Het diakonaat in discussie

Bezinning gewenst

Bezinning is nodig op de diakonale taak van de kerk, zoals die nu geldt en dringt. Bij veel dat verandert op het terrein van kerk en theologie, met alle vaagheid daarin en verontrusting erover, lijkt de interesse voor datgene wat tot de diakonale taak behoort niet groot. Dank zij de nieuwe wettelijke bepalingen zijn grote lasten van de schouders der diakenen en daarmee van het budget der kerk afgenomen. Wat valt er nog te doen? Hulp op het wereldfront is noodzakelijk. De nood is zo ontzaglijk groot, dat alle beschikbaar komende middelen bijeengenomen nog lang niet genoeg zijn om afdoende te helpen.

De generale synode onzer kerken heeft voldaan aan de drang vanuit de kerken om maatregelen te nemen met betrekking tot deze zaak. Besloten is tot reorganisatie van het deputaatschap „bijzondere noden”;. Deputaten zullen zich bezinnen op de schriftuurlijke roeping der kerk ten aanzien van deze hulpverlening buiten de grenzen van ons land en daarover rapporteren aan de volgende synode. Intussen zullen reeds middelen en wegen gezocht worden voor daadwerkelijke hulpverlening buiten onze grenzen.

Het schrijven van enige artikelen over „het diakonaat in discussie” bedoelt niet de door de generale synode nog te nemen beslissing omtrent kerk en diakonaat te doorkruisen, evenmin als het daaruit voortvloeiende werk van deputaten Adma. Het wil alleen een bijdrage zijn in de bezinning op de taak der kerken. Hierover is in de loop der jaren veel geschreven. Nummers van het vroegere „Diaconaal Contact” zijn er destijds mee gevuld. Een nieuwe tijd vraagt echter nieuwe bezinning. Zulk een bezinning moet uitgaan van de gegevens van de H. Schrift. Omtrent de bedoeling van de Schrift op dit punt mag onder ons geen onzekerheid bestaan. Uiteraard blijft deze bijdrage beperkt. Niet alle beschikbare gegevens kunnen ter sprake worden gebracht.

Algemene gegevens

De kerk is het evangelie van Gods genade in Jezus Christus toebetrouwd. Hierin is het antwoord op de vraag naar vervulling van alle nooddruft. De kerk mag dat evangelie verkondigen, maar niet los van het leven der kerk. Het gaat om het leven onder de genadeheerschappij van Christus, waarbij de ambten der kerk dienen naar de regels van Gods Woord. In dat Woord hebben wij geen uitgewerkt schema van de noodzakelijke arbeid der kerk, maar wel de beginselen waarnaar zij te werk moet gaan.

Het Woord Gods spreekt niet alleen over geestelijke dingen. De verlossing in Christus omvat ziel en lichaam. Daarom kan de kerk zich ook niet beperken tot wat dient voor het geestelijk welzijn van haar leden. Zij behoort ook bedacht te zijn op hun stoffelijk welzijn. Zij die tekortkomen en daardoor lijden, moeten geholpen worden. Het evangelie getuigt van de verlossing van heel het leven.

Het behoort tot de taak van de kerk om dat volle heil in Christus te verkondigen. God geeft daartoe predikers, die bezig mogen zijn in de bediening der verzoening. Het leven van de kerk moet zich richten naar het onderwijs der Schrift. Dit vraagt de dienst van ouderlingen, wier roeping het is de kerk te regeren.

De diakenen arbeiden in de dienst der barmhartigheid, waarbij het er om gaat gestalte te geven in de praktijk aan de liefde van Christus, de gevolgen van de zonde bestrijdend, zoals armoede, ziekte en andere nood.

Het kerk-zijn

Wij mogen geen ogenblik uit het oog verliezen, dat het gaat om het kerk-zijn. Wij hebben niet te doen met een vereniging, die voorziet in bepaalde behoeften of bepaalde belangen voorstaat en daarbij tracht gebruik te maken van alle beschikbare bronnen. Het diakonaat behoort tot de kerk en in wat zij doet moet uitkomen, dat zij haar priesterdienst uitoefent.

De kerk heeft een profetische roeping. In gelijke zin heeft zij een priesterlijke roeping. De priesterlijke dienst is door niets anders te vervangen. Particuliere hulp, overheidshulp en hulp van andere instanties, liggen op een ander vlak. In nood is men gewoonlijk blij met alle hulp, die geboden wordt. Toch kan en mag het voor een christen niet hetzelfde zijn hoe hij geholpen wordt. Dit punt in discussie brengen lijkt wel wat precair. We leven in een tijd, waarin alles van het leven wordt losgemaakt van God en Zijn Woord. Het komt er daarom te meer op aan duidelijk te zijn. Aan de prediking worden altijd, maar bijzonder nu, hoge eisen gesteld. Zij heeft nu ook haar grote kansen. Hetzelfde dient gezegd te worden m.b.t. de dienst der barmhartigheid.

De grenzen van het diakonaat worden in deze tijd wijd getrokken, getuige de roep om hulpverlening buiten de grenzen. Hierbij zal ook het „kerk-zijn” bepalend moeten zijn en blijven.

Het behoefte-element

Het diakonale werk haakt in op de huidige situatie. De tijd is anders, het leven is anders dan voorheen. Het behoefte-element is dus ook anders. Hiermee moet stellig rekening worden gehouden. Bij het diakonaat zijn de financiële voorzieningen intussen niet het een en al. De mensen leven meer bij wat het lichaam vraagt dan bij wat de ziel behoeft. Door de ontwikkeling op allerlei gebied wordt dit nog in de hand gewerkt. De eisen worden hoog gesteld, omdat de mogelijkheden vele zijn. Hoe soberder men leeft, hoe bescheidener de eisen.

Daarbij komen de grote vorderingen, die de medische wetenschap maakt in de bestrijding van ziekten. Op zichzelf genomen is hierin bijzondere zegen. Het bindt in vele gevallen echter niet aan God, uit dankbaarheid, maar veel meer aan de wereld en aan wat de wereld verder biedt.

Al kan voor het bepalen van het behoefteelement geen oude maatstaf worden gebruikt, toch zal men ook de sterke binding aan het stoffelijke moeten weten te onderscheiden.

Het hart van de zaak

Het gaat om het dienen naar het hoge voorbeeld van Christus. Sterker uitgedrukt, het gaat om het dienen van Christus, Die Zelf door middel van de ambtsdragers der kerk Zijn ambtswerk verricht. Dat is bepalend voor de rechte uitoefening van de diakonale taak. Daartoe moet geput worden uit de gegevens van de H. Schrift.

De diaconie heeft in het algemeen niet het vertrouwen, dat zij verdient. De kerk offert wel voor het werk van de diaconie, maar de hulpbehoevende heeft meestal veel reserve. Het is gebleken, dat men meestal de voorkeur gaf aan steun vanwege de gemeentelijke dienst voor sociale zaken. Het is een oude schuld van de kerk, dat het diakonaat niet gezien wordt als Christus’ liefdedienst voor de Zijnen, en niet altijd functioneert naar de hoge standaard ervan.

Wij moeten er naar staan het diakonaat te doen dienen op dat hoge niveau. Het zal de hele kerk ten goede komen in een beter verstaan van Gods liefde in Christus tot ons en in een beter dienen, tot eer van Zijn Naam en tot welzijn van hen, die hulp behoeven.

In een volgend artikel zullen enige Schrift gegevens worden besproken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen