De Bijbel, getallen, rekenen en wiskunde

In dit artikel zullen getallen, wiskunde en rekenen in en met de Bijbel centraal staan. Uiteraard is het ondoenlijk om in enkele pagina’s een complete indruk te geven van wat er ondertussen allemaal al ontdekt, gedacht en geschreven is over dit onderwerp. De meest in het oog springende zaken zullen de revue passeren om aan het einde van dit artikel af te sluiten met hoe we hebben om te gaan met de getallen in de Bijbel.

Zoals reeds beschreven in het begin van dit artikel is het getal drie een belangrijk getal in de Bijbel. Het getal drie komt maar liefst 305 keer voor in de Bijbel. We zien dat het getal voor diverse doeleinden wordt gebruikt. Zo wordt het getal gebruikt als telwoord, als tijdsaanduiding en als stijlfiguur. Het meest bekende voorbeeld is de Drie-eenheid van God. In de Bijbel komt het getal drie bij personen vaker terug: de drie zonen van Noach, de drie bezoekers bij Abraham, de drie vrienden van Job en zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen. Het getal drie is daarbij zo sterk van betekenis voor ons dat er ook conclusies worden getrokken die niet altijd kloppen. Zo wordt er veelal vanuit gegaan dat er ook drie wijzen uit het Oosten zijn geweest. Gods Woord zegt daar echter niets over.

Het getal drie zien we ook terug bij de derde dag. Zo was de derde scheppingsdag de enige dag waarop God tweemaal zag dat het goed was. De derde dag is vaak een belangrijke dag. Abraham komt op de derde dag aan op de plaats om Izak te offeren. De Heere Jezus is op de derde dag opgestaan uit de dood. Hieruit kan worden geconcludeerd dat het getal drie het getal van de volheid is. Het blijk dat veel mensen dat ook zo beleven. Zo zal er, als een begaafd spreker een mooie redevoering houdt, geklapt worden door het publiek als de spreker daarvoor een drieslag heeft genoemd. Een voorbeeld daarvan is: Ik zag, ik kwam, ik overwon! Deze uitdrukking deed Julius Caesar al eeuwen geleden en die kennen we nog steeds. Als de spreker zou stoppen na de tweede, dan klapt het publiek niet. Het is dus duidelijk dat het getal drie niet alleen in de Bijbel volheid aangeeft, maar ook voor ons gevoel ‘vol’ is. Ook predikanten maken hier gebruik van in hun preken door veelal een driedeling te gebruiken.

Het getal dat eigenlijk aan het begin of beter gezegd, juist helemaal aan het einde genoemd had moeten worden, is het getal zeven. Het is namelijk het getal van het volmaakte. Het getal zeven begint al bij de schepping.

Op de zevende dag rustte de Heere van Zijn arbeid. De zevende dag werd ook geheiligd. Er gingen ook zeven reine dieren mee de ark in. Als het getal zeven in de Bijbel wordt genoemd dan is het af, dan is het vol, dan is het volmaakt. Petrus wordt erop gewezen dat hij zeventigmaal zeven maal moet vergeven. Hier betekent het getal zeven dat het onbeperkt moet gebeuren.

Vooral in het Bijbelboek Openbaringen komt het getal zeven veelvuldig voor. Het Lam dat zeven hoornen heeft en zeven ogen die beide staan voor de almachtige kracht en de alwetendheid van Christus. Als Gods toorn wordt uitgegoten over de aarde, dan worden de zeven fiolen over de aarde gegoten. Hier wordt duidelijk welk een macht het getal zeven toont. Hieruit vloeit ook voort dat het getal zes het nét niet is. Johannes beschrijft ook in Openbaringen de duivel. En ook de duivel krijgt een getal: 666. Hieruit wordt duidelijk dat de duivel veel macht heeft, maar niet almachtig is.

Er zijn nog meer dan genoeg getallen die besproken kunnen worden, maar het getal 40 is de laatste die onder de loep wordt genomen. Het getal 40 komen we voor het eerst tegen bij de zondvloed. Tijdens de zondvloed regent het 40 dagen en 40 nachten. Het was de tijd van het oordeel van God over de toenmalige wereld. Als het getal 40 in de Bijbel voorkomt, dan heeft het iedere keer te maken met een oordeel, verzoeking of een boetedoening. Het volk Israël zwerft 40 jaar door de woestijn voordat het volk het land Kanaän binnen mag. Daarvoor moest Mozes al 40 jaar in de woestijn wonen, voordat hij het volk Israël kon gaan verlossen. Ook de Heere Jezus was 40 dagen in de woestijn om verzocht te worden van de duivel. Het getal 40 geeft dus een periode van crisis aan, een moeilijke periode.

Over getallen in de Bijbel zou een boek geschreven kunnen worden. Er zijn ook al diverse boeken over verschenen. Met de getallen die in de Bijbel staan, kan ook gerekend worden. Zo kunnen we door te rekenen erachter komen dat Methusalem in het jaar van de zondvloed gestorven is. Op grond van al die jaartallen en leeftijden kunnen we ook uitrekenen hoe oud de aarde ongeveer is. Uiteraard is het onmogelijk om dat exact te doen, zo vermeldt de Bijbel niet of Methusalem net 187 jaar oud was toen Lamech geboren werd of dat Methusalem al bijna 188 jaar oud was.

Ook in andere, soms vrij kleine, voorbeelden wordt duidelijk dat ook in de tijd van de Bijbel al veel wiskundekennis aanwezig was en dat de getallen ook juist zijn. Zo worden de maten aangegeven van het koperen wasvat of de gegoten zee die Salomo liet maken. Deze zee had een diameter van tien ellen, van rand tot rand en een omtrek van 30 ellen. Dit zou betekenen dat pi (pi wordt gebruikt om de verhouding tussen de omtrek van een cirkel en de diameter uit te drukken) in die tijd 30:10 = 3 was, terwijl het bekend is dat pi 3,14 (afgerond) is. Het zou ook kunnen betekenen dat er in de Bijbel met afgeronde getallen is gewerkt, maar niets is minder waar. De getallen die hierboven zijn genoemd, zijn te lezen in 2 Kronieken 5 vers 2, maar in vers 5 van hetzelfde hoofdstuk lezen we dat de dikte van de rand een handbreed is. En dat betekent dat bij de 10 ellen van de diameter nog 2 keer een handbreedte moet worden afgetrokken. Als we de maten netjes omrekenen naar de huidige maten van de el en van een handbreedte, dan blijkt 30 x 48 (lengte van een gemiddelde el) 1440 cm te zijn. Dat is de omtrek van de gegoten zee. Als we vervolgens 10 x 48 – 2 x 11 (gemiddelde handbreedte) uitrekenen dan komt daar 458 cm uit. Delen we 1440 door 458 dan blijkt daar 3,144 uit te komen wat heel dicht bij pi uitkomt.

Als we het over het rekenen in tijd hebben dan is de Bijbel ook heel duidelijk dat de eeuwigheid en ook God niet in tijd te vatten zijn. In 2 Petrus 3 vers 8 wordt de vergelijking gemaakt dat één dag bij de Heere is als 1000 jaar en 1000 jaar als één dag. Dat is voor ons verstand niet te bevatten en door ons als mensen niet uit te leggen. Hier stopt ons eindige verstand, want we blikken hier in het oneindige dat van eeuwigheid heeft bestaan en in de eeuwigheid zal bestaan. De tijd stopt op de jongste dag. Dan vangt voor ons de eeuwigheid aan. Door de tijd heen veranderen wij als mensen, maar God is de Eeuwige en dus Onveranderlijk. In Efeze 3 vers 18 vermeldt Paulus wat het verlossingswerk van Christus inhoudt. Daarbij maakt hij gebruik van een vierdimensionale voorstelling, want hij heeft het over de breedte, de lengte, de diepte en de hoogte. En dat betekent dat wij ons dat ook niet kunnen voorstellen en dat verlossingswerk ook niet kunnen bevatten. In de Bijbel wordt dus gebruikgemaakt van wiskundige voorbeelden waarbij de grootheid van God en de almacht van God duidelijk naar voren komt.

Getallen, rekenen, wiskunde en de Bijbel zijn dus nauw aan elkaar verbonden. Betekent dit dat we achter ieder getal iets moeten zoeken? Heeft ieder getal een symbolische betekenis? Wil het zeggen dat getallen in de Bijbel vooral een symbolische betekenis hebben? Het gevaar schuilt dat de bewering naar voren komt dat ook bijvoorbeeld de 40 jaar die Israël in de woestijn is geweest, alleen maar symbolisch gezien moet worden. En wat zeggen dan de leeftijden Adam, Methusalem, Lamech en Noach ons? Zijn ook die leeftijden alleen maar symbolisch om te laten zien dat deze mensen heel oud geworden zijn? Dat betekent dat we daarvoor moeten waken en het dus niet allemaal symbolisch moeten lezen. Het is van belang dat de Bijbel goed gelezen wordt, met behulp van de kanttekeningen en de Bijbel als de waarheid overeind blijft staan. Ieder getal dat we tegenkomen moeten we op waarde schatten en niet alles gaan symboliseren. De rijkdom die door sommige getallen wordt uitgebeeld, die moet zeker gelezen worden. Maar de Bijbel heeft als doel om God erdoor groot te maken en de zondaar, door Gods genade, zalig te maken. En getallen kunnen daarbij als hulpmiddel dienen. Het getal zeven is niet de volmaaktheid zelf, maar is een middel om te tonen dat God volmaakt is. Dat Hij onveranderlijk is en almachtig. Als we zo de Bijbel lezen, de getallen in de Bijbel lezen, dan wordt het in het juiste perspectief geplaatst. Dan gaan de getallen in de Bijbel dienen voor een rijker doel.

J.W. (Jan Willem) Ruitenberg is docent wiskunde op het Van Lodenstein College, locatie Kesteren

Voor dit artikel is onder andere gebruik gemaakt van ‘Ontelbaar!’, een Bijbels dagboek over de symboliek van getallen. Dat dagboek is in 2014 uitgegeven door Royal Jongbloed en is geschreven door Arjan van den Noort. Hij is docent wiskunde en godsdienst en vertrouwenspersoon aan de Pieter Zandt Scholengemeenschap.

In het dagboek komt iedere dag een Bijbeltekst voorbij waarin getallen, berekeningen of logische redeneringen te vinden zijn. Arjan heeft ervoor gekozen om de Bijbelteksten uit diverse Bijbelvertalingen te laten komen, met als basis de Herziene Statenvertaling. Het dagboek biedt een heldere en verfrissende kijk op de getallen en berekeningen in de Bijbel. Zo gaat de auteur niet zover dat hij meegaat in de moderne kijk op de Bijbel waarbij alle berekeningen en getallen symbolisch worden bekeken. Op een nuchtere manier brengt hij het naar voren en sluit iedere dag af met een nadenker, een vraag of bijvoorbeeld een bemoediging.

De getallen en berekeningen in de Bijbel hebben een meerwaarde en dat wordt duidelijk als je dit boek leest. Het dagboek kan daarom gebruikt worden als een extra uitleg naast de Bijbel. Het boek is voor het laatst in 2016 uitgegeven en is alleen nog tweedehands verkrijgbaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen