De vrouw van Pilatus

) Midden in het rumoer van het proces voor Pilatus klinkt ineens de stem van een vrouw. Via een bode laat ze haar man een briefje bezorgen. 'Ik heb vannacht toch zo naar gedroomd. Over Jezus, die gevangene. Wees toch voorzichtig', schrijft ze haar man, 'Ik weet dat Hij rechtvaardig is. Ik heb veel geleden om Hem. Trek je handen ervan af'.

Dromen zijn bedrog, zeggen we. Maar psychologen leren ons dat zo'n uitspraak te kort door de bocht is. Diep verborgen wensen of herinneringen worden in de droom over de drempel van het bewustzijn gebracht. Maar ook angsten. Daarom zijn er mensen die 's avonds liever geen emotionele gesprekken voeren of naar een aangrijpende film willen kijken. Ik ga er vast van dromen, zeggen ze. Volgens rabbijnen zijn er niet alleen de boze, ijdele dromen, maar ook dromen die je een flitsend uitzicht geven, een doorkijkje in de werkelijkheid van het leven. 'Venster- dromen' zogezegd.

Is de droom van deze vrouw zo'n vensterdroom? Het is verleidelijk om er een heel verhaal omheen te weven. Had ze in het paleis iets opgevangen van de geruchten over Jezus? Heeft Pilatus haar deelgenoot gemaakt van zijn zorgen?

We zullen het nooit weten. Er is alleen die korte mededeling, dat briefje. Zelf blijft ze onzichtbaar.

De bijbel vertelt dat God menig keer een droom gebruikt om mensen iets duidelijk te maken. God spreekt op één wijze of op twee, in een droom wanneer een diepe slaap op de mensen valt, zegt de wijze Elihu (Job 33 : 14)-

Zo staat deze vrouw met haar droom in het verhaal van Jezus' lijden. Als een getuige a decharge - overigens niet gedagvaard door Pilatus - om opnieuw de onschuld van Jezus te betuigen voor zijn rechterstoel.

Het is maar een kort briefje. Om haar man te waarschuwen voor onberaden stappen en een onrechtvaardig vonnis. Ze noemt Jezus de Rechtvaardige. Dat zal voor haar niet meer betekend hebben dan 'een goed mens'. Maar onbedoeld spreekt ze het geheim van Christus uit. Oude profetenwoorden gaan mee resoneren. 'Mijn Knecht, de Rechtvaardige' zo wordt de Messias genoemd in het lied van Jesaja 53-

Op de lijdensweg komen we allerlei vreemde getuigen tegen. Ze vallen buiten de orthodoxe boot. Maar zonder dat ze het zelf weten vertolken ze iets van het kruisgeheim: Jezus onschuldig veroordeeld om ons van het strenge oordeel van God te bevrijden.

Te midden van de hoon en de haat, de spot en de scheldkanonnades zijn de woorden van deze vrouw een weldaad. Humaniteit is in deze barre wereld vaak ver te zoeken. Je zou er soms aan wanhopen. Maar gelukkig, je komt het toch nog tegen. Gelukkig zijn de cynici niet alleen aan het woord. Deze vrouw lijdt aan het geweld. In een harde mannenmaatschappij komt ze op voor de menselijkheid en de rechtvaardigheid. Een ritseling van mededogen. De droom van deze vrouw-zondernaam staat tegenover de daad van de man wiens naam door alle eeuwen in het Credo van de kerk klinkt. In de geschiedenis heeft zij bij velen een goede pers. Claudia Procula noemt de legende haar. Geleidelijk aan krijgt ze de trekken van een christin. In de Griekse kerk heeft ze een plaats op de heiligenkalender.

En toch is er iets wat me doet aarzelen om deze heiligverklaring bij te vallen. Is het wel zo'n goede raad? Terwijl Pilatus heen en weer geslingerd wordt tussen zijn rechtsbesef en zijn eigenbelang, zegt zijn vrouw op datzelfde ogenblik: houd je er buiten! Maar je bent rechter of niet. Bovendien een Romein, lid van een volk waar de stelregel heerste: Laat het recht zijn loop hebben, al zou de wereld ondergaan.

Dan kun je als rechter je er niet buiten houden.

Daarom is dit sympathieke gebaar in feite een verkeerde raad. Ter wille van het zelfbehoud wordt de zaak van de gerechtigheid prijsgegeven. 'Naïef egoïsme' noemt iemand dat.

Intussen maken de joodse leiders van het intermezzo gebruik om de schare op te hitsen tegen Jezus. Hij moet gekruisigd worden.

Hominum confiisione, dei providentia. Te midden van alle menselijke verwarring heerst Gods voorzienigheid. Gods heilsplan gaat door.

Het is met name Mattheüs die ons in zijn evangelie vertelt van de dromen van mensen. Rondom Jezus' geboorte en rondom zijn sterven.

Jozef, de wijzen... ze worden via een droom erop aangesproken Gods aanwijzingen te volgen. Die dromen brengen hen in beweging. Om in geloof en gehoorzaamheid de weg van God te gaan. Maar wat deze vrouw betreft... het is allemaal heel sympathiek. Ze lijdt in haar droom om Jezus. Dat is niet niks. Dat kom je wel anders tegen.

Toch blijfthetdaarbij. Humaniteit, mededogen, sympathie... het is als het erop aankomt te weinig en daarom onvruchtbaar.

Waar het op aankomt is dat we opstaan - zoals de mensen rondom de kribbe - en bij het kruis Jezus Christus belijden als de Heiland die alles doorleden heeft voor onze zonden. 'Hij rechtvaardig voor de onrechtvaardigen om ons tot God te brengen' (i Petr. 3 • 13)-

Om op te staan tot deze belijdenis moet een mens uit de droom geholpen worden.

A. NOORDEGRAAF, EDE

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen