heeft hij een aantal jaren geleden bij een veiling op basis Soesterberg op de kop kunnen tikken. Onder de motorkap huist een viercilinder motor met drie versnellingen. De wagen heeft een topsnelheid van 90 kilometer per uur. De Nekaf werd vanaf 1955 in Rotterdam geassembleerd naar Amerikaans ontwerp. In totaal zijn in Nederland zon 7500 jeeps van dit type van de band gerold.
De wagen naast de Nekaf van Marius is een DAF YA126. Dat is een van de trucks die in de vroege jaren vijftig voor de Nederlandse krijgsmacht werden gebouwd. De motor heeft een vermogen van 100 pk en de vierwielaandrijving van deze ééntonner maakt de truck compleet.

Uniform
Marius is samen met Sinas Mulder uit Nunspeet al weken in de weer geweest om de rit te organiseren. „Onze club heeft geen naam. Het is gewoon een groepje liefhebbers van ex-legervoertuigen. Sinas trommelt de deelnemers op uit de noordelijke kant van ons land en ik neem het zuidelijke deel voor mn rekening. Het grootste deel van de deelnemers komt van de Veluwe, maar er zijn ook mensen uit Rotterdam, Hoofddorp en Lochem, vertelt Marius. „De ritten rijden we meestal volgens een vooraf uitgestippelde route. Vaak proberen we tegelijkertijd een militair oefenterrein te bezoeken. Daar kunnen we het onderste uit de kan van onze voertuigen halen. De rit van vandaag is de zesde najaarsrit. We zijn hier met onder anderen een garagehouder, een installateur, een programmeur, een campinghouder, een makelaar en een bouwvakker.
Met jongensachtig fanatisme trappen de bestuurders van de oude legervoertuigen het gaspedaal in. De meeste chauffeurs zijn zelfs gestoken in een bijpassend uniform. De bijrijders niet allemaal. Volgens Marius wordt het steeds moeilijker om aan een uitrusting te komen die bij het voertuig past. „De meeste dumps in ons land zijn al een keer bezocht door enthousiaste verzamelaars, waardoor oude militaire kleding schaars wordt. Er zijn nu al mensen binnen onze groep die daardoor een camouflagepak dragen.

Hellingproef
In een uiterste krachtsinspanning worstelt de drietonner zich op een modderige heuvel een weg omhoog. De chauffeur drijft de motor van de DAF YA328 tot het uiterste in de eerste versnelling lage gearing. De zes wielen geselen het mulle zand. De DAF moet het toch afleggen tegen het hellingspercentage en de zandmassa van de berg. Geen schande voor een oud beestje uit de jaren vijftig.
Maarten Spelt uit Elspeet is de trotse bezitter van zon truck. Toen hij in militaire dienst zat, was hij rij-instructeur op een YA328 in Tilburg. Leerlingen van hem volgden een cursus van twee maanden. Eerst zes weken op de gewone weg in en rond Breda. Als afsluiting van hun opleiding volgde nog een cursus van twee weken op ruig terrein. Spelt: „Toen zat je vaak naast de leerling zonder zelf te rijden. Toen ik al lang en breed getrouwd was, keek ik nog eens terug op mijn prachtige tijd in militaire dienst. Toen Hofman, verkoper van onderdelen voor wasmachines en koelkasten, uit Nunspeet begon met de handel in oude legervoertuigen, werd mijn belangstelling gewekt. Ik heb toen een viertonner gekocht. Later heb ik de huidige drietonner aangeschaft.
Spelt betreurt het dat het militair oefenterrein tussen Elspeet en Nunspeet dicht is. „Vroeger ging ik iedere zaterdagmiddag toeren op dat terrein, samen met garagehouder Aart Vlijm uit Elspeet, die ook een drietonner in zijn bezit heeft. Dat was een fantastische tijd.

1 op 1
De rechterhand van Spelt omklemt de schakelpook van zijn voertuig. De YA328 kraakt, steunt en brult aan alle kanten. Op ruig terrein vergt het schakelen in de DAF volgens Spelt veel inspanning en vaardigheid. De YA328 is een wagen waarin geschakeld moet worden door double clutching. „Bij deze wijze van schakelen trek je in de laagste gearing op in de eerste versnelling. Vervolgens trap je de koppeling in en zet je de wagen in vrij. Direct daarna trap je opnieuw de koppeling in en schakel je over naar de tweede versnelling. Bij dit alles is snelheid geboden. Op ruig terrein sta je zo stil, vertelt Spelt.
De YA328 is onder de kenners beter bekend als Dikke DAF. Deze truck met zijn 5556 cc benzinemotor is nogal dorstig. Op de weg verbruikt hij gemiddeld een liter brandstof per vier kilometer. In ruig terrein rijdt hij 1 op 1.
Even later dringt een groepje chauffeurs samen om een jeep die niet meer in beweging wil komen. Na een korte inspectie blijkt dat de aandrijfas bij de voorwielen gebroken is. Met man en macht wordt de jeep achter een grote YA328 gehangen. Een tafereel als dit is volgens Marius typerend voor de groep. „Als er een voertuig kapot gaat, repareren we de wagen als het enigszins mogelijk is zelf, zodat deze op eigen kracht naar huis kan rijden. Zo niet, dan treffen we andere maatregelen of we halen een nieuw onderdeel. Voor onderdelen gaan we meestal naar handelsonderneming Vis BV in Nunspeet. Dit bedrijf kan nieuwe en tweedehands-onderdelen voor ons militair wagenarsenaal leveren. Bovendien verkoopt hij oude legervoertuigen, die hij kant en klaar kan afleveren, vertelt Marius.

Aan het einde van de zaterdagmiddag verlaat een donkergroene slang militaire voertuigen grommend het terrein. Met tevreden tronies achter het stuur van hun gekoesterde eigendom verlaten de deelnemers aan deze woelige rit de heide bij t Harde. Alleen de omgewoelde grond van de zanderige vlakte herinnert aan wat zich hier vanmiddag heeft afgespeeld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen