Promotie in Apeldoorn

Zoals de titel al zegt, gaat de studie in op het gebruik van de Heilige Schrift in de werken van een drietal Amerikaanse theologen, die van invloed zijn op het gebied van de ethiek aan de overzijde van de oceaan. Zo lijkt het dat een wereld van verschil zich zal voordoen, immers de Amerikaanse manier van leven is nog al wat verschillend van die in Europa en dat heeft natuurlijk ook betekenis voor de manier van theologie beoefenen. Het blijkt echter uit dit proefschrift dat aan de wortel van alle problemen het Schriftvraagstuk ten grondslag ligt. Verstaan we wat we lezen? En hoe verstaan we wat we lezen? Dat zijn vragen van wereldomspannende betekenis, omdat ze het universele karakter dragen van de Schrift zelf, voor alle tijden en voor alle werelden! Woord van God.
Maar nu eerst iets over de promotie zelf. Heel bijzonder was het dat de promovendus geassisteerd werd door zijn twee zonen, die als paranimfen optraden. Een mooi gezicht zonder meer. Maar dat was het nog niet helemaal. Als eerste opponent, d.w.z. als verbale tegenspreker van zijn vader trad de oudste zoon op. Zo was het geregeld. De geachte opponens kon de hooggeachte promovendus tegemoet treden en hem vragen stellen die weliswaar van vriendschappelijke aard waren, maar toch ook wezenlijke vragen bleken te zijn. Enkele van zijn opmerkingen kwamen terug in de oppositie van de hoogleraren, die van achter de tafel hun bedenkingen inbrachten. Als gastopponent trad op prof. Douma uit Kampen, van de Universiteit waarmee we in Apeldoorn op zeer goede voet staan. Zijn vragen raakten de aard van het Schriftberoep. Er zijn immers binnen de Schrift zelf blijkbaar verschillen in gelaagdheid. Men kan iemand niet aanraden om de polygamie te betrachten en evenmin zijn er argumenten die ons kunnen brengen tot het accepteren van slavernij: voorbeelden van ethiek in de Schrift. Of is het moraal en dienen we voor de ethiek toch een andere methode van Schriftberoep toe te passen? Dat was de eerste vraag. Daarna kwam de promotor aan het woord, die eveneens de kwestie van het Schriftberoep zelf aan de orde stelde. En zo bleef het: wat wij de hermeneutiek noemen, de theorie van de uitlegkunde, de manier waarop we een tekst lezen, het kwam vrijwel in de gehele bespreking aan de orde. Dat was ook goed. Want indien ergens, dan dienen we vandaag in de ethiek te weten waar we aan toe zijn. De promovendus hield zijn eindje vast. Zij het dat hier en daar ook bij hem de vragen nog wel waren blijven liggen.
Hoe zou het ook anders kunnen? We spreken immers bij het openen van de Schrift over de bemiddeling van de openbaring van God, aan mensen toevertrouwd en door mensen te verstaan. Dat is een zaak van leiding door de Geest. In zijn opvatting van de aard van het Schriftberoep ging drs. Bilkes in op de betekenis van de rede daarbij, terwijl hij eveneens aandacht vroeg voor de betekenis van de gemeenschap der gelovigen en de praktijk, zoals deze beslissende factoren in het werk van de drie besproken Amerikaanse theologen functioneerden. Daartegenover hanteerde de promovendus zijn visie op het Schriftberoep primair als een laten spreken van de Schrift zelf, zoals deze onze rede tot onderwerping wil brengen, en onze gemeenschap wil vormen opdat het kan komen tot een bijbelse praktijk. Met kracht handhaafde hij zijn visie tegen de bedenkingen die, ook al weer op goede gronden er tegenin werden gebracht. En zo werd het tijd voor de pedel om hora te roepen, een bevrijdend geluid altijd. Maar de spreker mag de zin afmaken. En hoewel hij daartoe geen volle gelegenheid kreeg in dit plechtige uur, het thema blijft hem ongetwijfeld boeien en we mogen, zo lijkt het me toe, van hem op dit gebied van Schriftberoep nog het een en ander verwachten.
Maar eerst kwam de uitreiking van de bul, door de promotor op een heel persoonlijke manier verricht, en daarna volgde de receptie door een groot aantal belangstellenden bijgewoond. En toen dit alles ten einde was, kwam er een machtig koor, dat de hele school met zijn geluid vulde, het Holland- Koor. Heel bijzonder. Bij de vele gelukwensen die werden uitgesproken aan dr. Bilkes, zijn vrouw, zijn kinderen en ook aan zijn moeder, die het allemaal kon bijwonen, voegen wij graag de onze. Moge de studie vruchten afwerpen, daar in het veelkleurige Amerika, zoals prof. Velema treffend opmerkte. Het thema verdient het. De praktijk vraagt er om. Het kerkelijke leven kan er mee gediend zijn. Van harte proficiat!

W. van 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen