Bekend maakt bemind

Sine Nomine (Zonder Naam) begon in 2003 op initiatief van twee jonge, getalenteerde musici: dirigent Patrick van der Linden en organist Gerben Mourik. De eerste klus was een cdopname met koorwerken van de 16eeeuwse Sweelinck tot de 20eeeuwse Vaughan Williams, aangevuld met improvisaties van Mourik.
De cd Kerkmuziek door de eeuwen heen en het bijbehorende presentatieconcert in Tiel sloegen zo aan, bij zowel koorleden als publiek, dat Van der Linden en Mourik besloten door te gaan. Nieuwe projecten met muziek uit Barok en Romantiek volgden. Ook gaf het koor een concert met muziek van Schubert met op de achtergrond geprojecteerde schilderijen van tijdgenoten van Schubert.
Voor alle projecten kan dirigent Van der Linden kiezen uit zon 55 zangers uit het hele land. Ze hebben auditie gedaan, beschikken over een goede stem, kunnen noten lezen en zijn flexibel. Voor elk project repeteren de zangers een aantal zaterdagochtenden in Ridderkerk. Ze dienen hun partijen thuis in te studeren. Op de repetities wordt gewerkt aan koorklank, discipline en uitvoering.
De afgelopen zaterdag gepresenteerde cd omvat psalmbewerkingen door de eeuwen heen; van Sweelinck tot Britten. Ze worden in wisselende bezetting gezongen: van acht tot ruim veertig zangers. Gerben Mourik speelt een eigen compositie over Psalm 80. Tijdens het presentatieconcert werd de koorzang ondersteund door fotos van Kees Berends en schilderijen van Arjan Boone. Beide kunstenaars lieten zich inspireren aan de hand van de door het koor uitgevoerde psalmen.

Terrein braak
Van der Linden voelt zich sterk gedrongen door een soort opvoedingsideaal. „Veel goede muziek is onbekend in onze achterban. Onbekend maakt onbemind. Aan de ene kant van de reformatorische muziekwereld bevindt zich de Zwart/Asmahoek, aan de andere kant zitten de puriteinen. Daartussen ligt een heel terrein braak. Daar willen wij graag iets in betekenen.
Kwaliteit staat hoog in het vaandel van Van der Linden geschreven. „Een auditie bij ons stelt echt iets voor. Van de veertien mensen die afgelopen tijd hebben voorgezongen, moest ik er zeven afwijzen. Niet allemaal definitief. Tegen sommigen kon ik zeggen: Je hebt een mooie stem, maar probeer het over een jaar nog eens. Ik hoop dat die mensen terugkomen.
Om de soms ingewikkelde muziek toegankelijker te maken, krijgen alle koorleden een oefencd om thuis te gebruiken. „Ook vertel ik tijdens de repetities veel over de achtergronden van een compositie en laat ik horen hoe bepaalde harmonieën zijn opgebouwd.
Voor bestuurslid Gerdine ten Hove zijn 20eeeuwse componisten als Howells en Britten „niet onbekend. Haar collega Lucia van Bochove ervaart dat anders. „Mijn dagelijkse kost hield ongeveer op bij Bach. Ik heb echt flink moeten wennen aan moderne componisten. Achteraf vind ik het heel waardevol dat ik dankzij dit koor mijn muzikale horizon heb kunnen verbreden. Koorlid Joost van Drongelen beaamt dat laatste volmondig. „Ik heb op een jongenskoor gezeten en dan zing je veel Engelse muziek. Nu maak ik ook kennis met Duitse componisten als Schubert, Mendelssohn en Brahms.

Discipline
Het is de wens van elke dirigent dat koorleden hun partij thuis studeren. Op Sine Nomine is het verplicht. Niet dat het er altijd bij iedereen van komt. Koorlid Jaccolien Maris: „We gáán er met zn allen voor, maar iedereen is wel eens zo druk dat het thuis studeren erbij inschiet. Dan merk je dat direct op de repetitie. Je kunt bepaalde stukken gewoon niet meezingen.
Hoe gaat Van der Linden daarmee om? „Ik maak eerst een algemene opmerking. Als dat niet helpt, spreek ik mensen persoonlijk aan. Maar dat moet geen twee keer gebeuren. Bestuurslid Jasper Verhaar: „Mensen kiezen bewust voor dit koor. Als het goed is, komt de discipline om thuis te studeren van binnenuit.
Net als de meeste koren kent Sine Nomine geldzorgen. De leden betalen alleen een muziekbijdrage van gemiddeld 15 euro per project. Een goedgevulde koorkas is er dus niet. Gerdine ten Hove: „We moeten steeds zoeken naar sponsors en subsidiegevers. Sponsors vinden is lastig, want bedrijven zijn als gevolg van de economische recessie niet meer zo gul. Soms krijgen we onverwacht subsidie van een gemeente waar we zingen. Zo gaf Tiel geld voor ons concert met het Magnificat van Bach, omdat de gemeente de culturele waarde van het programma inzag. Ook Papendrecht heeft ons om die reden wel eens gesubsidieerd. Verder proberen we onszelf te bedruipen met de opbrengsten van de cdverkoop en de toegangsprijzen van concerten.

Nadenken
Illustrator Arjan Boone raakte aanvankelijk als ontwerper van posters, programmas en cdbooklets bij Sine Nomine betrokken. Omdat hij ook schildert, ontstond het idee om kunstwerken over de psalmen te maken en die te laten zien tijdens het concert van afgelopen zaterdag.
Boone heeft zich bij het maken van de schilderijen laten inspireren door het werk van abstractexpressionisten, onder wie Willem de Kooning. „Dat kan bijna niet anders voor iemand die van de Willem de Kooning Academie afkomt. Het publiek moet nadenken over de betekenis van de kunstwerken, meent Boone. „Net als Patrick met zijn koor doet, wil ik met mijn schilderijen de reformatorische gezindte iets anders voorschotelen dan velen van huis uit gewend zijn.
Daarbij heeft hij een lange weg te gaan, weet hij. „Toen ik van de academie kwam, ben ik met een map eigen werk langs zon beetje alle christelijke uitgevers geweest. De reactie was steeds dezelfde: Het is prachtig werk, van een goed niveau, eigenlijk zouden we er iets mee moeten, maar het sluit niet aan bij de achterban. Dat vind ik jammer.
Via Boone kwam het koor in contact met Kees Berends, die een collectie fotos over de psalmen beschikbaar stelde. „Zijn werk is echt super, zegt Boone over zijn collega. De fotos hebben licht en donker als thema. Komende zaterdag, 3 december, is de Tielse Maartenskerk van 10 tot 16 uur geopend voor bezoekers die de fotos en schilderijen alsnog willen bekijken. Alleen missen ze dan het koor. „Misschien kunnen we onze cd opzetten, suggereert Lucia van Bochove.

Dubbelkorig
Plannen voor de toekomst heeft dirigent Patrick van der Linden genoeg. Hij gaat ze binnenkort met het bestuur van Sine Nomine bespreken. „Allereerst denk ik aan een concert met een keuze uit de 55 koorwerken die we afgelopen twee jaar hebben ingestudeerd. Daarnaast komt mijn eindexamen koordirectie tweede fase eraan: eind 2006, begin 2007. Voor dit examen wil ik een dubbelkorige mis van Frank Martin instuderen en een veertigstemmig stuk van Thomas Tallis. Dat laatste is echt een uitdaging, maar ik ben ervan overtuigd dat Sine Nomine het kan.
Een andere wens van Van der Linden is een concert of cd met muziek uit de 20e eeuw over het Onze Vader. Ook zou hij graag de Hohe Messe van Bach willen uitvoeren, „omdat dit werk alles heeft. Intussen blijft hij zoeken naar onbekende composities. „Iedereen kent de Elias en de Paulus van Mendelssohn, maar dat deze componist ook een Lobgesang heeft geschreven, weet bijna niemand. Terwijl dat werk misschien nog wel mooier is dan de genoemde oratoria.
Van der Lindens gedachten zwerven nog veel meer kanten uit. „Ik denk aan het opzetten van een kweekvijver voor jong talent; zowel vocaal als instrumentaal. We zijn op dit moment al bezig met een soort denktank die zich bezint op liturgie en kerkmuziek. Er zitten theologen en historici in.
Dirigent en bestuur willen hun activiteiten professioneel organiseren. Van der Linden: „Er zijn plannen om een overkoepelende stichting te creëren met een aantal commissies eronder die zich bezighouden met specifieke taken: het koor, de denktank, jong talent of contacten met andere kunstenaars.

Meer informatie: tel. 055 - 53 38 705; www.sinenomine.nl

Organist, pianist en dirigent
Patrick van der Linden woont in Ridderkerk en is van huis uit organist. Hij studeerde bij onder anderen Jaap de Wit. In die periode won hij prijzen op orgelconcoursen. Patrick is organist van de Gereformeerde gemeente in Ridderkerk-Slikkerveer en van de Hervormde gemeente in RotterdamDelfshaven.
Op 17jarige leeftijd ontving Van der Linden zijn eerste koordirectielessen van Piet C. den Uil. Later volgde hij de dirigentenopleiding van de stichting Samenwerkende Nederlandse Korenorganisaties. Deze opleiding sloot hij in 1999 cum laude af. Vervolgens studeerde Patrick aan de Hogeschool voor Muziek in Gorinchem bij Joop Schets (koordirectie), Bas Blomhert (orkestdirectie) en Bas Ramselaar (zang). Op 25 juni dit jaar slaagde hij opnieuw cum laude.
Van 2001 tot 2003 volgde Patrick zomercursussen orkestdirectie in Utrecht. Zijn docenten waren onder meer Jos van Veldhoven, Daniël Reuss, Jos Vermunt en Daan Admiraal. Tevens studeert Patrick piano bij Bernhard Touwen in Rotterdam. Als pianist verzorgde hij liedrecitals met sopraan Loes van Schothorst. Momenteel studeert Patrick koordirectie tweede fase.
Van der Linden is dirigent van het kamerkoor Canticum Amicorum, het projectkoor Sine Nomine, de jongerenkoren Da Capo en Jubilate Deo en het meisjeskoor Asarela. Per 1 januari 2006 gaat hij aan de slag als dirigent van Merwes Oratorium Vereniging in Dordrecht. Ook heeft hij sinds september de leiding over het christelijk symfonieorkest Sjosjanim.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen