Boekbespreking

De auteur is in 1995 gepromoveerd op een proefschrift met als titel Amalek geweldig verslagen. Het was een bijbels-theologisch onderzoek naar de vijandschap Israël-Amalek als een bijdrage tot de discussie over geweld in het Oude Testament. Het nu voor ons liggende boek is bedoeld als een snelle maar toch niet minder diepgaande oriëntatie op dit thema. Bij de voorbereiding van een bijbelstudiekring en ook wel van de prediking kan men daar zijn winst mee doen.

In Numeri 24 wordt Amalek door Bileam 'de eersteling der heidenen' genoemd. Hij is de koploper van het heidendom in zijn agressiviteit tegen Israël. De wereld van het heidendom vormt niet altijd één blok en is evenmin altijd duisternis. Soms kan er ook iets goeds uit voortkomen zoals bijv. Rachab of Ruth. Maar het is toch vooral een wereld waarin het recht van de sterkste geldt, een wereld zonder mededogen. Goud en zilver geven daar de toon aan. Hoe anders is de Thora. Zij geeft structureel en individueel recht en gerechtigheid: 'er zal onder u geen arme zijn' (7v.). De Schrift is daarom een antiheidens getuigenis (11). Er is een oorlog tussen de HEERE en Amalek. Israël mag in de strijd tegen Amalek niet verzwakken. Het is een gevecht op twee niveaus: een ideologisch en een praktisch vlak (28), ook een voortzetting van het conflict tussen Jakob en Esau, want Amalek komt uit het 'nest' van de Edomieten (4S-S4). Het is dóór Amalek dat Saul zijn koningschap verliest (55-78), en ondanks Amalek dat het koningschap van David wordt bevestigd (79-115). 'Amalek' is ook het hoofdthema in het boek Esther (116). In later tijd hebben de rabbijnen de naam Esther verbonden met het Hebreeuwse werkwoord satar dat 'verbergen' betekent: Esther moet verborgen opereren om tot redding voor haar volk te komen. Daarin weerspiegelt zich de verborgenheid van Gods heilige Naam. Hij is tegenwoordig als de Verborgene tot redding van Zijn volk (136v.). Het slot van het boek Esther geeft aan: verzet mag, desnoods met geweld (149-165). De blijvende opdracht om Amalek te bestrijden zou men het elfde gebod kunnen noemen (166). Rooze verwijst daarbij naar artikel 14 van de Schotse geloofsbelijdenis: verzet tegen de tirannie is een daad van gehoorzaamheid, als het nodig is om onschuldigen te beschermen en onderdrukten bij te staan. Er zijn situaties denkbaar waarin het nalaten van verweer opgevat moet worden als verloochening en verraad. Dan ontkomt men er niet aan om vuile handen te maken (177). Toch zegt de Schrift dat Amalek is te verslaan, desnoods met geweld (179).
De vraag naar de historische betrouwbaarheid van de Amalek-verhalen komt nauwelijks aan de orde. Maar de late datering van de Bileamspreuken — 1000 jaar na Mozes! — is geen positief signaal (15).

Een interessante studie die ons helpen kan in kort bestek de samenhangen te zien waarin de figuur van Amalek optreedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen