Moeder én mentor voor koormeiden

Niezijl. Een gehucht boven Groningen. Langs de vaart staat het oude vrijgemaakte kerkje. Orgelklanken waaieren naar buiten. De man van Sonja de Vries, organist Sietze de Vries, is aan het studeren. Trots showt het muzikale echtpaar de sfeervolle en akoestisch gunstige ruimte die onderdak biedt aan een Engels orgel, twee harmoniums, een klavecimbel, een klavichord en een lege orgelkas die nog gevuld wordt.
Achter het voormalige kerkje ligt het privédomein van de familie De Vries. Sietze gaat weer studeren, in de kou, Sonja zoekt de warme woonkamer op. „We hebben enorm geboft”, zegt ze. „De kerkenraad moest dit gebouw afstoten, omdat de gemeente te klein werd. Ze vroegen of wij het wilden kopen. Dat hadden ze liever dan dat er een garage of restaurant in zou komen.”

Zuid-Afrika
Voor Sonja was het hoge noorden een totaal onbekende omgeving. „Ik ben geboren in Zuid-Afrika en heb daar 23 jaar gewoond. Toen ik orgel en piano studeerde aan het conservatorium in Stellenbosch, zei mijn leraar: ‘Je zou eigenlijk je licht eens moeten opsteken in Nederland. Daar hebben ze zulke mooie historische orgels. Ik heb me toen laten inschrijven bij de internationale zomeracademie in Haarlem. Daar ontmoette ik Sietze, die meedeed aan het improvisatieconcours. Binnen drie weken hadden we verkering. Mijn vader zei later, om mij te plagen: ‘Toen je naar Haarlem ging, is het grondig misgegaan’.”
Sonja maakte haar muziekstudie in Zuid-Afrika af, emigreerde naar Nederland, trouwde met Sietze en streek neer in het Groningerland. De blonde dirigente schiet een anekdote te binnen. „Toen ik terugkeerde naar Zuid-Afrika, zouden Sietze en ik elkaar 142 dagen niet zien. Als Sietze een orgelconcert moest geven, improviseerde hij over de psalm die bij die dag hoorde. Later zei iemand tegen mij: ‘Jij bent toch dat meisje van de aftelpsalmen?’”
Het verschil tussen Nederland en Zuid-Afrika is groot, ervaart Sonja. „De mensen daar leven veel buiten; het is er acht maanden mooi weer. Ze zijn minder gehaast, minder streberig. Zuid-Afrika is een prachtig land. Toch zou ik om mijn werk niet terug willen. Nederland heeft op het gebied van cultuur veel meer. De orgels in Zuid-Afrika zijn over het algemeen slappe aftreksels van de Engelse instrumenten, het resultaat van de kolonisatie ooit, en neobarokke instrumenten.”

Ze kwam voor de orgels. Inmiddels doet Sonja er niets meer mee. „Mijn leven is heel anders verlopen dan ik dacht. Ik heb na ons trouwen een poos orgel- en pianoles gegeven, maar dat vond ik vrij saai. Dankzij Sietze raakte ik betrokken bij het Roden Boys Choir. Hij werd vaste begeleider, het bestuur vroeg mij als koormoeder, om te zorgen dat de jongens tijdens concerten en tournees goed verzorgd worden. De dirigent, Rintje te Wies, leidde ook het meisjeskoor: de Roden Girl Choristers. Die combinatie werd hem te veel. Ik heb het meisjeskoor overgenomen. Rintje gooide me in het diepe. Daar ben ik hem nog steeds dankbaar voor.”
Inmiddels heeft Sonja een flinke kluif aan het meisjeskoor. „Ik ga vier keer per week naar Roden om les te geven aan de meiden, zowel individueel als in koorverband.Voor een jongenskoor moet je een man zetten, voor een meisjeskoor een vrouw. Jongens zijn individualistisch, voeren een onderlinge competitie. Meiden hechten aan een goede groepsband, willen elkaar vertrouwen. Als vrouw voel ik precies aan wat meiden bezighoudt; ik heb daardoor meer chemie met ze.”
Sonja krijgt haar koorleden – op dit moment 26 – vanaf ongeveer zevenjarige leeftijd binnen. „Dat werkt heerlijk. Kinderen geven niet snel aan dat ze iets te moeilijk of te veel vinden. Ik neem ze stapje voor stapje mee naar een hoger niveau. De meisjes beginnen als cymbalist in het eerste jaar met algemene muzikale vorming. Ze leren liedjes, oefenen met van blad zingen en krijgen ritmische solfège. In het tweede jaar leren ze Engelse teksten zingen in het opleidingskoor. In het derde jaar worden ze proeflid van het concertkoor. Na verloop van tijd mogen ze auditie doen om volwaardig lid te worden. Daar zakken ze nooit voor, want dan heb ik al eerder aan de bel getrokken.”

Hard werken, maar ook af en toe hard lachen, dat stempelt de repetities, zegt Sonja. „Ik ben streng en eis 100 procent concentratie. Anders redden we het niet. Het koor geeft zo’n twintig concerten per jaar. Daar moet flink voor gestudeerd worden. We werken een vast aantal keren per jaar mee aan evensongs en vespers, onder andere in de Martinikerk in Groningen en de St. Bavokerk in Haarlem. Daarnaast verzorgen we in de adventstijd een aantal ”festivals of lessons and carols” en geven we concerten op uitnodiging, bijna altijd met koormuziek uit de Anglicaanse traditie. Dit jaar zijn we voor het eerst gevraagd mee te werken aan de Matthäus Passion, in Heerenveen.”
Zijn alleen succesvolle kids welkom? „Beslist niet”, reageert Sonja. „Ik krijg ook kinderen die verlegen zijn of op school gepest worden. Ik zie hen hier veranderen. Het koor is een veilige omgeving voor hen. Vaak beslis ik intuïtief hoe ik kinderen benader om hen verder te helpen. Meestal pakt dat goed uit. Muziek maken is communiceren. Dat kan alleen als je de taal van je koorleden verstaat.”
Zorgen heeft Sonja ook. „Het wordt steeds moeilijker nieuwe leden aan te trekken. De meisjes moeten twee keer per week op repetitie komen, ze krijgen geen vrij voor een feestje en ze moeten huiswerk maken. Sommige ouders zijn het daar niet mee eens. Dan zeg ik: ‘Om wat te bereiken, moet je leren jezelf iets te ontzeggen.’ Maar dat gaat zó tegen de tijdgeest in.”

Tempeldienst
Sinds kort is Sonja op zoek naar een assistent, omdat ze zwanger is. „Ik zal een aantal koorzaken los moeten laten. Ik zoek iemand, bijvoorbeeld een enthousiaste conservatoriumstudent, die enkele lessen wil overnemen. Dat zal niet meevallen. Ik heb m’n hele hebben en houden in het koor gestoken. Dat kon omdat we geen gezin hadden. Maar zoiets van een ander verwachten?”
Wat drijft Sonja om zich in te zetten voor een semiprofessioneel meisjeskoor? „We leven in een zapcultuur, doen alles een halfuurtje. Daar ben ik zwaar allergisch voor. Op kerkmuzikaal gebied wordt helaas veel gebroddeld. Ik ga voor de beste kwaliteit. Dat heeft met mijn geloofsovertuiging te maken. God laat Zich in de Bijbel kennen als een God van liefde, maar ook van heiligheid. De tempeldienst spreekt in dit opzicht boekdelen.”
Sonja heeft altijd haar man Sietze als koorbegeleider. Hoe dat bevalt? „Hij kent mijn valkuilen als geen ander. Door de zenuwen bij een concert neem ik het tempo wel eens te snel. Sietze corrigeert me dan door een tandje lager in te zetten.” Gaat het in huize De Vries weleens niet over muziek? Lachend: „We genieten ook van een goed boek of een lange wandeling. En misschien praten we over een jaar over luiers en kinderledikantjes.”

www.rodengirlchoristers.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen