Applaus voor Den Heyer

Zij heeft het christendom, zoals zij het verstaat, losgesneden van zijn historische wortels, meer nog van de Christus der Schriften zelf. En zij applaudisseerde, nadat de voorzitter zichzelf, de synode en de kerken had geluk gewenst met de Kamper hoogleraar, die zijn theologie bedreef „temidden van de kerken", op een wijze waarop hij trots was. Hij verklaarde, deze voorzitter, dat men zuinig moest zijn op zulke professoren, die het tenminste mogelijk maakte dat men over verzoening kon spreken op de synode.

Men is werkelijk verbijsterd. Het geheel deed mij aan Kuyper denken die onder betuiging van berouw bekende, dat hij had behoord tot de studenten die in de handen hadden geklapt toen hun hoogleraar de christologie losliet door te verklaren, dat Jezus niet de Zoon van God was. Ik weet dat het vandaag bijna gênant is om onder gereformeerden de naam van Kuyper te noemen, anders dan op een wetenschappelijk symposium. Ik verwacht dat iemand zal zeggen: moet een man uit Apeldoorn Kuypers naam vermelden met positieve bedoelingen. Is die Christelijke Gereformeerde Kerk niet een anti-kuyperiaanse instelling eerste klas? De tijd is gekomen om vele bijkomstige opvattingen van Kuyper op de koop toe te nemen, met name omdat hij het was, die een gereformeerd volksdeel, zij het op niet altijd even fraaie manier, bijeen te brengen zocht rond de belijdenis van de gekruisigde Christus. En zulks in rapport met het wetenschappelijke denken van zijn tijd.
Het is onmogelijk om zich in te denken dat hier nog enige verwantschap is met het denken van de grote Bavinck, de zoon van de Afscheiding, die de theologie in gereformeerde zin heeft opgebouwd. Men kan van hem zeggen wat men wil. Laat het zo zijn dat men een snuifje scholastiek bij hem vindt, hij stond pal voor deze waarheid die de Christus belijdt als de Zoon van God omdat Hij aan het kruis verzoening heeft te weeg gebracht.

Het is onverklaarbaar hoe kort van memorie de synode van deze kerken is, die nu reeds niet meer weet, dat een exegeet die aan Kampen een naam bezorgde in de internationale wereld van de theologie, ik bedoel Herman Ridderbos, een geschrift over de verzoening deed uitgaan, waarin positief gesproken werd over de betekenis ervan. Droeg dit geschrift het teken van onwetenschappelijkheid?
Het is nu volkomen begrijpelijk dat al wat aan de belijdenis van de gereformeerde christenen in deze landen wil vasthouden, omdat het de centrale inhoud ervan niet wil verwerpen, de adem inhoudt, wanneer de vertegenwoordigers van deze inzichten, op synodaal niveau uitgesproken, het hart vasthouden bij de komst van zodanige theologen en wetenschappers binnen de protestantenkerk van Nederland.
Het is zonder meer duidelijk dat al wat orthodox wil zijn, wanneer men die naam tenminste nog zonder odium kan gebruiken, een afkeer, een grondige afkeer heeft en dat ongenoegen ook uitspreekt, wanneer déze applaudisserende gereformeerden hun exodus beëindigen en straks in de protestantenkerk zullen zeggen wat wetenschappelijk is en wat niet. Wat voor moderne mensen aanvaardbaar is en wat achterhaald en derhalve onhoudbaar is. Men schrikt bij de gedachte. Geen leergesprek, geen leertucht, geen correctie, even een waarschuwende vinger, maar niet al te hoog opgestoken en dan een aai over de bol, hetgeen moet kunnen bij iemand van wie de grote meerderheid zegt, dat hij een wetenschappelijke bolleboos is, en een klopje op de schouder, en een onverholen trotse uitspraak, dat we het toch maar aandurven, dit „gesprek" over de verzoening.

Laat men ophouden met liederen te zingen uit de schat van de kerk der eeuwen, laat men vooral niet meer spreken over het kruis, over de theologie van het kruis, over de kennis van God en van onszelf, over het Lam van God, dat de zonde der wereld wegneemt. Of laat men, meer dan ooit gericht de bede aanheffen: Kyrie Eleison, Christe Eleison, Kurie Eleison, en laat deze kerken niet los. Laat niet los, Kurie, al diegenen die nog binnen deze kerken troost hebben aan de verzoening door voldoening en die bij hun heengaan uit deze misère rust vinden in het „Jezus, Uw verzoenend sterven, blijft het rustpunt voor ons hart".

W. van 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen