Ten geleide

Op i mei 2014 was het tien jaar geleden dat de Gereformeerde Kerken in Nederland opgingen in de Protestantse Kerk in Nederland. Twee jaar eerder, in 2002, werd het Historisch Tijdschrift gkn opgericht. Uit de eerste redactievergadering herinner ik me, dat we het als redactieleden er snel over eens waren dat ons tijdschrift geen nostalgisch anti-Samen op Weg-blad moest worden. De aanstaande kerkfusie zou een einde maken aan 170 jaar zelfstandig kerkelijk leven binnen de gkn en dat vonden we wel jammer. Maar behoorde de toenadering tot hervormden en lutheranen niet evenzeer tot die geschiedenis?

Samen op Weg-critici uit gereformeerde kring waren er overigens wel degelijk. Tot de prominenten onder hen behoorde dr. G. Dekker, emeritus-hoogleraar godsdienstsociologie van de Vrije Universiteit, die in boeken, artikelen en tijdens spreekbeurten zijn bezwaren tegen de koers van het SoW-proces niet onder stoelen of banken stak. Nu we tien jaar verder zijn heeft de redactie hem gevraagd eens op te schrijven of zijn verwachtingen van destijds zijn uitgekomen. Het leverde een pittige kroniek op, waarin dr. Dekker concludeert: de Gereformeerde Kerken zijn ondergegaan in de pkn.

Dr. Ruud Stiemer neemt ons mee naar een andere criticus die veel betekend heeft in de Gereformeerde Kerken en daarbuiten: de missioloog prof. dr. J. Verkuyl (1908-2001). Hij ontwikkelde zich in de jaren zestig tot één van de voormannen van de kerkelijke anti-apartheidsbeweging in ons land. Stiemer laat zien welke persoonlijke ervaringen en theologische gezichtspunten voor Verkuyl bepalend zijn geweest om zich in de discussie over het rassenvraagstuk te mengen. Jone Bos (vader van Wouter en bevriend met Verkuyl) schreef daarover in 1978: ‘Mede door zijn inzet voor dit thema heeft het gereformeerde volk de vensters naar de wereld geopend.’

In diezelfde jaren zestig raakt de jonge Abel Roorda uit de roman Pier en oceaan van Oek de Jong los van het gereformeerde milieu waarin hij opgroeide. Voor onze rubriek Romanfragment bespreekt dr. Johan Sturm twee typerende fragmenten uit deze gelauwerde roman. De Jong, zoon van oud-politicus wijlen K. de Jong Ozn., heeft altijd benadrukt dat dat zijn werk niet autobiografisch is, maar dat hij bij het maken van fictie wel put uit zijn eigen leven. Sturm bevestigt dit aan de hand van de passages waarin Sturm zelf voorkomt: als Danker Moerman, schoolkameraad van Abel.

In de Noorderkerk te Zeist raakte in de jaren zestig een lessenaar buiten gebruik. Jan Piet Barthel vond hem terug en ontdekte dat in Rotterdamse Bergsingelkerk precies zo’n lessenaar staat: een koperen adelaar. De vraag is: hebben die twee iets met elkaar te maken?
Reender Kranenborg verzorgde de rubriek In Memoriam over overleden predikanten die de Gereformeerde Kerken hebben gediend.

Ten slotte nemen we in dit nummer afscheid van onze gewaardeerde eindredacteur Peter Dillingh. In 2004 trad hij toe tot de redactie en vanaf nummer 12 (juli 2007) verzorgde hij de eindredactie van dit tijdschrift. Zestien nummers verschenen sindsdien onder zijn bekwame zorg en vaardige pen, altijd voorzien van een origineel Ten geleide en vaak met illustraties uit zijn eigen collectie. Bijzonder is ook de door hem samengestelde wandelgids Kuyper achterna, verschenen bij ons eerste lustrum. Met respect voor zijn besluit om tijd te maken voor andere zaken, dankt de redactie hem voor de vele uren werk die hij in ons tijdschrift heeft geïnvesteerd. Nauwgezet en met grote kennis van zaken loodste hij telkens de kopij naar de drukker. Meermalen leverde hij daarnaast ook nog een boeiend artikel of een interessante bijdrage in een van de andere rubrieken. Het schrijven voor ons tijdschrift - zo heeft hij ons toegezegd - hoeft overigens niet op te houden. Dank Peter, voor tien mooie jaren!

Als nieuw redactielid verwelkomen we dr. Theo J.S. van Staalduine uit Kampen. Theo is predikant geweest in ’s Gravenmoer en Tollebeek en promoveerde in 2004 te Kampen op een kerkhistorisch proefschrift getiteld Om de lijn der Afscheiding. Prof. dr. G.M. den Hartogh en de Vrijmaking van 1944. Later was hij nauw betrokken bij het onderzoek (onder leiding van prof. dr. P.N. Holtrop) naar de geschiedenis van de Nederlandse protestantse handelskerk in Sint-Petersburg (Rusland), wat resulteerde in diverse artikelen en een driedelige bronnenpublicatie. In 2 0 1 1 schreef hij in dit tijdschrift een artikel over het dopen van aangenomen kinderen in de Gereformeerde Kerken. Het is de bedoeling dat Theo dit jaar ‘meeloopt’ in de redactie en in 2015 de eindredactie op zich neemt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen