Twee eeuwen bruidskleding in Haags Kostuummuseum

Nogr niet zo heel erg: laAgr greleden is het Nederlands Kostuuinniuseum aun de Lange V^verbergr in Den Haag: uitgebreid met een aangrrenzend huis, speciaal voor exposities. De eerste tentoonstellingr, „Trouwen in het ndt" gaat over bruidskleding en speciaal over de vele witte variaties ervan.

Hoofdzaak vormen twintig bruidstoiletten vanaf het midden vaa de achttiende eeuw tot heden, compleet met sluiers, waaiers, handschoenen, corsages en andere spullen. Daarbij is ook het bruidstoüet met schoenen van Koningin WUhelmina die in 1901 met prins Hendrik ti^uwde.

Uitgangspunt van de expositie is het feit dat de traditie van de kleding ter gelegenheid van het huwelijk, zoals deze in het begin van de negentiende eeuw ontstond, zich tot in deze tijd heeft gehandhaafd. De ontwikkeling van deze traditie komt heel duidelijk naar voren. De tentoonstelling begint met een jurk van gekleurde zijde, gedragen door een bruid in 1766 en zij eindigt met een jurk die de laatste tien jaar nog net zo gebruikelijk is.

Voor de tentoonstelling, die nog tot 25 oktober duurt, is verder een keuze gemaakt uit de verzameling modeprenten van bruidskleding vanaf de achttiende eeuw tot heden waarover het Kostuummuseum beschikt. Ook zijn er nog foto's te zien van bruidsparen vanaf 1801. Als historische achtergrond is een reportage gemaakt van huwelijken van leden van ons vorstenhuis: van Prins Willem IV uit 1733 tot Prinses Christina in 1975.

Van alle gelegenheidskleding is die welke gedragen wordt bij het huwelijk wel J338 steeds het sterkst verbonden geweest met de vormen en tradities van groep, stand, stad of streek.

Het huwelijk, in het algemeen gesloten als mensen jong zijn, is altijd gezien als een van de belangrijkste instellingen van de maatschappij. Dit verklaart waarom bij de „huwelijkskleding" de traditie steeds een rol blijft spelen. De witte kleding voor de bruid vindt waarschijnlijk zijn oorsprong aan het Engelse hof in de eerste helft van de achttiende eeuw. Al spoedig werd dit gebruik nagevolgd aan andere hoven in West-Europa. Helaas is in Nederland van de bruidsrobes van zilverbrokaat of wit satijn geen enkel exemplaar overgebleven. Wél van de japonnen van gekleurde zijde die tot het eind van de achttiende eeuw werden gedragen.

In die tijd werd een geldig huwelijk in de Republiek gesloten voor de Gereformeerde 1904 staatskerk; als men niet tot die kerk behoorde, voor de stedelijke magistraat. Net zoals tegenwoordig kende men toen de „ondertrouw" of het „aantekenen". In de periode tot het huwelijk vonden dan vele feestelijkheden plaats. Tot de vaste gebruiken behoorde bijvoorbeeld dat de bruidegom aan de bruid de zogenaamde „corbeille" schonk, een soort mandje met geschenken van meer persoonlijke aard. Op haar beurt zorgde de bruid voor de uitzet. Hierbij behoorden als geschenken voor de bruidegom het bruidegomshemd, een nachtrok, een slaapmuts en soms wel slippers. Veranderingen Na de Franse revolutie, gevolgd door de Franse overheersing in 1796, wordt de standskleding met de daarvoor geldende voorschriften afgeschaft. Geleidelijk ver1878 dwijnen de pruiken, kuitbroeken en keurslijven. Men laat zich inspireren door de klassieke oudheid. Een eenvoudige jurk van soepele, liefst witte katoenen stof wordt dan mode.

Aanvankelijk wordt daar een bruidsshawl van kant of doorgestopte tule bij gedragen, later een bruidssluier van tule, soms versierd met kant of borduursel. Ook worden wel kanten uit familiebezit in de sluier verwerkt of in zijn geheel overgenomeii^De sociale en economische veranderingen leiden ertoe dat de kleding eenvoudiger wordt. Het schenken van een corbeille raakt in onbruik. Behalve de traditionele oranjebloesem worden nu naar keuze van de bruid ook verse bloemen toegepast, zoals lelietjes van dalen en camelia's.

Na de tweede wereldoorlog wordt er gebruik gemaakt van nieuwe synthetische veDe bruidsjapon van wijlen Koningin WUhelmina die zij op 7 februari 1901 droeg. zeis. Zo wordt nylon, een Amerikaanse vinding uit 1940, toegepast voor machinale kant en tule. Behalve voor sluiers leent de stevige nylon tule zich ertoe om in lagen te worden verwerkt. Met stoffen als zilverbrokaat, katoenen piqué en organza wordt hetzelfde eH'ect bereikt.

Eigéh keuze Door de ontwikkeling van de conununicatiemiddelen en de toename van het internationale verkeer ontstaat er een zekere nivellering van gebruiken. De grotere welvaart in de jaren zestig stelt velen in staat de eigen voorkeur te volgen. Voor de huidige tijd kunnen we wel stellen dat een persoonlijke keuze van kleding door de bruid in bijna alle kringen is aanvaard.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen