TEGENWOORDIGHEID VAN GEEST

Dr. C. van der Kooi is universitair hoofddocent dogmatiek en bijzonder hoogleraar theologie van de charismatische vernieuwing aan de VU te Amsterdam. Hij houdt zich dus o.a. wetenschappelijk bezig met het beroep op de gaven en werkingen van de Heilige Geest (actuele vragen!). Wetenschappelijk wil zeggen kritisch, maar in het geval van Van der Kooi is er ook sprake van een positieve betrokkenheid. Die positieve houding ten opzichte van de charismatische vernieuwing heeft alles te maken met een zicht op het werk van de Heilige Geest, zoals dat in de gereformeerde traditie aanwezig is. De Geest zorgt ervoor ‘dat het Woord, de beloften, het nieuwe leven bij de mens aankomt’ (blz. 45). Die aandacht voor het werk van de Geest vormt een tegenwicht tegen eenzijdige nadruk op het rationele, zoals dat in onze cultuur — en ook de kerk ontkwam er niet altijd aan — lange tijd dominant was. Een gevolg was dat de nadruk lag op wat aan de menselijke kant plaatsvond. Geloven werd voor waar houden, maar het hart kon er koud onder blijven — en wie met het geloof brak, miste niet echt iets of Iemand.

Van der Kooi begint aan de andere kant: God zoekt ons, in en door de Geest. De Geest is een ander woord voor Gods werkzame nabijheid, en Hij is niet ver van een ieder van ons: wij leven en bewegen in Hem. Het houdt ook in, dat de zintuigen mee mogen doen. De blomme kan een tale spreken, maar Van der Kooi vraagt vooral aandacht voor de ‘lijfelijke’ wijze, waarop Calvijn recht poogt te doen aan dit eigen karakter van doop en vooral avondmaal.

Het is een heel andere manier van denken én beleven, die hier aan de orde is. Ook in allerlei oude en moderne vormen van beleving kan de mens nog centraal staan en uiteindelijk slechts zichzelf overhouden. Maar we doen onszelf en elkaar dan tekort. Mens-zijn is niet een autonoom individu zijn, maar we zijn geschapen om in relatie te staan: met God en met elkaar.

De theologie komt dan ook niet in de plaats van de omgang met God, maar ze gaat er van uit dat die omgang er is, en ze wil die omgang ook dienen. Zo bevordert ze de omgang onder meer door de mens te voorzien van gereedschap om het werk van de Heilige Geest te ontwaren. Zo ontstaat er openheid om de vraag onder ogen te zien of en zo ja, hoe en waar de Heilige Geest Zich vandaag aan ons geeft. Wat dat blijft wezenlijk, ook in richting van de rooms-katholieke traditie: ‘de toegang tot de gemeenschap met God rust in zijn niet op te heffen vrijheid van initiatief (blz. 189).

Dr Van der Kooi stelt zich kwetsbaar op in dit boek. In zijn inaugurele rede, die ook in dit boek is opgenomen, oppert hij dat de Geest ook vrij is om voorganger Jan Zijlstra te gebruiken. Maar de theologie is geroepen om de kerk eraan te herinneren, dat ziekte en dood in deze wereld niet uitgebannen kunnen worden. De Geest wekt ook het zuchten naar de nieuwe schepping in ons. En de theologie houdt de vraag naar de voleinding open.

n.a.v. C. van der Kooi, Tegenwoordigheid van Geest. Verkenningen op het gebied van de leer van de Heilige Geest. Uitg. Kok Kampen 2006, 252 blz., € 17,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen