ARMOEDE IN DE WERELD

Onder armoede versta ik hier het niet of niet voldoende aanwezig zijn van wat nodig is voor een mens. Verder wordt er van uitgegaan dat de mens bestaat uit lichaam, ziel en geest en dat de mens staat in een bepaalde verhouding tot zijn medemens, tot God en tot zichzelf, dus de mens wordt gezien als een religieus, sociaal en fysiek wezen, of nog anders de mens in verticale, horizontale en eigen-gerichtheid.

Armoede nu kan bestaan op al deze drie terreinen: bestaat er geen goede verhouding tot God, dan spreken we van zonde; bestaat er geen goede verhouding tot zijn naaste dan ontstaan er psychische spanningen en indien de verhoudingen binnen zijn lichaam niet goed zijn, dan spreken we van ziekte. Tussen deze drie genoemde delen bestaan zeer nauwe relaties; het is b.v. een ibekend feit dat lichamelijke vermoeidheid geprikkeldheid kan veroorzaken en psychische spanningen een maagzweer. In dit artikel zal vooral ingegaan worden cp armoede op lichamelijk gebied omdat de schrijver daar als zendingsarts het meest mee te maken heeft.

Een moeder die aan haar kind niet voldoende eten kan geven (Bangladesh), een man die zijn enige stoel verkoopt in ruil voor wat igeld (Turkana, Kenya), een vrouw die incontinent is voor urine maar geen geld heeft voor de operatie (Igede, Nigeria). Voorbeelden van lichamelijke armoede, die hetzij een hele stam of volk treffen, hetzij een individu uit zo'n stam of volk. Voorbeelden zijn met vele te vermeerderen; om echter uit de emotionele sfeer te komen, volgen enkele cijfers.

Engeland Burundi Nepal Bolivia (Afrika) (Azië) (Z.-Amerika) levensverwachting 72 j. 38 j. 44 j. 47 j. consumptie (cal/dag) 3190 2040 2080 1900 aantal dokters 1 : 750 1 : 50.000 1 : 80.000 1 : 24.000 kindersterfte per 1000 18 150 169 108 gemiddeld jaarinkomen ƒ 550G, — ƒ 150— ƒ 165, — ƒ 420, —

Rijk en arm

U en ik leven in een rijk land; hoewel Nederland op het ogenblik te kampen heeft met economische problemen, is er toch wellicht niemand die het zonder kleding, voedsel of onderdak moet stellen. Voor 2/3 van de wereld is dat echter anders. Op het ogenblik leven 460 miljoen mensen op cle rand van de hongersnood, waarbij elke dag opnieuw de vraag is of er genoeg eten zal zijn om het hele gezin te voeden, laat staan genoeg geld om het te kleden en onderdak te geven. De laatste statistieken laten zien dat er per dag ongeveer 10.000 mensen sterven door een tekort aan voedsel, d.w.z. ongeveer 6 elke minuut!

Als wij vanavond naar bed gaan, worden we warm gehouden door (elektrische) dekens maar in Calcutta (India) zullen vanavond zich 200.000 mensen op straat ter ruste leggen.

Al ons water is gereinigd als het uit de kraan komt, maar wanneer dieren en men-

sen samen het water moeten verdelen — zoals in vele ontwikkelingslanden — is de kans op diarrhoea en andere ziektes groot.

In Nederland zijn er duizenden doktoren en veel ziekenhuizen met moderne apparatuur; infecties die hier echter gemakkelijk te genezen zijn, leiden in veel plaatsen in de wereld echter tot de dood omdat er geen dokter of ander medisch personeel in de buurt is of omdat vanwege de slechte hygiënische omstandigheden de ziekte spoedig opnieuw optreedt.

In het algemeen gesproken kan men zeggen dat het ziektepatroon, en dus de lichamelijke armoede van een ontwikkelingsland niet bepaald wordt door het klimaat maar door de armoede (tekort aan geld). Dit blijkt b.v. ook uit het volgende statistiekje uit Engeland:

jaar nog in leven op 5 j. leeftijd (per 1000 levend geborenen) 1693 582 1891 750 1920 870 1963 972

Enkele theoretische beschouwingen en Bijbelse notities

Men kan de vraag stellen in hoeverre de genoemde drievoudige armoede binnen' de gezichtskring van de gereformeerde gezindte ligt. En dan moet gezegd worden dat sommige kerkmensen in het verleden kortzichtig geweest zijn; ze hebben gedacht dat Jezus geen oog had voor de sociale en lichamelijke noden en alleen maar predikte. Natuurlijk, als we moeten kiezen tussen Evangelie-prediking en dienstbetoon aan de naaste, dan geven we toe dat de geestelijke en eeuwige dingen-voorrang verdienen boven de materiële en tijdelijke; maar we hoeven slechts zelden te kiezen; de Heere Jezus koos ook niet, maar hield ze (de drie vormen van armoede) bij elkaar. Op de vraag of het geen verspilling was van Zijn tijd als Hij zieken genas, hongerigen voedde en treurigen troostte, gaf Hij metterdaad een ontkennend antwoord; evenzo op de vraag of de taak van evangelisatie niet zo dringend was met zoveel dorpen nog te bezoeken in zo weinig maanden dat de problemen van het materiële welzijn beter aan anderen overgelaten kon worden.

In „Balanced Christianity" schrijft een zekere G. Kirby in het voorwoord: „In veel controversiële zaken zijn we geneigd te gaan zeggen öf dit öf dat is juist, terwijl het vaak èn dit èn dat zou moeten zijn". Als voorbeelden noemt hij: „Dat het eeuwige welzijn van een mens bij ons op de eerste plaats komt, hoeft niet te betekenen dat we geen belangstelling hebben voor zijn tegenwoordige lichamelijke noden. Als we de grootste nadruk leggen cp persoonlijke bekering en verlossing, betekent dat nog niet dat we om sociale problemen niet geven”.

We moeten beseffen dat het niet voldoende is cm „het Evangelie aan alle creaturen te prediken" — weliswaar de laatste opdracht van de opgestane Heere aan Zijn discipelen —* als we het grote gebod „en gij zult uw naaste liefhebben als uzelf” vergeten.

Laten we bezien wat Jezus doet als Hij met nood (armoede) in aanraking komt. Het eerste wat Jezus dan doet — zie de gelijkenis van de barmharigte Samaritaan in Lucas 10 — is dat Hij ziet; echte liefde is altijd opmerkzaam en gaat niet aan de ander voorbij. De priester en de Leviet zagen de arme man ook wel liggen, maar ze zagen hem zonder hem te zien en „zij gingen tegenover hem voorbij". Jezus daarentegen zag hem en „werd met innerlijke ontferming bewogen"; Hij zag. Hij gevoelde; van Zijn oog ging het naar Zijn hart en van Zijn hart naar Zijn Hand: „en tot hem gaande, verbond zijn wonden". Deze gelijkenis geeft zo ook antwoord op de vraag wat we moeten geven. Als we nood zien, nood gevoelen en de vraag komt op ons af: wat moeten we doen, dan zien we hier dat Jezus gaf waar de man behoefte aan had: de dienst aan de naaste wordt bepaald door zijn nood. Er was geen twijfel aan: deze halfdode bloedende man had behoefte aan medische verzorging; dit gaf hem de Samaritaan dan ook: hij verzorgde zijn wonden.

Mijn naaste is noch een zielloos lichaam, noch een onlichamelijke geest, noch een individu zonder omgeving; God maaPcte hem lichamelijk, geestelijk en sociaal. Als ik alleen maar om één aspect van hem geef, houd ik niet xverkelijk van hem. De oproep om onze naaste te helpen in alle vormen van armoede vinden we terug in de Bijbel.

Jacobus 2 : 15-17: ndien er nu een broeder of zuster naakt zou zijn en gebrek zou hebben aan dagelijks voedsel en iemand van u tot hen zou zeggen: aat heen' in vrede, wordt warm en wordt verzadigd; en gijlieden zoudt hun niet geven de nooddruftigheden des lichaams, wat nuttigheid is dat?

1 Joh. 3 : 17, 18: o wie nu het goede der wereld heeft, en ziet zijn broeder gebrek hebben, en sluit zijn hart toe voor hem, hoe blijft de liefde Gods in hem? Mijn kinderkens, laat ons niet liefhebben met het woord noch met de tong maar met de daad en waarheid.

Jesaja 58 : 7: is dit niet het vasten dat ik verkies) dat gij de hongerige uw brood meedeelt, en de arme verdrevenen' in huis brengt; als gij een naakte ziet, en gij hem dekt.

1 Timoth. 6 : 17, 18: eveel de rijken in deze tegenwoordige wereld dat zij niet hoogmoedig zijn, noch hun hoop stellen op de ongestadigheid des rijkdoms, maar op de levende God, die ons alle dingen rijkelijk verleent cm te genieten; dat zij weldadig zijn, rijk worden in goede werken, gaarne mededelende zijn en gemeenzaam.

Enkele slotopmerkingen

a. Tenzij onze gerechtigheid overvloediger is dan der schriftgeleerden en der farizeeërs, zullen wij in het Koninkrijk des hemels geenszins ingaan (Math. 5 : 20).

b. Het is onze taak en opdracht om in deze wereld van toenemende armoede te getuigen van de grote rijkdom van het Evangelie; immers tegenover de drieërlei vormen van armoede stelt de Bijbel een driedubbele rijkdom.

c. Ook al zijn wij als gereformeerde gezindte een kleine groep, heeft God ook niet een klein legertje willen gebruiken om onder Gideon grote wonderen te doen?

d. Een bundeling van krachten binnen de gereformeerde gezindte — zoals die al te zien is in bepaalde verbanden — zou van groot nut kunnen zijn bij de bestudering van de wijzen' waarop de Bijbelse boodschap oplossingen kan bieden voor de vormen van armoede in deze wereld. Als uitgangspunt van deze grotere samenwerking zou kunnen dienen wat we van Calvijn geciteerd vinden in het Reformatorische Dagblad: Institutie IV, 1, 12: maar dewijl ieder mens met enige duisternis der onwetendheid bedekt is, zo zullen wij, of in 't geheel geen kerk over laten blijven op deze aarde of wij zullen over het hoofd moeten zien en vergeven het feil en misverstand dat iemand zou mogen hebben in zodanige zaken in welke men zonder het fundament der religie om te stoten en zonder verlies der zaligheid mag onwetende zijn.

e. En een iegelijk wien veel gegeven is, van dien zal veel geëist worden, Lukas 12 : 48.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen