Boekaankondigingen

Bob Becking en Gerard Rouwhorst (red.), Religies in interactie. Jodendom en christendom in de Oudheid, (Utrechtse Studies deel 9), Meinema, Zoetermeer 2006, 190 p., € 18,50 (ISBN 9021141000).
Wat gebeurt er met religieuze tradities als ze met elkaar in contact komen? Welke vormen van interactie kunnen er dan onstaan? Voor wie in deze vragen geïnteresseerd is, is het ontstaan van het christendom vanuit het jodendom een interessant onderzoekveld. In deze bundel wordt een aantal verkenningen verricht, eerst binnen het jodendom zelf en vervolgens tussen joden, christenen en heidenen. Aan de orde komen o.a. de transformatie van de oudisraëlitische feestkalender door de eeuwen heen (J. Wagenaar), de controverse tussen ‘wetsgetrouwen’ en ‘afvalligen’ ten tijde van de Makkabeeën (R. Strootman) en - om niet meer te noemen - de interactie tussen vroegchristelijke en vroegjoodse rituelen en tradities, zoals Pesach en Pasen (G. Rouwhorst).

G.C. den Hertog

Wil van den Bercken (red.), Tussen professie en confessie. Wat geloven theologen?, Damon, Budel 2008, 30 p., € 17,90 (ISBN 9789055738595).
In deze bundel spreken de theologen Wil van den Bercken, Theo Boer, Erik Borgman, Tonie van der Hoogen, Anton Houtepen, Jan Jongeneel, Peter Nissen, Henk de Roest, Marcel Sarot, Karel Steenbrink en Hans van der Ven zich uit over de samenhang tussen hun theologiseren en hun persoonlijk geloof. De ene bijdrage spreekt meer aan dan de andere, de ene theoloog is vaag en ongrijpbaar, de ander belijnd en herkenbaar. Zonder de overige auteurs te kort te doen, noem ik de bijdrage van Jongeneel bijzonder boeiend vanwege diens openhartigheid en gedrevenheid.

J. Hoek

T. Brienen, Van ambt naar dienst. Een bijbelse visie op diensten en bedieningen, Uitgeverij Kok, Kampen 2008, 158 p., € 16,50 (ISBN 978904351306).
Een helder overzicht over het gebruik van het woord ‘dienst’ in de Bijbel en een beknopte bespreking van enkele recente visies op het ambt. Brienen pleit er voor om in plaats van ambtstheologie te spreken van diensttheologie. Het is zijns inziens bijbels en gereformeerd. Terecht wijst hij er op dat alle dienstgezag in het Woord ligt. Er is veel wat voor zijn these pleit. Toch blijft de vraag: Drukt het woord ‘ambt’ niet iets eigens uit, vergeleken met de brede invulling van het begrip diakonia? Alle ambten zijn wel diensten, maar alle diensten in de gemeente zijn nog geen ambtelijke opdracht.

A. Noordegraaf

Albert Gasser, Kleine Kirchengeschichten. Essays, Evangelisches Verlagshaus, Leipzig 2008, 200 p., € 18,- (ISBN 978 3 29020045 9).
Deze opstellen bestrijken een breed terrein uit de kerkgeschiedenis: over het concilie van Konstanz, de slag bij Kappel 1531, de onfeilbaarheid van de paus (1870), de profielen van een aantal pausen uit de 19e en 20e eeuw, over Ratzinger als modernist, enzovoorts. Gasser weet onderhoudend te schrijven.

J. Hoek

Harry van Haaften, Eén op tien pastoraat. Een missionair-pastorale aanpak in de christelijke gemeente, Boekencentrum, Zoetermeer 2007, 92 p., € 9,90 (ISBN 9789023922070).
De auteur, die in het dagelijks leven organisatieadviseur is en in de kerkelijke gemeente van Gorinchem de nodige ervaring op deed in het pastoraat, presenteert in dit duidelijk geschreven boekje een nieuwe structuur voor het pastoraat, die gebaseerd is op bijbelse gegevens, ontstaan is uit breed gedeelde onbevredigende ervaringen, toegesneden is op de huidige kerkelijke cultuur en gericht is op een adequate pastorale begeleiding van de hele gemeente. Het boekje is geschreven in kritische samenspraak met anderen, waaronder Nynke Dijkstra en drs. C. Blenk. Hoofdlijn is het 1 op 10 pastoraat, wat praktisch zo wordt uitgewerkt, dat ieder er in zijn eigen context mee aan de slag kan. Kortom, een eerlijke poging om uitvoering te geven aan de pastorale roeping van de kerkenraad en de gemeente, waar anderen hun winst mee kunnen doen.

P.J. Visser

Handelingen van Andreas, vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Lautaro Roig Lanzilotta en Gerard P. Luttikhuizen, serie Ad Fontes (onder red. van P. van Geest, V. Hunnik en R. Roukema), Meinema, Zoetermeer 2008, 64 p., € 12,90 (ISBN 9789021141572).
De in dit boekje uitgegeven Handelingen van Andreas is een tekst die bestaat uit vier redevoeringen uit de tweede eeuw op naam van de apostel Andreas die gehouden zijn in Achaia in Griekenland. In dit apocriefe geschrift komt een gnostische visie op het leven naar voren. De uitgave biedt behalve de Griekse tekst en de vertaling een uitvoerige inleiding over de complexe tekstgeschiedenis. Een waardevol boekje voor de bestudering van de geschiedenis van de Vroege Kerk.

A. Noordegraaf

Eberhard Jüngel, Erfahrungen mit der Erfahrung. Unterwegs bemerkt, Radius, Stuttgart 2008, 116 p., € 16,- (ISBN 978 3 87173 104 4).
In dit fraaie boekje is een aantal korte artikelen en beschouwingen gebundeld van de Duitse éminence grise, woorden op hun tijd gesproken over o.a. ‘die wunderbaren Kraftakte des Jesus van Nazareth (over de verkondigende kracht van zijn wonderen), over het lied ‘O Haupt voll Blut und Wunden’, n.a.v. de 400ste geboortedag van Paul Gerhardt, een ethische vraagstuk als ’Gibt es den gerechten Krieg?’ Jüngel eindigt in de blijvende verwondering: ‘Das denken, das der Wahrheit des Wortes vom Kreuz gilt, führt immer tiefer ins Staunen hinein. Gilt es doch einem Geheimnis, das um so geheimvoller wird, je besser man es versteht: dem Geheimnis der göttlichen Liebe, die zu leiden und deshalb zu erneuern vermag.’

J. Hoek

Hans Küng, Het begin van alle dingen. Natuurwetenschap en religie, Ten Have, Kampen 2008, 234 p., € 19,90 (ISBN 978902598909).
Aangezien ik in een eerder dit jaar verschenen nummer (maart 2008, p.107) iets schreef over de Engelse editie van Der Anfang aller Dinge (2005), volsta ik nu met een korte vermelding van de verschijning van een Nederlandse vertaling van hetzelfde werk. Deze vertaling van Jos Augustus leest prima, maar jammer is wel, vooral gezien de vele namen en zaken waar Küng in kort bestek informatief over schrijft, dat in de Nederlandse versie een register ontbreekt.

G. van den Brink

Ulrich Laepple & Volker Roschke (Red.), Die so genannten Konfessionslosen und die Mission der Kirche, Neukirchener Verlag, Neukirchen 2007, 240 p., € 29,90 (ISBN 9783788722579).
In deze bundel opstellen, die ter gelegenheid van het afscheid van dr. Hartmut Bärend als algemeen secretaris van de Arbeitsgemeinschaft Missionarische Dienste van de ELK verscheen, wordt door verschillende auteurs ingegaan op het feit dat voor het eerst in de Duitse geschiedenis nagenoeg een hele generatie leeft zonder een christelijke confessie. De vraag wordt gesteld in hoeverre er sprake is van religieus verlangen en er wordt naar wegen gezocht op welke wijze de kerk haar blijvende roeping tot getuigenis op een adequate wijze invulling kan geven. Hoewel dit boek helpt bij de bewustwording van deze immense problematiek, vraagt het tegelijk om kritische lezing. De existentiële verlangens van de samenleving en de eigenlijke bedoelingen van het evangelie worden soms wel al te soepel met elkaar verbonden.

P.J. Visser

C.S. Lewis, Christelijk leven, Kok, Kampen 2007, 78 p., € 9,90 (ISBN 9789043513562).
In dit boekje is een aantal hoofdstukken uit Lewis’ bekende bundeling van gedurende de Duitse bombardementen op Londen gehouden radiolezingen Onversneden christendom opgenomen, die ook eerder separaat werden gepubliceerd onder de titel Christelijke levenshouding. Het betreft de gedeelten over ethiek, vergeving en geloof, hoop en liefde.

G.C. den Hertog

Th.J. Locher, Zalig de armen van geest, Boekencentrum, Zoetermeer 2008, 114 p., € 12,90 (ISBN 978 90 239 1530 0).
Een twaalftal preken van een minder bekende, authentieke leerling van Kohlbrugge. De vertaling is van de heer T. van Es uit Alblasserdam en ds. E. Mijnheer geeft een beknopt en helder biografisch en bibliografisch overzicht. Het is een goede zaak dat deze preken toegankelijk zijn gemaakt.

J. Hoek

Bert Loonstra, Bekijk het eens zo. Dieptegesprekken over de kerk van vandaag en morgen, Boekencentrum, Zoetermeer 2007, 140 p., € 12,90 (ISBN 9789023922100).
In dit boek wil de auteur de vanzelfsprekende antwoorden op allerlei kwesties, die leven in de kerk en de gemeente, voorbij zien te komen. Hij doet dit door middel van (gefingeerde) gesprekken, waarin de vragen en overwegingen, de twijfels en argumenten van echte mensen voorbij komen. Hij heeft deze vorm gekozen omdat in huidige discussies de gebruikte argumenten te veel vanuit een eigen gelijk worden ingebracht en te weinig gewogen worden op draagkracht. De thema’s die voorbij komen zijn divers (kinderdoop, bezetenheid en bevrijding, de plaats van Israël, de betekenis van de 10 geboden in eredienst en geloofsbeleving, de kerk in een multiculturele samenleving). Om het gesprek te vervolgen in de gemeente (op een kring) zijn vragen toegevoegd. ’t Is boeiend om samen te lezen. Maar of het verwarrend werkt of juist verder helpt zal afhangen van de bekwaamheid van de gespreksleider.

P.J. Visser

Gerrit Manenschijn, Religie terug van even weggeweest. Maar waar is God?, Meinema, Zoetermeer 2008, 192 p., € 17,50 (ISBN 978 90 21141855).
De beste uitspraak in dit boek is: ’wie de persoonlijke God opgeeft, is de God van de bijbel kwijt’.
Maar helaas is ook voor de auteur God niet de God die onafhankelijk van ons mensen is die Hij is (aseitas Dei) en zich in zijn soevereine genade aan ons openbaart. Bij het goede wat in dit boek te vinden is, laat het ons op dit beslissende punt in de mist.

J. Hoek

H.C. Marchand, Paulus en de opstanding, serie Luisteroefeningen, Boekencentrum, Zoetermeer 2008, 96 p., € 9,90 (ISBN 9789023921264).
Een fijnzinnig en boeiend geschreven boekje voor persoonlijke bijbelstudie en kringwerk over het thema van de opstanding in de prediking en het onderricht van Paulus. Naast enkele gedeelten uit de Handelingen der apostelen (16 en 17), Filippenzen 3, 1 Tessalonicenzen 4:13-18 komt in vier bijbelstudies 1 Korintiërs 15 ter sprake. Marchand heeft zorgvuldig geluisterd naar de tekst en trekt mooie lijnen naar de actualiteit voor het gesprek over deze kern van het christelijk geloof met de mens van vandaag. Zeer aanbevolen.

A. Noordegraaf

Alister McGrath & Joanna Collicutt McGrath, Dawkins als misvatting. Wat er mis is met het atheïstisch fundamentalisme, Ten Have, Kampen 2008, 120 p., € 12,90 (ISBN 978025958916).
McGrath is altijd bereid zijn boekenschrijverij te onderbreken om een boek te schrijven tegen actuele atheïstische polemiek. Dit keer was daar ook wel aanleiding toe, aangezien Dawkins’ God als misvatting niet de analyse levert die men van een wetenschapspopularisator mag verwachten, maar pseudo-wetenschappelijk aangeklede antireligieuze propaganda waarin alle onwelgevallige data eenvoudig genegeerd worden – vandaar McGrath’s terechte associatie met fundamentalisme. Een tegenboek loopt natuurlijk het risico vooral medestanders te bevestigen, maar McGrath weet uit eigen ervaring hoe atheïsme wel degelijk kan gaan schuiven door het lezen van boeken die het van zijn vanzelfsprekendheid ontdoen. Zijn boekje wens je daarom in de handen van allen die Dawkins filippica’s kritiekloos tot zich namen.

G. van den Brink

Anne van der Meiden, In de dood kun je niet wonen. Anders kijken naar weggaan en achterblijven, Meinema, Zoetermeer 20072, 127 p., € 12,50 (ISBN 9789021141565).
De bekende emeritus-hoogleraar en -voorganger van de Ned. Protestantenbond Anne van der Meiden heeft in dit boek een vijfendertigtal korte stukjes rond sterven, begraven en rouwverwerking gebundeld. Ze getuigen van nuchterheid en levenswijsheid, maar ook van innerlijke distantie ten opzichte van de enige troost in leven en sterven.

G.C. den Hertog

C. Robert Mesle, Process-Relational Philosophy. An Introduction to Alfred North Whitehead, Templeton Foundation Press, West Conshohocken 2008, 123 p., £ 9.90 (ISBN 9781599471327).
Nadat Mesle eerder (1993) een overzicht gaf over de proces-theologie, volgt nu dit boekje over de proces-wijsbegeerte, en dan met name die van founding father Whitehead. Het is toegankelijk geschreven – het technisch vocabularium waarvan Whitehead zich bediende wordt toegelicht in een appendix. Mesle laat zien hoe de spirituele lagen in Whiteheads filosofie momenteel aansluiting vinden bij oosterse denkwijzen als boeddhisme en confucianisme. Zijn boekje verschijnt bij de door de onlangs overleden presbyteriaanse ouderling en multimiljardair Sir John Templeton in 1997 opgerichte uitgeverij, die zich richt op uitgaven op het snijvlak van wetenschap en spiritualiteit.

G. van den Brink

A. Noordegraaf, Evangelie en Kosmos, (Willem de Zwijgerstichting 07/2), Enschede 2007, 48 p., € 4,30 (ISBN 9789072462428).
Wat valt er vanuit het Nieuwe Testament te zeggen over de relatie tussen God en de kosmos? Dat is de vraag, waaraan dr. A. Noordegraaf deze publicatie heeft gewijd. Na een korte verkenning van het Oude Testament schrijft hij achtereenvolgens over respectievelijk Christus, verzoening. de Geest en de kerk enerzijds en de kosmos anderzijds, om af te sluiten met een hoofdstuk ‘hoop voor de kosmos’ en enige slotopmerkingen. Op een verrassende en inzicht gevende manier legt dr. Noordegraaf een verband tussen gedeelten uit het Nieuwe Testament. Een waardevol deel in deze brochurereeks!

G.C. den Hertog

Gert Otto, Tod und Trauer brauchen Sprache, herausgegeben von Ursula Balz–Otto, Radius Verlag, Stuttgart, 156 p., € 29,95 (ISBN 9783871735059).
Een verzameling preken, toespraken en radiobijdragen van deze in 2005 overleden bekende Duitse praktisch–theoloog. Otto is een scherp waarnemer met een diep invoelingsvermogen voor wat er leeft in de cultuur en voor de concrete levensvragen. Hij is ‘hoorder onder de hoorders’. Religie en levensgeschiedenis horen bij elkaar. Theologisch ademt het boekje de geest van een modern theologisch cultuurprotestantisme. Niettemin een boekje dat te denken geeft en tot denken aanzet over een thema dat elk mens raakt: de omgang met de dood en met verlies.

A. Noordegraaf

Don E. Saliers, Music and Theology, (Horizons in Theology), Abingdon Press, Nashville 2007, 84 p., £ 5.99 (ISBN 9780687341948).
Saliers bespreekt de betekenis van muziek voor de theologie en van theologie voor de muziek. Het gaat niet alleen om gezongen theologie in psalmen en andere geestelijke liederen, maar ook om zingen als politieke daad. Lied en muziek worden in de Bijbel vaak ingezet ten dienste van de gerechtigheid en ten behoeve van de verdrukten, overigens naast vele andere functies in de dienst van God.

J. Hoek

Fulbert Steffensky, Wo der Glaube wohnen kann, Radius, Stuttgart 2008, 206 p., € 15,- (ISBN 9783871731105).
Een bundel beschouwingen van een theoloog die naar mate hij ouder is geworden ook terughoudender werd. Veel van vroegere stelligheden is hem ontvallen. Wat hij overhoudt, is het gebed. Treffend is het hoofdstukje ‘Allein am Küchentisch’, de plek waar hij zo vaak met zijn vrouw had doorgebracht en samen een glas wijn had gedronken en die na haar overlijden een plek van leegte werd, symbool van een verloren gegane wereld.

J. Hoek

Jos M. Strengholt, Gospel in the Air. 50 Years of Christian Witness through Radio in the Arab World, Boekencentrum, Zoetermeer 2008, 959 p., € 65,- (ISBN 9789023921721).
De auteur, die door zijn studie en werk al jarenlang bekend is met het fenomeen dat hij in deze dissertatie beschrijft en analyseert, heeft met deze publicatie een meesterwerk geleverd, zowel qua bijeengebrachte documentatie als qua doordenking van de missionaire betekenis van dit soort evangelieverkondiging in een vaak ‘gesloten’ wereld. Deze lijvige studie loopt uit op een evaluatie van de vraag in hoeverre deze verkondiging recht doet aan de context waarin zij wordt uitgezonden en wijst wegen aan welke belangrijke rol dit christelijk getuigenis in de toekomst kan spelen voor de ontwikkeling van samenlevingen in het Midden-Oosten, die balanceren tussen fundamentalistische uniformiteit en liberale pluriformiteit. Voor geïnteresseerden zéér aanbevolen.

P.J. Visser

Arie Vaandrager, Compassie als kompas. Portret van Hans Visser, dominee van de Rotterdamse Pauluskerk, Meinema, Zoetermeer 2006, 240 p., € 18,90 (ISBN 9021141140).
Dr. A.B. Vaandrager biedt met dit boek een een biografisch portret van de bekende Hervormde predikant dr. Hans Visser, wiens naam onlosmakelijk met de Rotterdamse Pauluskerk verbonden is. Het gezin waarin hij opgroeide, zijn studie theologie, zijn werk op Sulawesi en de vele jaren Rotterdam passeren de revue, inclusief (het stuklopen van) zijn huwelijk en zijn promotie in 2001. Verder bevat het boek een gesprek met ds Visser, waarin hij terugblikt op zijn werk en leven. Het boek is vooral beschrijvend; een kritische evaluatie van waar hij zich - met name in Rotterdam - voor sterk heeft gemaakt ontbreekt.

G.C. den Hertog

P. Vermaat, Met de apostelen op pad. Mediteren onderweg, Boekencentrum, Zoetermeer 2007, 186 p., € 16,50 (ISBN 9789023922063).
Emerituspredikant P. Vermaat legt met dit boek een nieuwe bundel meditaties op tafel, ditmaal gewijd aan de twaalf apostelen. Hij gaat op zoek naar wat het Nieuwe Testament over hen vertelt en probeert hen in het vizier te krijgen. Op een associatieve manier leest hij de tekst en trekt hij de lijnen door naar vandaag, vaak afsluitend men een passend gedicht. Het boek is - de ondertitel zegt het al - geschikt om mee te mediteren, een hoofdstuk per keer. Het bevat genoeg stof tot overdenken, zowel naar de breedte van de cultuur, als naar de diepte van het hart.

G.C. den Hertog

Christoper E.M. Wigram, The Bible and Mission in Faith Perspective. J. Hudson Taylor and the Early China Inland Mission, Boekencentrum (Mission 42), Zoetermeer 2007, 308 p., € 26,50 (ISBN 9789023922216).
De auteur, zelf als director verbonden aan het OMF, schreef een boeiende dissertatie over de bekende zendingsman Hudson Taylor. Het perspectief van waaruit hij Taylor benadert is nieuw en verrassend. Hij laat zien op welke wijze zijn spiritualiteit heeft doorgewerkt in zijn hermeneutische benadering en interpretatie van de Schrift en van hoe grote betekenis dat geweest is voor zijn levenswerk, de China Inland Mission. Het onderzoek is gezet in een breder kader en maakt duidelijk dat de wijze waarop de boodschap van de bijbel wordt verstaan weliswaar van grote invloed is op de invulling van het zendingswerk, terwijl het anderzijds ook sterk afhankelijk blijft van allerlei externe oorzaken in hoeverre dat gerealiseerd kan worden. Een helder boek, dat inzicht geeft in het geloof en de theologische verwerking daarvan in het leven van een groot zendeling, die in een tijd van opkomende bijbelkritiek het opnam voor de geestelijke betekenis van de Schrift en daardoor geïnspireerd werd om grote dingen te doen voor God.

P.J. Visser

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen