Redactioneel

In januari 1975 verscheen het eerste nummer van Radix, toen met de ondertitel ‘Gereformeerd Interfacultair Tijdschrift’. Een tijdschrift om, vrij geformuleerd in de huidige terminologie, kritisch na te denken op vragen rond geloof, wetenschap en samenleving. Steeds weer zijn maatschappelijke en wetenschappelijke thema’s tegen het licht gehouden, overdacht vanuit christelijk perspectief. Met het verschijnen van dit nummer is de veertigste jaargang volgemaakt. Een moment om bij stil te staan.
Het is goed om jubilea te vieren, om te herdenken, terug te blikken en vooruit te kijken. Het themanummer van de veertigste jaargang van Radix is hier geheel aan gewijd. In dit nummer reflecteren we op de historie en ontwikkeling van ons tijdschrift en kijken we vooruit door bezinning op actuele vraagstukken op het gebied van geloof en wetenschap. We openen met een historisch exposé over het ontstaan en de ontwikkeling van Radix. Ter gelegenheid van dit jubileum had de redactie het genoegen dat een stagiair-onderzoeker wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht, Rachel Westerveld, de geschiedenis van Radix op papier wilde zetten. Westerveld bespreekt in haar artikel het ontstaan én de ontwikkeling van Radix. Die situeert ze in de context van de gereformeerd-vrijgemaakte zuil en het Gereformeerd Wetenschappelijk Genootschap. Ook heeft ze alle artikelen geïndexeerd en maakt ze inzichtelijk wat voor artikelen zijn gepubliceerd en welke trends daarin te zien zijn. De redactie is Rachel Westerveld zeer erkentelijk voor haar werk.
Een paar opmerkingen bij enkele opvallende bevindingen bij het onderzoek van Westerveld. Radix heeft vooral theologische en filosofische artikelen gepubliceerd, blijkbaar zijn dat, ook al zijn we een ‘multidisciplinair’ tijdschrift, de meest geschikte disciplines voor reflectie. Daarbij zijn met name de bèta-wetenschappen en -thema’s duidelijk minder aan bod geweest. Dat is een aandachtspunt voor de redactie. Het feit dat hierover in Radix minder is gepubliceerd hoeft overigens niet alleen zorgelijk te zijn: Radix is immers niet het enige blad dat ruimte biedt voor christelijk(wijsgerige) reflectie. Verschillende vakgebieden hebben hun eigen christelijke tijdschriften en platforms. Ook het religieuze landschap is sterk veranderd. Onmiskenbaar heeft dat zijn invloed op hoe Radix zich heeft ontwikkeld, welke discussies er zijn gevoerd en welke artikelen zijn verschenen. Veertig jaar geleden was het onderdeel van de gereformeerd-vrijgemaakte zuil, momenteel heeft het een plek in een breed netwerk van christenen van verschillend kerkelijk pluimage.
Om de geschiedenis van Radix nog verder tot leven te roepen is voor deze gelegenheid een artikel uit de eerste jaargang uit de oude doos gehaald. Dat betreft het artikel ‘De geschiedenis ter discussie’ van Gert Schutte. Het artikel biedt een boeiend inzicht in de manier waarop veertig jaar geleden nagedacht en geschreven werd. Het voelt alsof we in een ander land zijn aangekomen, als we dit artikel van veertig jaar geleden terugzien. Dat zijn de woorden van de auteur, Gert Schutte, zelf. Hij heeft voor dit nummer zijn artikel herlezen en van nieuw commentaar voorzien.
Wat is eigenlijk het belang van reflectie op geloof en wetenschap? In een persoonlijk getint essay, met eveneens een historische terugblik, brengt Sander Griffioen onder woorden hoe levensbeschouwing, wereldbeeld en wetenschap zich tot elkaar verhouden. Geheel in de stijl van Radix betoogt hij genuanceerd, subtiel en voorzichtig dat levensbeschouwing van belang is en invloed kan hebben in de wetenschap. In een meer systematisch betoog neemt Sander Klaasse het boek Issues in Science and Religion onder de loep. In zijn artikel, een bijdrage aan de klassiekers-serie, analyseert Klaasse hoe Ian Barbour deze verhouding duidt.
Deze aflevering van Radix omspant echter niet veertig, maar vijftig jaar. We blikken namelijk ook vooruit op de komende tien jaar. Drie auteurs doordenken waar voor het komend decennium belangrijke uitdagingen liggen in het denken over geloof & wetenschap. Robert Doornenbal voert ons mee naar een ‘war of worldviews’. De doorwerking van ‘Universeel Darwinisme’, zoals Doornenbal het noemt, zet spanning op de verhouding tussen geloof en wetenschap. Aart Nederveen prikkelt ons met een betoog om op een nieuwe manier naar het geloof en wetenschapsdebat te kijken. De impliciete keuzes en vooronderstellingen moeten meer worden blootgelegd en meer op de concrete werkelijkheid betrokken worden. Dat kan ook volgens Nederveen omdat veel natuurwetenschap gecombineerd wordt met techniek en technologisch onderzoek. Zowel bij Doornenbal als bij Nederveen wordt de aandacht dus opnieuw gevestigd op de ideologische dimensies die in het wetenschapsdebat een rol spelen. Daarmee zetten zij een denktraditie waarin Radix zich begeeft voort. Bart Wallet gooit het over een andere boeg: we moeten ons volgens hem veel meer concentreren op de persoon en ethiek van de wetenschapper in plaats van christelijke visies en principes in de wetenschap of zelfs ‘christelijke wetenschap’. En passant geeft hij in zijn betoog ook een overzicht van de universiteits- en wetenschapsontwikkeling.
Daarnaast zijn er weer een aantal boekbesprekingen op het terrein van dood, (technisch) leven, religie, verlichting. Ook wordt de eind vorig jaar verschenen biografie van Alister McGrath over C.S. Lewis besproken.
Om het komende decennium lezers te (blijven) binden aan Radix en zowel lezers als schrijvers te blijven inspireren heeft de redactie de colofon kritisch tegen het licht gehouden. Om nog scherper duidelijk te maken wat Radix voor tijdschrift is en wat we beogen met ons tijdschrift hebben we de colofontekst gewijzigd. De huidige redactie vond dat de bestaande colofon de lading van Radix niet helemaal dekte. We publiceren over meer dan ‘geloof en wetenschap’, en zowel het publiek als de auteurs komen uit de breedte van de christelijke traditie. Daaraan willen we recht doen. Bovendien hebben we toegevoegd wat de bedoeling van Radix is: een bijdrage leveren aan het gesprek tussen academici die op zoek zijn naar kritische reflectie en intellectuele vorming rond deze thematiek.
Ten slotte. In vergelijk met veertig jaar geleden is Radix op het oog sterk veranderd, op allerlei punten. Een ding blijft echter een continue lijn: het besef van de relevantie van christelijke bezinning op vraagstukken rond geloof, wetenschap en samenleving. Ook voor dit feestnummer wensen we onze lezers weer veel leesplezier.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen