Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

LEVEN IN DE EINDTIJD

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

LEVEN IN DE EINDTIJD

Impressie jaarlijkse GB-studieweek voor theologiestudenten

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Met de dag van Jezus opstanding en hemelvaart is de tijd van de laatste dingen aangebroken. Te midden van een krom en verdraaid geslacht mogen christenen hoopvol in de wereld staan, omdat zij leven vanuit het hart van de wereldgeschiedenis: het kruis en de opstanding van Christus.

Op een regenachtige maandagochtend komen enkele tientallen theologiestudenten aan op het conferentiecentrum Mennorode te Elspeet. Het is een diverse groep. Sommigen komen met de auto, anderen lopen vanaf de bushalte. De meesten studeren aan de Protestantse Theologische Universiteit (Amsterdam of Groningen), een enkeling in Apeldoorn of Leuven. Sommigen zijn bijna klaar met hun studie, anderen zitten nog in de beginfase. De meeste deelnemers behoren tot het mannelijk geslacht, gelukkig is er ook een aantal vrouwen. De een bezoekt deze studieweek al jaren, de ander is er dit jaar voor het eerst. Onder de studenten zijn veel leden van de disputen Voetius en Bonifatius.

OP ADEM KOMEN

Van maandag tot en met donderdag overnachten we op Mennorode. Elke dag zijn er drie lezingen (of soms een andere activiteit). Elke dag is er een dagopening en -sluiting die verzorgd wordt door een van de studenten. Zo oefenen we in het leiden van een liturgisch moment: een niet te onderschatten vaardigheid voor toekomstige predikanten. Verder wordt er bij de maaltijden gebeden en gaat de Bijbel open. Naast deze schriftlezingen en de referaten wordt er nog gezongen: het lijkt wel een kloostergemeenschap. Zo is de studieweek niet alleen theologisch, maar ook spiritueel een op adem komen.

EINDTIJD

Het thema van deze studieweek staat in het teken van de eindtijd: ‘Leven in het licht van het eschaton’. Ds. A.J. Mensink werpt in zijn opening (zie p.12) op maandagochtend de vraag op of het denken vanuit het midden (kruis en opstanding van Christus) in de gereformeerde theologie ten koste is gegaan van het denken vanuit het einde. In deze studieweek is dat zeker niet het geval: als studenten worden we, ook persoonlijk, aan het denken gezet over de eschatologie, de leer van de laatste dingen.

De eerste dag staat in het teken van de Gereformeerde Bond. Drs. P.J. Vergunst houdt dit keer de jaarlijkse lezing over de missie en visie van de Gereformeerde Bond, waarin hij wat geschiedenis naar boven haalt en een lofrede op de belijdenisgeschriften uitspreekt.

GEEN ROUTEBESCHRIJVING

Twee hoogleraren van de Theologische Universiteit Kampen, prof.dr. G. Kwakkel en prof.dr. P.H.R. van Houwelingen houden lezingen over het thema ‘de dag des Heeren’, vanuit respectievelijk de kleine profeten en de Petrusbrieven. Helder en scherp zetten zij uiteen wat er hierover in de Bijbel staat. Het blijkt dat deze gegevens lastig bij elkaar te brengen zijn in een samenhangend plaatje, laat staan in een soort ‘routebeschrijving voor de eindtijd’. Toch zijn er, door de concrete en door hun tijd gekleurde teksten heen, genoeg blijvende elementen aan te wijzen.


‘Er zit iets in mensen dat ze altijd het gekke willen’ (een student)


HEIKELE KWESTIES

Deze bijbelse invalshoek wordt door prof.dr. H. van den Belt aangevuld met een kerkhistorisch perspectief. Via de Vroege Kerk en de Reformatie zet hij zijn visie op de eindtijd uiteen, waarbij hij de nadruk legt op de urgentie ervan en de aardse concreetheid van de christelijke verwachting. Verder stelt hij dat het niet goed is om een ‘verkeerde’ visie op de eindtijd dopers te noemen, een sympathiek gebaar richting het doopsgezinde Mennorode.

De ethicus prof. T.A. Boer zet in zijn lezing verschillende benaderingen van de ethiek uiteen, uitlopend op zijn eigen ‘ethiek van de badkuip’: schepping en eschaton als de randen en onze tijd als de bodem, met een continue spanning tussen ethische idealen (bovenaan) en regels om chaos te voorkomen (de bodem). Hij lardeert zijn lezing met verhelderende en aansprekende voorbeelden en door verschillende heikele kwesties met ons te bespreken is de relevantie evident.

ACTUELE VRAGEN

Na de lezingen is er steeds ruimte om vragen te stellen. Zo bespreken we met de lector en met elkaar verschillende aan de lezing gerelateerde kwesties die ons bezighouden of spelen in de kerk. De meesten van ons willen per slot van rekening predikant worden in de toekomst. Er komen vragen langs als: Hoe preek je over bijbelgedeelten die over de ‘dag van de Heer’ gaan? Hoe ga je om met gemeenteleden die er een zeer duidelijke of zelfs overspannen eindtijdvisie op nahouden, terwijl wij er meestal een visie op nahouden die door prof. Van den Belt als ‘eschatologisch agnosticisme’ wordt getypeerd?

IN DE PRAKTIJK

Sommige lezingen hebben een minder theologisch karakter, maar zijn zeker niet minder belangrijk. Namens de HGJB spreekt Eline van Vreeswijk over enkele zorgwekkende culturele ontwikkelingen onder jongeren. De predikanten D.G.R.A. Beekman en C. van Duijn vertellen uit eigen ervaring over het pastoraat aan stervenden: een belangrijk aspect van de beroepspraktijk van de predikant en tegelijkertijd iets dat ons allemaal persoonlijk raakt. Ds. C.W. Rentier houdt een gepassioneerd betoog over het evangeliseren onder moslims. Ten slotte legt prof. M.J. de Vries de apocalyptiek uit science fiction films naast het christelijk geloof en maakt duidelijk hoe dat goede gespreksstof kan zijn voor een catechisatieles.

GEZELLIGHEID

De tijd tussen de lezingen wordt door ons ook goed benut. Driemaal daags genieten we van het heerlijke buffet van Mennorode: samen de maaltijd gebruiken is een belangrijk onderdeel van de christelijke theologie. Er is ook veel gezelligheid: we praten veel met elkaar, we doen spelletjes. De één maakt een wandeling door het prachtige Veluwse bos, de ander zit rustig in de zon een boek te lezen. De hitte in de zaal waar de lezingen zijn, is soms niet meer te houden: iedereen gaat daarna zo snel mogelijk naar buiten.

WAARDEVOLLE AANVULLING

Op donderdag zijn ook enkele echtgenotes van studenten aanwezig.

Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond toont zich erg betrokken bij de studenten, niet alleen door middel van de studieweek, maar ook tijdens de week zelf. Elke dag is er een hoofdbestuurslid aanwezig. De dagelijkse leiding van de studieweek is in de handen van ds. en mevr. Floor. Lichamelijk zijn ze ouder dan de gemiddelde student, maar met hun geestelijke jeugdigheid, ontspannenheid, interesse en humor stalen ze voor het derde jaar op rij de harten van de studenten.

Kortom, het was een zeer boeiende, leerzame en gezellige week. De lezingen waren voor ons een waardevolle aanvulling op het lesprogramma van de Protestantse Theologische Universiteit. Het was heerlijk om als studenten elkaar op deze manier te ontmoeten. We zijn dankbaar dat we dit meegemaakt hebben.

Diederik Blankesteijn uit Nijkerk is derdejaarsstudent aan de Vrije Universiteit en de Protestantse Theologische Universiteit te Amsterdam en lid van het bestuur van de Gereformeerde Theologen Studentenvereniging Voetius.


Tijdens de studieweek van de Gereformeerde Bond voor theologiestudenten spreekt ds. A.J. Mensink uit Krimpen aan den IJssel als voorzitter van de Gereformeerde Bond het openingswoord. Zijn toespraak, die hier ingekort volgt, leidt het thema ’Leven in het licht van het eschaton’ in.

Een studieweek over eschatologisch leven en denken: zitten we hier eigenlijk niet gewoon mee te doen met een hype? Wil je in de prediking mensen boeien, dan moet je het over de eindtijd hebben – de eindtijd als tegenwoordige tijd. Het ligt op de loer dat we om te scoren, om trendy te zijn, het veel hebben over onze tijd die in toenemende mate eschatologisch geladen wordt.Maar historisch gezien past die hype meer bij de doperse theologie dan bij de theologie van Wittenberg en Genève. Die is veel nuchterder – denken wij.

VANUIT HET MIDDEN

Misschien is er ook wel een theologische kanttekening te plaatsen bij ‘Leven en denken vanuit het einde’. Wij leven en denken toch vanuit het midden? We leven toch niet uit het slot van de wereldgeschiedenis, maar uit haar hart, namelijk het kruis en de opstanding van Christus? Wij preken toch eerst over de dingen die geschied zijn, en daarna pas over de dingen die zullen geschieden?Zoals zo vaak moeten we oppassen geen valse tegenstellingen te suggereren. Leven vanuit het midden is eschatologisch leven. Niet alleen omdat de tijd van de laatste dingen is aangebroken in de dag van Jezus’ opstanding en hemelvaart. Maar ook omdat de wereld naar het einde toe geregeerd wordt vanuit dit midden. De overste van deze wereld is geoordeeld, en dus wordt hij ook geoordeeld. In de opstanding van Christus is het eeuwige leven doorgebroken, en dus zal het ook doorbreken.De God van het eschaton is de God van kruis en opstanding. Wie de God van Goede Vrijdag en Pasen kent, weet dat deze werkelijkheid, deze wereld niet het laatste kan zijn – hooguit het voorlaatste.

OPGESCHRIKT

Misschien hebben wij de afgelopen eeuwen te veel vanuit het midden geleefd. Wij hebben eerlijk te belijden dat ‘leven en denken vanuit het einde’ in de kerk een breed verloren besef is. Als we niet dagelijks opgeschrikt waren door terreur en haat en bloedvergieten (tot in kerkgebouwen toe), hadden we dit thema niet op onze agenda gezet.De Heere schudt de gemeente wakker door de tekenen der tijden – we moeten het tot onze schaamte erkennen. Waren we niet in de voorlaatste dingen blijven steken als het wereldnieuws de afgelopen jaren alleen maar van vrede en aangename rust hadden getuigd?

HOOP

Een eschatologisch geladen theologie is een theologie van de voorlopigheid – en tegelijk een theologie van hoop, van verlangen, van blijdschap, zoals zij ook een theologie van lijden en aanvechting is. Dan wordt het ineens heel bevindelijk: een theoloog die denkt en leeft vanuit het einde, is een voorlopig mensenkind die leeft met een eeuwige God. Die zich door het geloof in Christus uitstrekt naar het eeuwige leven. Door het geloof mogen we leven uit het midden, door de hoop uit het einde.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 september 2016

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

LEVEN IN DE EINDTIJD

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 september 2016

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's