Oorlog

Onlangs werd er een proefschrift verdedigd over de houding van de bevindelijk gereformeerden in de Tweede Wereldoorlog. De bevindelijk gereformeerden zijn het volksdeel wat onze kringen vertegenwoordigt. De term is overigens pas na de oorlog in zwang gekomen en heeft zijn oorsprong in de sociologie.

Het is maar de vraag of we met dergelijke typeringen blij moeten zijn. Eigenlijk zouden we gewoon christenen moeten zijn die de gereformeerde belijdenis liefhebben. Maar goed, dergelijke termen hebben enig bestaansrecht verkregen, hoewel we er voorzichtig mee moeten zijn.

Het blijkt dat het concrete gedrag van bevindelijk gereformeerden in de oorlog eigenlijk niet erg afweek van de mensen in het algemeen. De meeste mensen werkten niet mee met de Duitsers. De meeste mensen boden ook niet echt verzet. Het overgrote deel van de Nederlanders liet de Duitsers gewoon hun gang gaan. Vooral op het punt van de Jodenvervolging is dit eigenlijk een hele pijnlijke conclusie.

Verhoudingsgewijs zijn in ons land de meeste Joden omgekomen. En dat is iets wat ons veel te zeggen heeft. Ook de bevindelijk gereformeerden hebben niet echt veel voor de Joden gedaan, een enkele uitzondering daargelaten.

Dergelijke feiten zijn uitermate pijnlijk. Onze gezindte weet immers van de geboden des Heeren. Ook weten we van de beloften van God voor het Joodse volk. De plannen van de Nazi’s hadden ergens een diep duivels karakter. Reeds in de Bijbel kunnen we lezen dat de duivel de Joden wil uitroeien. We kunnen denken aan farao, Haman en vele anderen. Het is daarom best merkwaardig dat ons volksdeel die heidens nazi-ideologie niet dieper heeft gepeild. Dat geeft veel vragen.

Maar de geschiedenis kunnen we niet overdoen. We kunnen er wel van leren. Vandaag de dag zijn er bijvoorbeeld veel vluchtelingen. We lezen dat er dagelijks mensen verdrinken in de Middellandse Zee. Deze mensen zijn veelal in wrakke bootjes op de vlucht voor honger, oorlog en terreur.

We weten ook dat er in onze samenleving over het algemeen niet positief over vluchtelingen wordt gedacht. Het zou boeiend zijn om te weten hoe dat in onze gezindte ligt. Zouden we net als eertijds met de meerderheid meedoen? Of zouden we vanuit christelijke normen en waarden anders en meer betrokken op vluchtelingen reageren? Het zijn zomaar vragen die gesteld kunnen worden en waarbij we van de geschiedenis kunnen leren.

Laten we het vandaag anders doen. Dat lijkt mij heel wat beter dan allerlei voorstellen over gezamenlijk schuldbelijden of iets dergelijks. Laten we door onze daden maar tonen dat de Bijbelse leefwijze verschil maakt. Ook in de omgang met de ander.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen