Reisindrukken

5

Toen ik in L965 voor de eerste keer bij mijn kinderen in Canada kwam was Hamilton — de gemeente, waar mijn kinderen lid zijn — vacant. Ds. Laman heeft ‘deze kerk van 1956 tol zijn overlijden in 1964 gediend.

De herinnering aan hem en zijn arbeid leefde nog port. Ik was toen veertien zondagen in Canada. De meeste zondagen heb ik Hamilton kunnen dienen. Bijna elke zondag ging ik daar voor in de bediening van het Woord. Tweemaal heb ik er hel Heilig Avondmaal bediend. Verschillende kin-deren heb ik er gedoopt, ook een eigen kleinkind. Met vele leden kwam ik in eontakt. Er zijn banden gelegd. Ik was toen nauw betrokken bij het kerkelijke leven van die gemeente.

Er zijn nog andere gemeenten: Toronto aan oordkant van het Ontario Meer, Vineland. dicht bij de Niagarafalls, Mitehell, I.ondon en St Thomas meer naar hel i en (‘haltam, iaal in het westen van Zuid Ontario. Toronto is een wereldstad van een paar millioen inwoners, London een stad van 200.000 inwoners. Hamilton telt bijna driehonderd duizend inwoners. De overige plaatsen zijn veel kleiner. De kerkbezoekers komen uit de wijde omtrek. De grootte van de plaats waar het kerkgebouw staat is daarbij niet van betekenis. Het gaat om de emigranten uit Holland. De onderlinge afstand tussen de verschillende kerken is groot, wel 50 mijl of meer. Alleen de kerk van Dundas, die wc nog niet genoemd hebben, ligt vrij dicht bij die van Hamilton. En eveneens de kerken van St Thomas en London, onderlinge afstand slechts enkele mijlen is. in het verre westen van Canada, in de provincie Brits Columbia. zijn ook nog twee gemeenten namelijk Aldcrgrove en Pitt Meadows. Deze gemeenten liggen in de buurt van de havenstad Vancouver. Verder zijn nog te noemen Grand Rapids, te beschouwen als de moedergemeente. Deze plaats ligt in Michigan, westelijk van Zuid-Ontario. En Clifton in New Jersey. Grand Rapids en Clifton liggen in de Verenigde Staten. Zij vormen met de kerken in Zuid-Ontario een classik. De afstanden zijn wel groot, maar het is mogelijk samen te komen. De afgevaardigden van Grand Rapids en Clifton moeten dan, als ze per auto komen, rekenen op een dag reizen heen en een dag reizen terug. Hamilton ligt nog het gunstigst als centrum-gemeente. De afstand naar Clifton is ongeveei 420 mijl en naar Grand Rapids 350 mijl. De gemeenten in het verre westen vormden vroeger een classis met Artesia in Californië enEdmon-lon en Red Deer in Alberla. maar die gemeenten bestaan niet meer. Er was met voldoende levensvatbaarheid. Verschillende emigranten, die eerst behoorden tot Edmonton of Red Deer zijn verhuisd naar Ontario en behoren nu tot een der andere gemeenten. De beide kerken in Brits Columbia zenden afgevaardigden naar de Synode, die elk jaar gehouden wordt. Daardoor is er toch nog enig contakt.

De genoemde gemeenten vormen samen de Free en Old Christian Rciormed Churches van Canada en de Verenigde Staten. Zij zijn voornamelijk samengesteld uil emigranten uit alle delen van ons land, die hier tot velschillende keiken hebben behoord. Naast velen, die van oorsprong Christelijk Gereformeerd waren, vindt men er ook. die vroeger tot de Gereformeerde Gemeenten, tot de Gereformeerde Bond in de Hervormde kerk of tot andere kerken behoorden.

De vorming van het kerkelijk verband heeft niet zonder moeilijkheden zijn beslag gekregen. In de loop der jaren zijn deze gelukkig overwonnen en heeft de kerkelijke samenbinding een zekere hechtheid verkregen.

De meeste gemeenten mogen zich verheugen in het bezit van en eigen predikant. De gemeenten, die nu vacant zijn. hebben, op ecu enkele uitzondering na voorheen een predikant gehad. Vier predikanten behoorden vroeger tot de Christelijke Gereformeerde kerken. Twee predikanten hebben hun opleiding in het nieuwe werelddeel genoten. Zij komen uit ons land en zijn in hun jeugd geëmigreerd. Er zijn thans drie studenten in opleiding. We hopen hier nog op terug te komen.

In de loop der jaren is er veel veranderd. De meeste emigranten, die zich 15 a 20 jaar geleden in Canada vestigden, zijn nu van middelbare leeftijd of ouder. De mannen hebben hun werk buitenshuis gevonden in fabrieken en elders. Zij zijn de engelse taal voldoende machtig geworden. Vele vrouwen zijn slechts weinig met de eigenlijke Canadezen in eontakt gekomen en hebben na vele jaren nog moeilijkheden met de taal. Zij spreken maar het liefst hun moedertaal. Sommige raken niet echt ..thuis” in Canada.

Met de kinderen is het anders, De oudere kinderen. die mee emigreerden, vonden ook een werkkring buitenshuis. De kleinere kinderen kwamen op engelse scholen. De kinderen, die in Canada ge-boren werden en worden, groeien helemaal in het nieuwe land op zonder enige band of herinnering aan het oude vaderland. Zij kunnen zich in het algemeen beter uitdrukken in het engels — dees engels — dan in het ncdcrlands. Daar komt bij, dat verschillende jongeren met Canadezen in het huwelijk treden. Tot nu toe is dat uitzondering, maar het is wel te verwachten, dat dit in de toekomst zal toenemen naar mate de contakten met de overige bevolking sterker worden.

Aanvankelijk kon met preken en bearbeiding in het ncdcrlands worden volstaan. Enkele predikanten arbeiden al vele jaren daar en zijn met de gemeenten mee-gegroeid en hebben de ontwikkeling meegemaakt. Op de catechisaties en op de zondagsschool moest het engels de voertaal worden. Later kon niet worden volstaan met twee hollandse diensten per zondag. Er werden engelse diensten ingelast. Toen ik in 1965 voor het eerst in Canada kwam, had dit proces al een aanvang gemaakt. Er werden toen ook in Hamilton al engelse diensten gehouden. Maar het werd mij nog mogelijk gemaakt tweemaal in het hollands te preken. is dat niet meer mogelijk. Nu is er overal ten minste één engelse dienst per zondag. Het komt ook al voor, dat er twee engelse diensten zijn en dat slechts eens in de veertien dagen een hollandse dienst wordt gehouden.

De overgang moet met veel takt geschieden, want velen kunnen een engelse dienst niet voldoende volgen. Die mensen blijven dan gemakkelijk thuis, wat natuurlijk niet juist is. In 1969 kwam ik onverwacht in een gemeente, waar een preek in het engels zou worden gelezen. Er w iren mensen thuis gebleven, die gekomen zouden zijn. als ze geweten hadden, dat er in het holland„ gepreekt zou worden. Voorlopig zullen er nog wel hollandse diensten blijven.

In Grand Rapids en Clifton worden al jarenlang elke zondag twee engelse diensten gehouden. In Grand Rapids werd toi voor enkele jaren voor een paar mensen eens per maand nog in het hollands gepreekt. Nu preekt Ds. Tamminga er alleen in het engels. In Clifton waren er tot voor kort drie diensten: twee in het engels, een in het ncdcrlands. De hollandse dienst is nu afgeschaft. In plaats daarvan houdt de plaatselijke predikant Ds. Smits — ons allen welbekend — des vvoens-dagavonds een hollandse dienst, die behoorlijk bezocht wordt. Dan kunnen er ook mensen komen uit de omgeving, die tot een andere kerkgroep behoren. En zo wordt het zaad van het evangelie ook in het nieuwe werelddeel gestrooid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen