Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Over het preken (2)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Over het preken (2)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een gelovige meditatieve omgang met de Schrift voert dan ook heel vanzelf tot een ontmoeting met de werkelijkheid van elke dag. Er ontstaan relaties tussen het luisteren naar de Schrift en het luisteren naar de gemeente. Er valt uit de Schrift ineens een licht op een gemeentelijke situatie. Teken dat aan, het zal u van pas komen, nu of later. Zo wordt de Schrift voor u actueel. U beleeft er wat aan. Meditatie ontstaat.

Met deze woorden hebben wij een beproefde weg getekend om tot een levende preek te komen. Nu komt de vraag voor ons te staan hoe wij dan tot een preekontwerp zullen komen. De ervaring leert dat velen daarover weinig nadenken. En dat juist is bitter nodig. Wij leven in een wereld, die alom gekenmerkt wordt door planning, ordening en organisatie. Zou het dan passen te gaan preken zonder van te voren een ontwerp of schets te maken? Helaas, er zijn predikers, die niet weten hoe belangrijk een doordachte preekopbouw is. Ze maken zich er ook niet voor op. Ze beginnen zo maar ergens en ze houden ineens op. De gemeente hoort zo'n preek aan als een vrijblijvend woord, zonder slot of val. Niet als een vlag die fier wappert in de wind, maar als een natte doek, die triest over het droogrek hangt.

Er zijn kerkleden, die genieten onder de prediking, maar die klagen dat ze zo weinig van de preek meenemen en haast niets navertellen kunnen. Een goede kerkganger wijt dit in de regel aan zichzelf, de oorzaak ligt echter dikwijls niet in de geringe opmerkzaamheid van de hoorder, evenmin in onvoldoende capaciteit van zijn geheugen, maar in de te sterk doorgevoerde analytische preekmethode. U moet het zo ongeveer zien als een boek, waarin geen enkele verdeling in hoofdstukken aanwezig is. De gedachtenstroom vloeit ononderbroken door. Daarom mag de vraag rijzen of er niet een andere methode is, die aan de ene kant de tekstgedachten recht doet en aan de andere kant het geheel van de preekstof in een aantal afgeronde stukken aanbiedt.

Op dit punt aangekomen kunnen wij het niet nalaten nog eens een pleidooi te doen voor een preekmethode, die één hoofdgedachte van de tekst van onderscheiden kant beziet en van onderscheiden gezichtspunt belicht, in de ziel van de hoorders indraagt. Het voert te ver om dit detail in den brede uiteen te zetten. Maar hoe dan ook, de laatste synthetische methode behoeft op geen enkel punt te kort te doen aan de boodschap van de tekst. Het gaat er slechts om, de verkondiging van de tekst geduldig in zich op te nemen in een hoofdgedachte en de nevengedachten logisch aan het thema te onderschikken. Het stemt tot blijdschap, dat in de nieuwere leerboeken van de predikkunde dit gegeven weer aan de orde komt. Het moge ouderwets schijnen, maar datgene wat door de jaren heen zijn profijt heeft bewezen, moet men nooit met een verachtelijke glimlach afdoen. Het geldt hier hetzelfde als met de oude technieken van het edele ambacht. Er zijn en blijven meubelmakers die fraaie werkstuk­ ken maken met deugdelijke materialen en handgrepen. Trouwens, grote predikers als Spurgeon hebben zelf deze methodiek gebruikt.

En wanneer iemand nu zegt, dat hier de welsprekendheid te veel eer wordt aangedaan, dan kunnen wij antwoorden: mag dan de welsprekendheid helemaal niet in aanmerking komen? Wij weten het wel - het gevaar is dat men een listige kunstgreep, een lichtvoetig ontworpen preek de eer geeft van een doorwrochte redevoering. Maar champagne wordt niet opgediend en geserveerd in koffiemokken. De bediening van Gods Woord mag ook naar de buitenzijde van de vorm onze aandacht vragen. Er staat teveel op het spel om aan de presentatie geen aandacht te schenken. Wij weten heus wel, dat er een wanverhouding kan bestaan tussen de lijsten het schilderij. Maar het gaat niet om misbruik. Misbruik heft het goede gebruik nooit op. Een goed doordachte preek mag uitrhunten in een schone vorm. Zij kan juist door de evenwichtige vorm meegedragen worden naar huis en daar worden overdacht.

Maar hoe denkt u dan over de lengte van de preek? Wij horen deze vraag uit de gemeente opkomen. Er is een tijd geweest dat over het uur gepreekt werd. Dat was zeker te lang. Maar tegenwoordig is er ook wel de tendens al maar korter te preken. Soms inderdaad te kort. Een te korte preek kan de , inhoud van het bijbelwoord nauwelijks ontvouwen. De uitlegging en de toepassing kunnen niet wel overwogen en doordacht worden aangeboden. Een te lange prediking is vermoedelijk met teveel details bevracht, neigt tot herhalingen en overbelast de concentratie van de kerkgangers. Het gaat er slechts om, dat de tekst in glorie wordt ontvouwd en dat de boodschap aan de orde komt. Zorg voor gloed en structuur. In zo'n veertig minuten kan heel wat worden gezegd. En voorts..., u kunt het gehoor toch nooit in alles behagen.

En tenslotte - waar de bediening des Woords kwijnt, kwijnt ook het kerkelijk en geestelijk leven. Waar de bediening des Woords bloeit, wordt de gemeente bewaard, gezuiverd, opgebouwd; alle goed werk vindt een vruchtbare bodem, een frisse lucht, daar woont en werkt de Geest van God en de genade van Christus. Het komt ons meer en meer voor de geest dat in deze tijd juist het gebed het enige genademiddel is, dat aan de prediking kracht en gloed verleent. De predikanten staan midden in de stroom van de tijd. Van alle kanten wordt er een beroep op hen gedaan. Als zij zich gaan voorbereiden, komen allerlei gedachten hen verwarren.

De enige manier om onze verstrooide geest en onze zwervende gedachten bijeen te vergaderen is: hen te bepalen bij Jezus Christus. Hiermee bedoelen wij, dat wij Christus moeten laten beslag leggen op al onze belangen. Dan zullen onze tijden van voorbereiding ware ontmoetingen met God worden. Zoals de stralen van een cirkel naar het middelpunt lopen, zo moeten al onze gedachten op Hem lopen. Wanneer Jezus Christus Zijn Geest laat neerdalen, dan zal de vrede Gods met Zij n helende en genezende kracht neerdalen in onze verstrooide geest. Dan zal de Geest in staat zijn, Christus opnieuw aan onze ziel te verheerlijken. Dan gaat er van onze prediking een hemelse glans uit. Uiterlijk blijft alles hetzelfde, maar de hoorder bemerkt: er is in de preek een zalving. Welnu, dat is een geschenk van God.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juli 1995

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Over het preken (2)

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juli 1995

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's