Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zijn stuwwallen wel of niet door ijs gevormd?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zijn stuwwallen wel of niet door ijs gevormd?

3 minuten leestijd

Kunnen we nu bij de beschrijving van de landschapsvormen in Hoog-Nederland uitgaan van ijstijden? Van veel landschapsvormen kunnen we de ontstaansgeschiedenis zonder meer achterhalen, omdat de vorming ervan nog steeds plaatsvindt. Nog steeds worden delta's gevormd bij riviermondingen en ontstaan op veel plaatsen; duinen. Bij ondoorlatende lagen in de aardkorst en een komvormig gebied gaat veenvorming nog steeds door.

Hoe zit dat echter met de stuwwallen?
Die verklaring stuit op veel meer problemen dan de voorgaande voorbeelden. Als we het materiaal van de stuwwal analyseren, ontkomen we er niet aan om vast te stellen dat het afkomstig is van rivierafzettingen. Als we de zandkorrels aan een nader onderzoek onderwerpen, blijken ze afkomstig te zijn uit Zwitserland. De Rijn zal dus de rivier zijn die het hier heeft neergelegd. Echter, rivierafzettingen komen altijd in vrijwel horizontale gelaagdheid voor. Maar het materiaal van de stuwwallen is behoorlijk scheefgesteld. Zo zet een rivier zijn materiaal niet af, dus moet een andere kracht hier voor gezorgd hebben. Zoveel kracht kan alleen een ijstong ontwikkelen.

Landijs

We hebben al eerder keileem en zwerfstenen genoemd. Dit materiaal blijkt afkomstig te zijn uit Scandinavië. We ontkomen er niet aan om de ontstaanswijze van grote delen van Nederland toe te schrijven aan de aanwezigheid van grote massa's landijs dat voor een aantal glaciale afzettingen zorgde maar ook Hoog-Nederland zijn vorm gaf, hoewel veel daarvan afgesleten of weer verdwenen is.

Tussen het materiaal van de stuwwallen zijn sporen aangetroffen van menselijke aanwezigheid. Daar veel zand wordt afgegraven, kan men in de ontstane groeves sporen terugvinden. Dat wil dus zeggen dat er mensen geleefd moeten hebben voor de stuwwallen ontstonden. Dus ze zijn na de schepping ontstaan.

Als we dan verder nagaan wat een enorme kracht de watermassa van de zondvloed op aarde gehad moet hebben, wordt het aannemelijk dat de stuwwallen ook na de zondvloed zijn ontstaan omdat van een afbrekende werking door die kracht niets verstoord lijkt te zijn of bedekt met mariene afzettingen.

Een sluitend bewijs is er niet te geven voor de aanwezigheid van ijstijden. In ieder geval heeft het wel of niet aanwezig zijn van zoveel ijs te maken met temperatuurschommelingen.

Theorieën

Hierover bestaan alleen maar theorieën, maar geen overtuigende bewijzen. Enkele van die theorieën zijn:
•De hoeveelheid zonne-energie die de aarde ontvangt, was in de ene periode meer dan in de andere bij voorbeeld door minder uitstraling van de zon. Een periode met zogenaamde zonnevlekken betekent minder warmte-uitstraling. Als dat langdurig en op grote schaal gebeurt, leidt dat tot een daling van de temperatuur van de atmosfeer en heb je een ijstijd.
• De warmte-uitwisseling tussen de koude en warme gebieden op aarde gaat wel eens anders dan we nu gewend zijn. Stopt die warmte-uitwisseling gedeeltelijk, dan worden de koude gebieden nog eens extra koud. Dit kan gebeuren door een verandering in het stromingspatroon in de Oceanen. De warme Golfstroom behoeft maar een iets andere richting in te slaan en we ontvangen veel minder warmte vanuit het Caraïbisch gebied.
• Een derde theorie is dat door toename van vulkanische activiteiten zoveel stof in de atmosfeer terechtkomt dat dit de zonnestraling zal tegenhouden en daardoor de temperatuur doet dalen.

We willen ter afsluiting met klem benadrukken dat het uitgaan van een ijstijden-theorie niet wil zeggen dat we meegaan met de veronderstellingen van de evolutietheorie. Bij de beschrijving van de geologische tijdschaal hebben we al gezegd dat het hanteren daarvan leidt tot uitkomsten die lijnrecht ingaan tegen het geloof in de schepping.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 mei 1989

Reformatorisch Dagblad | 28 Pagina's

Zijn stuwwallen wel of niet door ijs gevormd?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 mei 1989

Reformatorisch Dagblad | 28 Pagina's