De ark stond tussen hen in

Zij verachtte hem in haar hart... Ook zal ik mij nog geringer houden dan alzo, en zal klein zijn in mijn ogen; en met de dienstmaagden waarvan gij gezegd hebt, met deze zal ik verheerlijkt worden. 2 Samuel 6 : 16b, 22

W. H. Velema

Het is meer dan een echtelijke ruzie waarvan we in dit hoofdstuk getuige zijn. David moet de thuiskomst in zijn gezin als een koude douche hebben beleefd. Hij was zelf blij over de terugkeer van de ark in Jeruzalem en wilde zijn gezin in de vreugde doen delen.

Nauwelijks is hij thuis of Michal giet haar sarcastische minachting over hem uit. Opvallend is het gebruik van 'verheerlijken' in vers 20 en 22. Het werkwoord is niet los te denken van de heerlijkheid die met de ark weer in Israël verschijnt.

Waarom wilde David de ark in Jeruzalem terug hebben? Het is hetzelfde motief als doorklinkt in de kreet Ikabood. Pinehas' vrouw heeft de nood van Israël onder woorden gebracht, toen zij het bericht van de wegvoering van de ark ontving. Stervend bij de geboorte van haar kind heeft ze geklaagd over het afwezig zijn van de eer, de heerlijkheid van Jahwe.

Hoe wordt de nood van een volk gepeild, als er smart en schaamte is over de afwezigheid van God, de HEERE. Men zie 1 Samuel 4 : 21v.

David voert de ark naar Jeruzalem opdat de heerlijkheid God^ het centrum van zijn rijk zal zijn. Daarmee wordt de schande van 1 Samuel 4 : 22 ongedaan gemaakt. Dit is echt theocratisch bewustzijn en leven.

Overigens blijkt dat Israël nog niet genoeg ontzag voor Jahwe, de God van het verbond, had gekregen. Wat bij de dorsvloer van Nachon gebeurde, was uiting van gebrek aan eerbied en van ongepaste gemeenzaamheid met het heilige (6 : 6-9).

Het bericht van de zegen over het huis van Obed en Edom gaf David de overtuiging dat de toorn van God was afgewend. Des HEEREN gramschap was gestild. Nu durfde David het weer aan om zijn verlangen naar de ark als middelpunt van zijn rijk in Jeruzalem te hebben, te realiseren.

Hij trok zelf mee in de feestelijke stoet. Hij deed dat niet in de waardigheid

134 van zijn koninklijke kledij, doch in de eenvoudige priestermantel. Er is veel te doen geweest over Davids optreden als priester. Zou het mogelijk zijn om alle problemen te bezien vanuit de kwalificatie 'priesterlijk Koninkrijk' in Exodus 19 : 6? Duidelijk is dat Davids heerlijkheid gelegen is in zijn nederigheid voor God. De vreugde over de genadige tegenwoordigheid van de HEERE heeft hij met de priesters en het hele volk tot uitdrukking gebracht in offers van dankbaarheid en gebaren van vreugde. Hier treffen we de oosterse expressiviteit aan van diep doorleefde blijdschap. Een dans die zich - mogen we aannemen - heel anders liet aanzien dan die welke in de dansschool wordt geleerd en op de dansvloer beoefend. Dans en dankoffer spreken dezelfde taal, die van blijdschap in God over Zijn genadige terugkeer tot het volk.

Dat valt verkeerd bij Michal. Zoals andere vrouwen uit een koninklijke familie slaat zij de gebeurtenis gade vanuit het raam van het paleis (Richteren 5 : 28, de moeder van Sisera; 2 Kon. 9 : 30, Izebel).

Michal was niet de eerst aangewezene uit Sauls huis om David tot vrouw te worden, na diens overwinningen. Michal hield van David, 1 Samuel 18 : 20. Waren het zijn heldendaden die haar in David boeiden? De bruidsprijs was er een, die 'een heldendaad' vroeg: weehonderd Filistijnen werden gedood (18 : 27).

Michal heeft het voor David opgenomen, toen haar vader hem wilde doden. Zij heeft haar vader behandeld op een wijze die karakteristiek is voor het huis van Saul. Ze legde een terafim in zijn bed. Toen de boden terug moesten om de zieke schoonzoon te halen, was deze gevlogen en bleek hoe de dochter haar vader had bedrogen (1 Sam. 19 : 11-17).

Michal vertegenwoordigde de houding en de stijl van Saul in het huis van David. Dit in tegenstelling tot Jonathan, die met zijn wapens zichzelf geheel aan David ter beschikking stelde (18 : 4).

Michal verachtte David om zijn nederigheid. Ze overdreef zo, dat we bij haar tekening van Davids optreden in deze dagen onwillekeurig moeten denken aan wat fractiemedewerkers in het gebouw van de Tweede Kamer hebben gedaan. IJdele lieden zijn nietswaardige mensen van het laagste allooi. Michal kende niet de eerbied voor het heilige. Met haar verachting voor David deed ze hetzelfde als wat haar vader deed, toen deze Samuels komst niet kon afwachten, maar zelf het brandoffer bracht (1 Sam. 13 : 9). Michal zocht heerlijkheid voor het oog, aan de buitenkant, in de grootsheid van het leven (1 Joh. 2 : 16). Zij zette Sauls lijn voort in Davids dynastie. Dat is de diepste oorzaak van de botsing tussen hen beiden.

David haakt juist daarop in. Hij vermeldt zijn verkiezing, niet om de familie van de ander in een kwaad daglicht te stellen, zoals nog wel eens gebeurt bij een ruzie tussen man en vrouw. Dan wordt de vader of de moeder erbij gehaald, om aan het verwijt kracht bij te zetten. Neen, David herinnert aan Gods verkiezing, opdat Michal hieruit leren zal. Het gaat om een geestelijk conflict, waarin David niet toegeeft, maar op de ingeslagen weg voortgaat. Zijn heerlijkheid ligt in zijn nederigheid voor het aangezicht van God (vs. 21). Hij

wil sjofel zijn staat er letterlijk. Juist wanneer David deze nederigheid verliest gaat het mis met zijn huis en zijn heerschappij.

David geeft terwille van de lieve vrede niet toe. Hij heeft zijn keus gedaan. Het priesterkleed past niet bij een hoogmoedig hart.

Noordmans heeft een boeiende overdenking gewijd aan Michal. Hij typeert haar als onschendbaar (Gestalte en Geest, 46-49). De kern is dat Michal 'blijft staan bij haar geschapenheid en weigert het vervolg daarop, de geschiedenis, recht mee te maken'. 'Aan de val en zijn gevolgen kan zij niet volledig deelnemen.' 'Zij staat te vroeg in de schepping en het leven om geheel geboeid te raken. Zo is er bij Michal niets of te weinig van wat het charisma is van de ware vrouw: het zich buigen, het-zich-buigen-over, het kind, de kranken, de ellendige' (47).

Het komt mij voor, dat zij de val juist tot uitdrukking heeft gebracht door de verachting van de genade! Wie over deze botsing tussen man en vrouw nadenkt, moet wel zeggen: wat het zwaarste is, moet het zwaarste wegen. Voor David was de ark het zwaarste. Vandaar zijn nederigheid tegenover de zwaarte (de kabood) van Jahwe. Voor Michal was koninklijke heerlijkheid zich uitend in afstandelijkheid en toeschouwerschap, het zwaarste. Vandaar haar verachting van David in zijn nederigheid tegenover Jahwe's heerlijkheid. Michals levensverhaal is juist de geschiedenis van haar val!

Het is niet moeilijk om de lijnen door te trekken naar huwelijksleven en de keus van levenspartner, naar gezinsleven en de keus van kennissen en vermaak. Zijn man en vrouw één? Of werkt de een misschien heimelijk de ander tegen? Graag maak ik er attent op dat de man in zo'n relatie evenzeer de rol van Michal kan spelen, en de vrouw die van David. Ik schrijf dit niet om aan het feminisme eer te geven, doch vanuit een bijbels realisme.

Is David hier type van Christus? Ik zou het niet durven beweren. Het christologisch moment ligt in de ark (vgl. Rom. 3 : 25). Men zie hoe Paulus in Efeze 4 : 8 de opvoering van de ark via het citaat uit Psalm 68 : 19 op Christus betrekt. In 'Het Woord werkt door' (1973, blz. 128-131) ben ik er dieper op ingegaan hoe Paulus het citaat van Ps. 68 'ombuigt'. Het is goed deze psalm bij de overdenking van dit gedeelte te betrekken.

David is veeleer een discipel, gehuld in de schaduwen van de oude bedeling. Wat dat voor de navolging binnen en buiten het huwelijk betekent, moet ieder zelf invullen. Dan staat bij zulk een conflict niet de ark, maar het kruis er tussen.

Michal is kinderloos gebleven. De lijn van Saul loopt dood. Saul sterft door zelfmoord op het slachtveld. Sauls tak sterft binnen Davids dynastie door kinderloosheid.

Wat niet uit dankbaarheid en in ootmoed gedaan wordt, heeft geen toekomst. Het betekent niets voor het Koninkrijk van God. Het staat er buiten en blijft er definitief buiten. Wat het zwaarste is, zal ook in het oordeel van God het zwaarste wegen. Dat is onze sjofelheid. Wat licht is, omdat het deze zwaarte veracht, sterft en staat voor eeuwig buiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen