Alleen maar last van het gedrag van anderen?

‘De samenleving, dat ben jij!’ Dit was de leus van een reclame van Sire. Deze stichting vond het zo’n twintig jaar geleden nodig om burgers erop te attenderen dat, als ze zich beklaagden over slechtere omgangsvormen, het niet zou helpen om alleen maar naar anderen of naar de overheid te kijken voor een oplossing van de ervaren problemen.

De Sire-reclametekst maakt ook duidelijk dat het ‘wij-perspectief’ door de sterke individualisering al lang niet meer vanzelf spreekt. Sinds de culturele revolutie van de jaren zestig, zijn hechte verbanden van familie, buurt en kerk losser en vluchtiger geworden. Dat geeft meer individuele vrijheid. Mensen willen zelf kiezen hoe zij hun leven inrichten en kiezen ook meer voor zichzelf.

Maar zo’n vijftig jaar na die maatschappelijke omwenteling zien we ook de schaduwzijden: een grotere variatie in opvattingen over waarden en normen, gecombineerd met een dominante blik vanuit het eigen, individuele perspectief. Die combinatie leidt tot meer botsingen met anderen en ook tot groter wantrouwen jegens anderen. We hebben last van het gedrag van anderen. Maar het gaat nog dieper: we zijn het ook niet meer eens over moraal en fatsoen, zowel in het grotere verband (‘wat is goed voor de maatschappij?’) als in de kleinere kring (‘hoe hoort het eigenlijk?’).

Deze editie geeft meer zicht op de vraag: zijn onze omgangsvormen in verval geraakt? Is er alleen maar sprake van een heftiger polarisatie, die we kunnen relativeren? Of is er een toenemend gebrek aan respect voor waarheid en morele deugdzaamheid? Als het laatste zo is, dan raakt dit aan de fundamenten van onze manier van samenleven. Dan moeten we met elkaar daarover zeker in gesprek gaan. Want, de samenleving… dat zijn wij!

Namens de redactie veel leesgenoegen en uiteraard een voorspoedig nieuwjaar gewenst.

Jan Schippers, eindredacteur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen