Drukke dagen

Van een rustig Kerstfeest kan geen sprake zijn. Niet alleen is het laatste concert pas op de middag van de Tweede Kerstdag, elk van de negen uitvoeringen heeft ook nog eens een verschillend repertoire, en dan niet de meest gemakkelijke muziek. Daar komen nog de kerkdiensten bij. Toch is het ontzettend fijn om zowel de concerten als de diensten vorm te geven.
Opmerkelijk genoeg geven concerten tijdens de passietijd een heel ander gevoel dan die tijdens de Kerstdagen. Bij passiediensten heb ik snel het idee dat iets te modern is, omdat je naar mijn besef dan zo sober mogelijk moet spelen. Aan de andere kant is het dan ook de uitdaging om de te zingen psalmen zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen, en dan past een wat moderner voorspel bij bijvoorbeeld Psalm 130:1 weer wel.

Vrolijk
Tijdens kerstuitvoeringen is het anders. Je loopt het gevaar alleen maar bezig te zijn met vrolijke en vaak ongecompliceerde muziek, die je dan zo goed mogelijk probeert te vertolken. Het is ook gemakkelijker om rond Kerst passende muziek tijdens de diensten ten gehore te brengen dan in de passietijd. Je hebt het gevoel dat mensen anders luisteren. Zo heb ik er rond Kerst geen moeite mee tijdens een kerkdienst iets in een modernere trant te spelen, zolang dit aansluit bij de sfeer van de gelegenheid.
Hoe beleeft iemand, zittend op de orgelbank, de kerstboodschap als hij bijvoorbeeld tijdens een zangavond een meditatie hoort? Laat ik maar eerlijk zijn: vaak ben ik toch in gedachten bezig met het volgende te begeleiden lied of de volgende samenzang. Daar zit natuurlijk een groot nadeel aan. Toch is het tegelijk erg belangrijk dat een organist zeer bij de te zingen liederen betrokken is.
Intussen vraag je je ook wel eens af hoe het andersom is: Hoeveel predikanten zouden erg hebben in een voorspel waar de organist zijn uiterste best op heeft gedaan?
Bij een kerkdienst is het enigszins anders. De liturgie heeft een vaste vorm en aangezien ik gelukkig altijd op vrijdagavond over de te zingen psalmen beschik, kan ik me vroegtijdig in tekst en muziek verdiepen. Zo is er een stuk rust. Tijdens een eredienst beleef je als organist meer de komst van Christus dan tijdens een zangavond, hoe goed een zanguitvoering ook kan zijn. De rust om te luisteren is er.
Daarbij wil ik niet zeggen dat je niet diep geraakt kunt worden door een muziekstuk, maar in de rust van het luisteren en lezen van Gods Woord komt er meer van de kerstboodschap direct in je hart dan bij een lied.

Twee keer bidden
Er is dus verschil tussen een kerkdienst en concert. Tegelijk heb ik vaak het gevoel dat alles door elkaar loopt: zaterdagavond concert; zondag kerkdienst, dinsdag repetitie voor het volgende concert, enzovoort.
Het is hoe dan ook een voorrecht om zo in de kerk bezig te zijn, want of je nu een eredienst of concert speelt: ‘Zingen is twee keer bidden’, zei Luther al. En als we geen biddende kerk meer zouden hebben, dan zouden we het contact met God kwijt zijn.
Een organist die improviseert, heeft een voordeel, omdat hij minder tijd dan andere collega’s aan voorbereiding hoeft te besteden. Wat overigens zeker niet wil zeggen dat ik alles onvoorbereid doe. Het grote pluspunt van improviseren is mijns inziens dat je als organist heel direct kunt reageren op de tekst van de psalmen en de gebeurde dingen in de achterliggende week (die je vaak pas op zondagochtend hoort). Kerkrentmeesters zouden daarom hun organisten moeten stimuleren om improvisatieles te nemen, want de tekst van het lied moet de gemeente door het orgelspel ‘in de mond’ gelegd worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen