Theologisch Bacchanaal

Een van de meest bekende staatslieden uit de eerste helft van deze eeuw is Mr. F. J. Oud. Als staatsrechtsgeleerde en historikus op terrein van de parlementaire geschiedenis heeft hij eveneens naam gemaakt. Van zijn hand is het werk: „Het jongste Verleden", waarin de staatkundige geschiedenis van het einde van de eerste tot het begin van de tweede wereldoorlog door hem als ooggetuige wordt weergegeven. Het is een interessant relaas, met name voor de mensen, die deze periode hebben beleefd en die belangstellend de ontwikkeling hebben gevolgd. Wat ons opvalt is dat bij tal van wetsontwerpen, alsook bij beschouwingen, veel meer gediskussieerd werd met argumenten ontleend aan de godsdienst en bijzonder aan Gods Woord. Men kan wijzen op het verschijnsel, dat in dat jongste verleden meer leden met een theologische opleiding, zowel ter rechter- als ter linkerzijde, deel uitmaakten van de Kamer.

Deze verklaring voldoet maar ten dele. Een volksvertegenwoordiger spreekt uiteraard het woord van de groepering, die hij allermeest representeert. Dat ligt in de aard van de zaak. Het feit, dat argumenten ontleend aan de Bijbel veel meer opgeld deden, bewijst overduidelijk dat toentertijd ons volk meer dan thans wilde leven overeenkomstig de Schrift. Gelet op deze konstatering blijkt, dat het proces, aangeduid als dat van ontkerstening of sekularisering, in het gehalte van de parle­ mentaire diskussies scherp valt waar te nemen. We moeten het stellig niet alleen aan de geaardheid van wetsontwerpen en van kwesties van de dag toeschrijven. Ook thans zijn er genoeg gelegenheden, waarbij het beginsel of zo men wil het uitgangspunt in geding is, maar men duidt het niet of nauwelijks aan. In dit opzicht is er onduidelijkheid in de politiek. Partijen met deugdelijke vertrekpunten van beleid gaan furieus tekeer tegen het pragmatisme waarmee D'66 opereert; te fel, omdat hun konsciëntie alarmeert, dat ook zij meestentijds veel te pragmatisch te werk gaan in weerwil van hun hecht verankerde uitgangspunten. Ge moet het maar aanvoelen.

Natuurlijk is er mogelijkheid om volgens de normen van de Heilige Schrift voorstellen en regelingen te toetsen, mits ook inderdaad ter zake. Wanneer men te zeer van het onderwerp afwijkt, valt alras de hamer, die verbiedt de gedachten verder voort te spinnen. Maar er is geen stem en geen antwoord, geen , , weerwerk", als men wel zegt, geen respons. Het blijft bij een betuiging, een belijdenis, waarvoor in het gunstigste geval begrip naar boven komt en waarmee men het voorts niet eens is.

In de periode tussen de oorlogen waren er herhaalde malen onderwerpen, die de theologen naar de ka teder dreven. O.a. de wet op de winkelsluiting, waarbij de sluiting op zondag in het belang van de zondagsrust een ernstig punt van diskussie bleek. Deze wet kwam in 1930 aan de orde. Bij art. 3 diende Ir. Van Dis een amendement in, waarin wordt uitgesproken, dat met uitzondering van apotheken geen winkels open mogen zijn. Oud vervolgt dan sprekend over dit amendement, dat dit aanleiding gaf tot een „theologisch bacchanaal". Niet zo'n vleiende benaming uit de mond van een liberaal, die van deze problematiek niet veel wil weten en begrijpen. Het woord bacchanaal is afgeleid van de naam van de Griekse god van wijn en dronkenschap, Bacchus, aan wie verscheidenen met graagte offeren. Een bacchanaal is een feest ter ere van de beroemde wijngod, in feite een drinkgelag, een losbandige zwelgpartij. De schrijver bedoelde, dat men zwelgen kon in theologische steekspelen. Alle theologen kwamen in geweer, beschrijft Oud. Van de S.G.P. Kersten en iandt, van de A.R. Visscher en Severijn, /an de H.G.S.P. Lingbeek en van de 3.D.A.P. Van der Heide, die dertig jaar predikant was geweest.

Tegenwoordig behoeft men die zwelgpartijen niet licht te vrezen. Hoogstens kan een geachte afgevaardigde met wat verlichter denkbeelden en moderner opinies vanuit zijn brede en ruime visie de biblicist wat meewarig, vriendelijk pogen bij te brengen, dat het zo toch niet meer kan en dat er sindsdien wel betere inzichten gerijpt zijn.

De Joden een Jood en de Grieken een Griek is de stelregel, die de apostel volgt.

Paulus heeft dit serieus in praktijk gebracht. Wanneer hij de uitnodiging ontvangt op de officiële plaats voor zoiets, namelijk op de Areopagus, zijn standpunt nader uiteen te zetten, houdt hij de Atheners verzen voor van de hand van hun eigen dichters.

De Jood is niet ongenegen om eindeloze theologische debatten te voeren. De Griek zoekt het liever op filosofisch of mogelijk humanistisch niveau. In de politieke diskussie zal men daarmee moeten rekenen. Dat betekent niet, dat men het beginsel onder stoelen en banken laat verdwijnen. Paulus zei op de Areopagus heel duidelijk waar het op stond. Hij schaamde zich de goede belijdenis allerminst. Maar hij zei het op een manier, die zijn hoorders begrepen en met wendingen aan hun eigen schrijvers ontleend. Dat is juist een kenmerk niet van vage christelijke inspiratie, zoals men die vandaag voorstaat, die geheel in de subjektieve sfeer ligt en geen rekening houdt met objektieve normen ontleend aan Gods Woord, maar van inspiratie door de Heilige Geest, Die de grote daden Gods doet uitzeggen in de eigen taal van betrokkenen.

Wij horen hen in onze taal de grote werken Gods spreken. Dat is roem voor ware christelijke politiek. Men mag van iaspiratie spreken, van gave, van talent. Inspiratie sluit transpiratie (uitwaseming van het luie zweet) niet uit. Slechts wanneer men het talent ter aarde bestelt kan men de zweetdoek ontberen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen