Ds. Piper en het 'christen-hedonisme'

Hedonisme en christelijk geloof zijn tegenstrijdig

Ds. John Piper publiceerde in 1997 zijn boek Desiring God. De Nederlandse vertaling verscheen kort geleden.

De titel luidt Verlangen naar God. In dit boek bekent Piper zich als christen-hedonist. De vier artikelen van deze reeks vormen geen recensie over dit boek. Ze eindigen slechts met een antwoord op de vraag of ik de typering "christen-hedonist" als een gelukkige vondst beschouw. Reeds op de eerste bladzijde van de Inleiding in Verlangen naar God maakt Piper een uiterst belangrijke keuze. Hij knoopt aan bij de Catechismus van Westminster. Die vraagt - ik heb dat al geciteerd in een vorig artikel - : Wat is het voornaamste (doel)einde van de mens? Het antwoord luidt dat het hoogste doel van de mens is "God te verheerlijken en Hem eeuwig te genieten". Wat doet nu ds. Piper met zoveel woorden in zijn Inleiding? Hij verandert uitdrukkelijk dat woordje "en" in "door". De Amerikaanse predikant zegt: "Het hoogste doel van de mens is God verheerlijken door eeuwig van Hem te genieten." Bovendien is althans in de Nederlandse vertaling van zijn boek de uitdrukking "God genieten" veranderd in "van God genieten".

Zouden de opstellers van de Westminster Catechismus dat - indien ze het zo bedoelden - zélf niet op die manier hebben kunnen formuleren? En bovendien: wordt God niet verheerlijkt als de Heilige Geest mensen ertoe brengt dat zij als arme, verloren zondaren Gods rechten erkennen? Wordt God niet verheerlijkt als de Heilige Geest hen ertoe brengt uit hun verlorenheid om Christus' gerechtigheid te bedelen? De Heere Jezus zegt volgens Johannes 15:8: "Hierin is Mijn Vader verheerlijkt, dat gij veel vrucht draagt; en gij zult Mijn discipelen zijn." Dat gebeurt door het reinigend werk van de Vader. Dat kan pijnlijk zijn. Er is hier sprake van verheerlijking van God door vrucht dragen. En dat heeft een relatie met "het bewaren van Gods geboden" {vers 10).

Mooi en vreemd

Piper schrijft: "Alle daden van God komen tot een hoogtepunt in de lofprijzingen van Zijn verloste volk. Gods geluk is volmaakt wanneer Zijn voortreffelijkheid bezongen wordt in de lofprijzingen van de heiligen. Deze lofprijzing is de vervulling van onze eigen blijdschap in God. Daarom zijn Gods verlangen naar onze lof en ons verlangen naar vreugde in Hem één. Dat is het heerlijke Evangelie! Dat is het fundament van het christelijk hedonisme."

En dan zegt de Amerikaanse predikant af en toe mooie dingen in zijn recent in het Nederlands vertaalde boek. Hij belijdt Gods soevereiniteit die niet valt te dwarsbomen. En elders: "Berouw en geloof zijn ons werk. Maar als God niet aan het werk gaat om ons verharde en vijandige hart te overwinnen, komen we niet tot berouw en geloof. Dit werk van God wordt wedergeboorte genoemd."

Maar Piper schrijft soms ook vreemde dingen. Bij voorbeeld: "Zouden niet vele sluimerende harten klaarwakker schrikken van de woorden: Tenzij een mens wordt wedergeboren tot christenhedonist, zal hij het Koninkrijk van God niet zien? " En: "Goede preken, liederen en gebeden zijn uitdrukking en aanleiding tot aanbidding. En dat is vooral het geval wanneer ze ronduit hedonistisch zijn en God erin centraal staat."

Afgrenzing

Elders in zijn boek grenst de Amerikaanse predikant zich af naar allerlei gevaren. Hij beklemtoont dat bij het christelijk hedonisme - zoals hij het bedoelt - niet God een middel wordt om werelds genoegen te verkrijgen. Hij schrijft ook dat christelijk hedonisme geen verafgoding wil zijn van genoegen. "Er wordt alleen gesteld dat elk mens al een afgod dient, namelijk datgene waar hij het meest van geniet." Piper bestrijdt dat hij met de vondst van het christelijk hedonisme gereformeerde geloofsbe- lijdenissen zou vervormen.

Na enige uitleg zal een enigszins gevormde, welwillende lezer of luisteraar begrijpen wat ds. Piper bedoelt, als hij formuleert: "Tenzij een mens wordt wedergeboren tot christenhedonist, zal hij het Koninkrijk van God niet zien? " Maar degene die niet zo thuis is in de wereld van de elkaar opvolgende en in elkaar overgaande culturen en filosofieën, staat voor een raadsel. Want het samenvoegen van de begrippen hedonisme en christendom leidt tot een tegenstrijdige combinatie.

Waarom deze keuze?

Piper schrijft ergens in zijn boek dat hij heeft gekozen voor het gebruik van het begrip christelijk hedonisme om het boeiende en schokkende effect dat het begrip teweegbrengt. Dat klopt. Maar om diezelfde reden zullen velen het onverstandig vinden om de begrippen christelijk en hedonistisch aan elkaar te koppelen. Waar is het voor nodig om het Woord van God, dat in de hand van de Heilige Geest al heel schokkend kan zijn, te koppelen aan het vanuit de historie alleen maar zondige hedonisme? De Amerikaanse baptist verzet zich tegen deze bedenking. Hij verwerpt het bezwaar van mensen die vinden dat het begrip hedonisme al te wereldse associaties oproept. De Heere Jezus, zegt hij, beschrijft in Mattheüs 24:43-44 Zijn komst toch ook als die van een dief. En hij prijst in Lukas 16:8 een onrechtvaardige rentmeester om zijn slimheid. "Zou ik dan niet mogen zeggen dat het verlangen om God te verheerlijken door eeuwig van Hem te genieten inderdaad christelijk hedonisme is? "

Taal van de Psalmen

Er zijn ook anderen die kritisch reageerden op de keuze van de Amerikaanse predikant. Maar tegelijk kan iemand zich afvragen hoe belangrijk het is om zich te verdiepen in de relatie die Piper legt tussen het christelijk geloof en het hedonisme. Is het niet beter op iets anders de aandacht te vestigen? Bij het lezen dat ds. Piper overal in de Psalmen "de taal van het hedonisme" tegenkwam, raakte ik opnieuw overtuigd van het nut om iets over Piper te schrijven. Het is niet terecht om ons eenvoudig, christelijk geloof op enigerlei wijze te verbinden met een filosofische stroming.

Kampen,

G. Roos

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen