Voor wie stierf Jezus? (I)

GELOOFSLEER

Eerste verkenning van het terrein

Toen John Murray, een theoloog die jaren in Amerika woonde en werkte maar van Schotse afkomst was, eens in Londen een lezing hield over de verzoening en zich daarbij tegen de algemene verzoening keerde, kreeg hij na afloop nogal wat kritische reacties. Hoe kun je nu aan ieder het Evangelie prediken als je ontkent dat Jezus voor alle mensen gestorven is? Murray luisterde rustig naar alle vragen en kritische opmerkingen, stond toen op van zijn plaats en vertelde met glinsterende ogen en onder doodse stilte, dat hij nooit in zijn leven zo rijk en krachtig het Evangelie had horen prediken, als in zijn jeugd in de Schotse Hooglanden en wel door predikers die de leer van de algemene verzoening zeker niet wilden aanvaarden.

We hebben hier te maken met één van de punten die aan de orde moeten komen in een aantal artikelen over de verzoening, en dan met name over de uitgestrektheid van de verzoening. In bovengenoemde bijeenkomst in Londen werd uitvoerig gesproken over de vraag of er een bijbelse evangelieverkondiging kan zijn als je de leer van de algemene verzoe- ning afwijst. Kan er, om een andere vraag te stellen, sprake zijn van een algemeen aanbod van genade als je niet de weg van de algemene verzoening op wilt gaan?

Duidelijk kan zijn dat we in ons spreken over de verzoening met de meest fundamentele dingen van het chr. geloof bezig zijn. Hier klopt het hart van het chr. geloof. De leer van de verzoening door het werk van Christus is van de allergrootste betekenis voor het bestaan van de kerk, voor de prediking van het Woord, voor het persoonlijk leven van de zondaar die alleen door Christus behouden kan worden.

Een vraag die al of niet uitgesproken toch altijd meedoet wanneer het gaat over de verzoening, is de vraag: voor wie stierf Jezus dan? De één heeft op dit punt totaal andere opvattingen dan de ander en gemakkelijk kan dat tot gevolg hebben dat we volkomen langs elkaar heen praten. Hoe wordt in het algemeen onder ons met deze vragen van de uitgestrektheid van de verzoening omgegaan? Vergis ik me als ik veronderstel dat de antwoorden, die op deze vragen gegeven worden, steeds verder uiteenlopen? Het is voor de één even vanzelfsprekend dat Jezus voor ieder mens hoofd voor hoofd stierf, als voor de ander dat Hij alleen voor de uitverkorenen stierf. Beiden zitten misschien in dezelfde kerkbank naar dezelfde preek te luisteren!

Kunnen we spreken van een bepaalde bedoeling van God in en met de dood van Christus? En zo ja, wat is dan die bedoeling? In dit alles is ook de heilswil van God in het geding. Wil God bij alle mensen op gelijke wijze de zaligheid? Of - en nu gaan we nog een stapje verder - is het veeleer zo dat de Schrift eigenlijk helemaal niet zoveel heeft te zeggen op dit punt en dat wij daarom ook maar uiterst terughoudend moeten zijn in ons spreken? Is het wel zo de moeite waard om na te denken over de vraag: voor wie is Jezus gestorven? Onwillekeurig denken we aan de man uit het Evangelie, die aan Jezus vraagt of er ook weinigen zalig worden. De Heere Jezus gaat op die vraag niet in, althans niet zoals de man het bedoelt, maar roept wel op om in te gaan, de goede strijd te strijden. Het kan zijn dat iemand bij zichzelf denkt: in onze tijd van kerkverlating en allerlei andere zorgwekkende ontwikkelingen hebben we toch echt wel andere dingen aan ons hoofd dan het nadenken over zulke theoretische vragen. Worden er juist op dit punt van de uitgestrektheid van de verzoening niet meer dan genoeg verhitte discussies gevoerd, die nergens toe leiden dan alleen tot verwijdering en polarisatie?

Deze laatste gedachten en vragen zullen met ons meegaan wanneer we wat nader op de zaak ingaan. We hebben er ons immers rekenschap van te geven, dat een hard en kil, puur theoretisch discussiëren weinig vrucht afwerpt. Het zal dan ook uiterst leerzaam voor ons zijn hoe er in onze belijdenis, vooral in de Dordtse Leerregels met deze zaken wordt omgegaan. Anderzijds kan niet ontkend worden, dat het standpunt dat we in deze vragen innemen vergaande consequenties heeft. Het maakt bijv. voor de prediking, maar ook voor het persoonlijk leven nogal verschil of ik geloof dat Jezus voor ieder mens stierf of dat Hij Zijn leven gaf voor de Zijnen. In beide gevallen zal antwoord moeten worden gegeven op bepaalde vragen. Ook blijft staan dat alle partijen zich op bepaalde teksten beroepen. Gaat het er dan om dat wij bepalen welke teksten het zwaarste wegen en de doorslag geven?

Om nog een paar belangrijke punten te noemen: als voor ieder mens betaald is door het bloed van Christus, waar komt het verschil tussen behouden worden en verloren gaan) vandaan? En heeft het grond als iemand de opmerking plaatst: wanneer de Heere Jezus voor je gestorven is en voor je betaald heeft, dan kun je toch niet meer verloren gaan? Wat betekent het eigenlijk als we zeggen dat Jezus voor onze zonden betaald heeft en verzoening heeft aangebracht? Het zou weleens kunnen blijken dat deze laatste vraag nog het meest cruciaal is. Dat dit wellicht dé kardinale vraag | is: wat wil het zeggen dat Christus verzoening heeft aangebracht?

Wanneer we anderzijds de algemene verzoening afwijzen zullen we ook een uitleg van bepaalde teksten moeten geven, zullen we ook moeten zeggen wat de aard van de evangelieprediking is en zullen we ons ook hebben af te vragen of verloren gaan ten diepste wel de schuld van de mens is. Doe ik niet te kort aan de genade van God, aan de liefde van Christus?

Intussen zijn er nu een heel aantal vragen gesteld. Zoals zo vaak geldt ook nu dat het stellen van vragen nog niet zo moeilijk is. Nu de antwoorden... In ieder geval kan ons duidelijk zijn geworden, dat hier nogal het één en ander in het geding is. Het terrein dat we nu een beetje verkend hebben, is zeer uitgestrekt en bergt nogal wat strikken en valkuilen in zich.

Waar hebben we het precies over?

Om alle misverstand te voorkomen zou ik nog eens willen benadrukken dat het niet de bedoeling van deze artikelen is om de leer van de verzoening in zijn geheel te behandelen. Wel is in het bovenstaande al enigermate gebleken dat we de vraag naar de uitgestrektheid van de verzoening niet helemaal kunnen losmaken van de aard, het wezen der verzoening. Wat we verstaan onder de verzoening door het bloed van Christus zou weleens bepalend kunnen zijn voor de uitgestrektheid van de verzoening.

Verder ligt ook bij al de bovengenoemde vragen het gevaar op de loer van een puur rationele, een louter verstandelijke benadering, waarbij wij menen God te kunnen doorgronden. We zijn gewaarschuwd! Over verzoening schrijven en lezen zonder te hongeren naar Christus en Zijn gerechtigheid, is een ellendige zaak!

Tenslotte nog iets over de aanduidingen die we gebruiken. Bij de leer van de algemene verzoening hebben we niet te denken aan de leer dat allen behouden worden. Dat is nl. de , , alverzoening". Bij de , , algemene verzoening" denken we aan de opvatting dat Christus voor alle mensen hoofd voor hoofd heeft geleden en is gestorven, wat dan nog niet wil zeggen dat ook alle mensen behouden worden. Tegenover de leer van de alg. verzoening staat dan, wat ik zou willen noemen, de particuHere verzoening.

Naar ik hoop, zullen we (temeer) ontdekken in de volgende artikelen dat alle schatten van heil in Christus liggen!

L.

M. G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen