Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KOESTEREN EN STRIJDEN

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KOESTEREN EN STRIJDEN

ROELOF BISSCHOP OVER HONDERD JAAR ONDERWIJSVRIJHEID

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

In 1917 kwam er een einde aan een ruim tachtig jaar durende schoolstrijd. Eindelijk werd in de grondwet verankerd dat bijzondere scholen gelijkgesteld worden aan de openbare scholen. Honderd jaar later lijkt de strijd weer op te laaien en klinken er geluiden om het artikel weer te wijzigen. Roelof Bisschop, Tweede Kamerlid voor de SGP, wil die strijd wel aangaan. 'Er zijn maar weinig landen op de wereld waar zo'n enorme diversiteit aan onderwijs is, in het belang van het kind. Daar wil je toch niets aan veranderen?'

Als je iets wilt weten over het onderwijs in Nederland, moet je toch eerst in de geschiedenis gaan graven. Voordat Roelof Bisschop de politiek inging, was hij docent geschiedenis. Zodoende is hij goed op de hoogte. ‘De schoolstrijd begint ongeveer rond 1840. De Afscheiding heeft plaatsgevonden en veel christelijke ouders zijn het niet langer eens met het onderwijs dat op de openbare scholen wordt gegeven. Er ontstaat behoefte aan “eigen” scholen.

Jarenlang wordt dit niet toegestaan. In Smilde wordt bijvoorbeeld de oprichting van een orthodox-christelijke school verboden. Pas in 1848 komt hier verandering in. Thorbecke laat opnemen in de Nederlandse Grondwet dat “het geven van onderwijs vrij is, behoudens het toezigt der overheid […] en het onderzoek naar de bekwaamheid en zedelijkheid des onderwijzers”. De overheid betaalt echter niets en de ouders draaien voor alle schoolkosten op.’

Tegenstand

Bisschop vervolgt: ‘Van liberale zijde komt er tegenstand, met name als er in 1878 door een wet van Kamerlid Kappeijne van de Coppello onderwijshervormingen worden aangekondigd. Christelijke scholen moeten aan dezelfde onderwijseisen voldoen als de openbare scholen. Dit geldt voor het onderwijsniveau, maar ook voor de gebouwen, het meubilair en de materialen. Er is echter nog steeds geen financiële bekostiging. Elf jaar later komt daar verandering in als grondwettelijk wordt vastgelegd dat de overheid bijdraagt in de salariskosten van leerkrachten. De jaren daarna wordt nog steeds de strijd gevoerd voor totale bekostiging van het bijzonder onderwijs. In 1917 wordt deze financiële gelijkstelling behaald en in de grondwet vastgelegd, in artikel 23.’

Artikel 23

Artikel 23 maakt Nederland bijzonder in de wereld. ‘Er zijn vrijwel geen landen op de wereld waar zo’n enorme diversiteit aan scholen is’, aldus Bisschop. ‘Sinds de pacificatie wordt iedereen in de mogelijkheid gesteld het beste voor zijn of haar kind te zoeken. De vrijheid van onderwijs bevat drie aspecten: vrijheid van stichting, richting en inrichting. Iedere Nederlander mag een school stichten. Dit kan vanuit religieus, levensbeschouwelijk, politiek of onderwijskundig oogpunt. En zo’n nieuwe school mag tot op zekere hoogte zelf bepalen wat voor leerstof er wordt aangeboden en hoe dit gebeurt. De overheid blijft wel toezien op de kwaliteit van het onderwijs en op de eisen die aan leerkrachten worden gesteld.’

Tegenstand

Sinds 2003 laait de discussie over artikel 23 weer op. Bisschop: ‘Er zijn zelfs mensen die zeggen dat 2017 een mooi jaar is om het te schrappen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat door artikel 23 de segregatie wordt bevorderd, dat het te duur is om al die scholen in stand te houden en dat door deze vrijheid de resultaten naar beneden gaan.’

Bisschop heeft genoeg tegenargumenten. ‘Wil je segregatie tegengaan, dan moeten bepaalde wijken helemaal gemixt worden. Welke stad of welk dorp krijgt dat voor elkaar? En wat betreft de kosten en de resultaten toont internationaal onderzoek aan dat Nederland niet meer geld kwijt is aan onderwijs dan andere landen en dat we qua resultaten aan de top horen.


‘Er zijn vrijwel geen landen op de wereld waar zo’n enorme diversiteit aan scholen is’

Roelof Bisschop


Pijnpunt

Bijzondere scholen hebben de mogelijkheid om leerlingen en leerkrachten te weigeren, bijvoorbeeld omdat ze qua identiteit niet op de school horen. Bij het openbaar onderwijs is dat anders. In elke gemeente moet een openbare school zijn en ouders die hun kind willen aanmelden mogen niet geweigerd worden. Bisschop: ‘Voor openbare scholen is het vaak moeilijk een duidelijke onderwijsvisie te hebben omdat hun achterban zo groot is. Er zitten leerlingen uit alle lagen van de samenleving met allerlei religies. Daarom willen deze scholen dan ook dat artikel 23 gemoderniseerd wordt. De bijzondere scholen mogen in die moderne versie blijven bestaan en ze moeten ook gefinancierd worden, maar elke leerling moet worden toegelaten.

De ouders moeten dan wel de grondslag van de school respecteren. Tussen de regels door hoor je dan dat het bij respecteren blijft en dat de leerlingen niet actief hoeven mee te doen.’

Strijdbaar

Voor het wijzigen van dit artikel moet er nog veel water door de Rijn stromen. Bisschop: ‘Er ligt nog een wetsvoorstel van acht jaar geleden, dat kan zo ingediend worden. De komende verkiezingen zijn daarom ook best wel spannend. De wijziging is er echter niet zomaar door. Wil je namelijk een grondwetsartikel wijzigen, dan heb je een twee derde meerderheid in beide Kamers nodig. Bovendien moet er in twee verschillende regeerperiodes over gestemd worden. De vraag is ook of je niet het tegendeel bereikt met het moderniseren van dit artikel. Bijzondere scholen kunnen ook veel strikter en strenger worden in het aannamebeleid van leerlingen, waardoor er misschien zelfs een nog grotere diversiteit aan scholen komt.’ Bisschop denkt even na en toont zich strijdbaar. ‘Laten we dankbaar en blij zijn voor wat we nu nog hebben. Ouders willen het beste voor hun kind en willen daarom ook een school die past bij hun opvoedingsidealen. En gelukkig hebben we die scholen nog. Laten we dat koesteren, maar laten we met elkaar ook strijden om dit voor elkaar te behouden.’

Dit artikel werd u aangeboden door: De Reformatorische School

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 2017

De Reformatorische School | 52 Pagina's

KOESTEREN EN STRIJDEN

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 2017

De Reformatorische School | 52 Pagina's