Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

MODERNE PEDAGOGIEK VERSUS CHRISTELIJKE PEDAGOGIEK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

MODERNE PEDAGOGIEK VERSUS CHRISTELIJKE PEDAGOGIEK

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Verslag van de lezing, gehouden door drs. R.A. van der Garde, op 1990 te Rotterdam.

De titel suggereert dat er een uitgewerkte christelijke pedagogiek is die tegenover de moderne opvattingen staat. Dit is niet het geval. De Bijbel is geen pedagogisch handboek, maar spreekt in onder andere Psalm 78 en Deuteronomium 6 over de opdracht tot opvoeding en de noodzaak daarvan. Ook wordt gesproken over gezag en tucht. Op basis van deze gegevens hebben De Swaef en Koelman in de 17e eeuw en de neo-gereformeerde Bavinck en Waterink in onze eeuw beginselen voor een christelijke pedagogiek geformuleerd.

In de lezing worden deze pedagogische beginselen vergeleken met moderne pedagogiek. Moderne pedagogiek is ontstaan na de Verlichting. Het is een geseculariseerde wetenschap, waarin de autonome mens centraal staat en de verhouding tot God niet aan de orde is.

Het eerste beginsel voor een christelijke opvoeding is de souvereiniteit van God. Hij heeft in Zijn Welbehagen bepaald dat de jonge mens, ook na de val, hulpbehoevend is en aangewezen op opvoeding. God wilde dat kinderen leven van onverdiende gaven van de gemeenschap (Bavinck). Zo wordt christelijke opvoeding bepaald door Gods wil en mag door genade zijn tot sieraad van de kerk en heil van het kind (De Swaef).

Moderne pedagogiek heeft hier geen boodschap aan.

Christelijke opvoeding is opvoeding in het perspectief van de eeuwigheid. Daarom zal er sprake zijn van een normatieve pedagogiek, die vraagt naar het wezen, de herkomst en het doel van de mens. Daarbij blijft Gods souvereiniteit gehandhaafd tegenover de gevallen mens. Als christelijke pedagogiek haar normen ontleent aan het Woord van God zijn deze onveranderlijk.

Moderne pedagogiek is uitsluitend gericht op het hier en nu. Zo wil het humanisme door opvoeding en het goede voorbeeld de wereld tot iets menswaardigs maken. Tegenover het onveranderlijke karakter van Bijbelse normen rijst fel verzet van gewetenswetenschappelijke pedagogen. Volgens hen zijn alle pedagogische normen tijdgebonden en cultuurbepaald.

Het doel van een christelijke opvoeding is de eer van God. Echter, zo opvoeden is onmogelijk! Toch blijft Gods eis van kracht. Ook als wij de middelen gebruiken, samen bidden, zingen, huisgodsdienstoefeningen houden en uit de Bijbel vertellen, schieten we tekort en zijn onze motieven verkeerd. "Al wat uit het geloof niet is, dat is zonde." Het gaat hier om het diepste opvoedingsprobleem dat alleen in Christus kan worden opgelost. Toch probeert het christendom in alle eeuwen zich hieruit te redden door redeneren. Er zijn dan twee uitersten:

"Hoewel wij zo niet kunnen opvoeden, zijn wij er wel voor verantwoordelijk. Daarom gebruiken wij de middelen, bidden er veel om en mogen het verder van God verwachten." In deze redenering is het mogelijk een goede christelijke opvoeder te zijn, die zijn kinderen opvoedt tot eer van God. Het andere uiterste verwaarloost het gebruik van de middelen en zegt: "Christelijk opvoeden is onmogelijk. God moet het doen!”.

Een modern pedagoog als Gilhuis wil zich baseren op de Bijbel. In zijn navolgingspedagogiek realiseert hij het leven tot eer van God door samen te werken aan de komst van Gods Koninkrijk.

Gezag en tucht hebben een plaats in de christelijke opvoeding. God bekleedt mensen met gezag. Dit gezag heeft echter geen absoluut karakter en mag nooit ontaarden in macht. Gezag is gekoppeld aan liefde en gericht op het heil van de medemens. Anderzijds is het gezag niet afhankelijk van iemands capaciteiten.

Binnen de moderne pedagogiek wordt vrij algemeen gesteld dat iemand alleen gezag heeft, voor zover dit door de ondergeschikten aanvaard wordt.

Is opvoeding mogelijk? Christelijke opvoeding kan kinderen in aanraking brengen met het Woord. God werkt door dat Woord wat mensen niet kunnen bereiken.

Een stroming als het behaviorisme beweert dat de opvoeding door beloning van het gewenste gedrag alles kan bereiken.

Christelijke pedagogiek ziet de mens als uniek, omdat hij in een persoonlijke relatie tot God staat. Ook het kind (deze levensfase) is uniek. Jezus stelt een kind tot voorbeeld aan de discipelen. Kinderen mogen anders benaderd worden dan volwassenen.

Allerlei stromingen in de pedagogiek laten zich uit over de uniciteit van het kind en vullen dit op een eigen wijze, terwijl het marxisme de uniciteit opoffert aan de gemeenschap.

Christelijke pedagogiek stelt het Woord en daarna ook het woord (met kleine letter: de taal) centraal. Het Woord staat centraal omdat dat de Weg naar het Leven wijst. De taal is een belangrijk middel, omdat deze de

werkelijkheid zin en betekenis geeft. Het beeld heeft alleen een ondersteunende funktie.

Binnen de pedagogiek zijn de meningen hierover verdeeld.

Christenen mogen resultaten en inzichten uit de wetenschap wel gebruiken als beginselen van de opvoeding op de Bijbel gebaseerd zijn. Christelijke opvoeding is opvoeding uit het geloof, naar Gods wet en tot Gods eer. Een christelijke opvoeder kan niet zonder waar geloof. Een gelovige opvoeder belijdt dat hij altijd tekort schiet, maar mag ook geloven dat Christus zijn gebrekkige opvoeding overneemt.

Dit artikel werd u aangeboden door: KOC Visie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 mei 1990

Criterium | 53 Pagina's

MODERNE PEDAGOGIEK VERSUS CHRISTELIJKE PEDAGOGIEK

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 mei 1990

Criterium | 53 Pagina's