‘JE HEBT JE HELE LICHAAM NODIG OM TE LEREN’

Van Wensen begon als fysio-manueeltherapeut en legde zich toe op kinderen met het KISS/KIDD-syndroom: baby’s die veel huilen als gevolg van een scheve nekwervel door een verkeerde ligging in de baarmoeder of een moeilijke geboorte. Vanuit de fysio-manueeltherapie ging ze zich vervolgens toeleggen op coaching. ‘Klachten zijn vaak het topje van de ijsberg. Wat zit er achter de klachten?’ Tijdens haar loopbaan rezen algauw allerlei vragen. ‘Waarom geneest het ene kindje wel volgens het boekje en het andere niet?’ Ze ging zich verdiepen in de psycho-neuroimmunologie, de samenhang tussen psyche, immuunsysteem, hersenen en hormonen, en de reflexintegratie; wat het proces is van reflex naar bewuste handeling. ‘In 1993 ben ik begonnen met die zoektocht en dit jaar is het mijn eerste jaar dat ik geen studie meer doe. Vier jaar geleden heb ik alle kennis gecombineerd en m’n eigen sausje eroverheen gegooid. Nu mag ik mijn opgedane kennis overdragen aan collega’s.’

Wiebel-friebel-kinderen

In haar zoektocht leerde Van Wensen dat kinderen altijd leren in een vaste volgorde. ‘De eerste beweging die kinderen leren, is die van voor-achter. Die beweging moet je beheersen om rechtop te kunnen staan. Pas als een kind stevig op zijn voeten staat, gaan z’n ogen en oren echt open. Dan worden binnenkomende prikkels gefilterd en kan er gefocust worden. Kinderen met een slecht evenwicht hebben vaak slechte aandacht. Ze zitten in dromenland of het zijn de over-beweeglijke “wiebel-friebelkinderen” die maar niet kunnen stilzitten. Ze gaan wiebelen als de juf veel vertelt, omdat ze moeite hebben om alle informatie te ordenen. Vaak wordt daar negatief op gereageerd: waarom kunnen die kinderen toch niet stilzitten? Maar eigenlijk is het helemaal niet zo gek. Als ons hoofd na een zware werkdag vol zit, kan het ook goed zijn om een rondje te hardlopen. Dat ontspant niet alleen, maar het zorgt er ook voor dat we onze gedachten ordenen. Wat dat betreft zou je het kind ook kunnen complimenteren: wat goed dat je probeert om alle informatie te verwerken. Daarnaast zou je leren en bewegen kunnen combineren. Bijvoorbeeld door rekenopgaves te combineren met oefeningen. Richt je hierbij op het “probleemgeval” en je helpt in feite ieder kind.’

Pen te strak vast

De volgende beweging die kinderen leren, is die van bovenonder. ‘Ze leren dat ze een hoofd hebben en voeten. Ook leren ze hoe stevig je iets kunt vastpakken, zoals de pengreep. Deze ontwikkelingsfase is gekoppeld aan het middenbrein. Hier leer je emoties reguleren en ontwikkel je zelfvertrouwen. Kinderen die deze beweging niet goed onder de knie hebben, houden bijvoorbeeld hun pen te strak vast. Ten slotte leren kinderen de links-rechts-beweging. Vaak wordt gezegd dat als een kind niet gekropen heeft, hij later problemen krijgt met lezen, schrijven, knippen en plakken, maar ook met verbanden leggen. De links-rechts-beweging wordt namelijk geleerd in het deel van ons brein waar alle prikkels samenkomen en geordend worden, waardoor je tot handelen kunt komen. Soms komen er kinderen bij me die dit niet goed beheersen. Daarvan wordt dan gedacht dat ze niet goed kunnen horen. Wat blijkt: ze kunnen prima horen, maar kunnen niet goed verwerken wat er gezegd wordt.’

Zakje met bewegingsdrang

Volgens Van Wensen wordt in het onderwijs de link naar het lichaam te weinig gelegd. ‘Een kind dat moeite heeft met schrijven, krijgt extra schrijfoefeningen, maar die helpen lang niet altijd. Je hebt je hele lichaam nodig om te lezen en te schrijven. Bovendien is een kind niet gemaakt om de hele dag op school te zitten. Wat mij betreft is er te weinig tijd en ruimte voor de bewegingsdrang. Als ze op school komen, gaat het ‘zakje met bewegingsdrang’ aan de kapstok. Afgezien van de pauzes moeten ze stil op hun stoel zitten. Als een kind dan thuiskomt en daar ook niet mag bewegen, is het de klos. Ik vind het ook schokkend dat ouders tegenwoordig zo snel vragen: hij heeft toch geen ADD of PDDNOS? Terwijl hun kind gewoon veel energie heeft. Waar is het basisvertrouwen in het kind gebleven? Dat kinderen gewoon goed zijn zoals ze zijn.’

Kikkersprongen

De boodschap van Van Wensen? ‘Beweging, beweging, beweging. Voor de rekentoets twintig keer kruisloop. Is het heel druk in de klas? Twintig kikkersprongen achter de tafels. Met die oefeningen zet je specifieke hersengebieden aan het werk. In Engeland zijn ze hier al veel verder mee. Daar gaan ze touwtjespringen in de klas en moeten ze bepaalde bewegingsvaardigheden hebben voor ze naar groep drie kunnen. Waarom er in Nederland zo weinig aandacht voor is? Men weet het wel, maar heeft onvoldoende tijd om het in te passen. Er is bewijs dat het werkt, maar men zegt: we moeten al zo veel. Uit het onderzoek van het Fit en vaardig-programma blijkt dat kinderen die leren en bewegen combineren, in twee jaar tijd vijf maanden leerwinst kunnen boeken. Dat is fors. Mijn wens is dat deze kennis op de pabo’s al wordt meegegeven.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen