De strijd om de rode baret

Afgemat marcheert een peloton toekomstige kaderleden van de Luchtmobiele Brigade over het terrein van de Roosendaalse Engelbrecht van Nassaukazerne, basis van het Korps Commandotroepen. In het bos buiten Roosendaal ligt het tentenkamp dat deze twee weken als hun thuisbasis dient. Het onderkomen van de commando's wordt slechts gebruikt voor de faciliteiten die hier te vinden zijn: de touwbaan, de hindernisbaan, de twintig meter hoge klimtoren en leslokalen. De training van de mannen is in handen van voormalig pantserinfanterist kapitein T. Pieksma. De vier instructeurs onder hem hebben de rang van sergeant. Rangen en standen doen er overigens weinig toe in de opleiding van de bemanning van de Luchtmobiele Brigade. Brigade-generaal J.W. Brinkman, die de opleiding inmiddels achter de rug heeft, had zich aan de- > zelfde regels te onderwerpen ais de korporaal in zijn ploeg. Gelijke monniken, gelijke kappen, is hier de leus.

Even wennen
Het is in alle opzichten een gemêleerd gezelschap. Veel infanteristen, maar ook mariniers en commando's. Mensen die uitsluitend veldwerk hebben verricht naast militairen die vele jaren achter een bureau hebben gezeten. Knapen van 21 jaar tussen heren van middelbare leeftijd. De basisopleiding is voor allen gelijk, ongeacht de toekomstige taak. Oscar Hagebeek was zeven jaar werkzaam als instructeur bij de Garde Jagers. Een functie met verschillende privileges, waaronder een voertuig. „Ik had net zo'n soort baan als zij daar", verduidelijkt hij met enige weemoed, wijzend naar Pieksma en zijn instructeurs. „Dan is dit wel even wennen. Vooral het marcheren in gevechtsuitrusting. Maar ja, je weet dat het eraan vast zit als je paraat gaat. Je moet dat rooie baretje zien te halen." Vermoeid bijt hij in een dubbele boterham, klaargemaakt op de motorkap van de wagen van de hospik.

Overste
Het paradepaardje van de Nederlandse krijgsmacht moet drie bataljons gaan tellen: het 11e, het 12e en het 13e Infanteriebataljon. Het 11e Bataljon is inmiddels gevechtsklaar en is door minister Ter Beek beschikbaar gesteld voor een VN-taak in Bosnië. Onder voorwaarde dat er een vredesakkoord ligt en ook de Amerikanen meedoen. Het 12e en 13e Bataljon worden in snel tempo opgeleid. Commandant van het 13e Bataljon wordt overste TJ.P. Karremans. Nu geeft hij nog leiding aan het 43e Pantserinfanteriebataljon, dat deel uitmaakt van de brigade in Assen die door de afslanking van de krijgsmacht per 31 december wordt opgeheven. Om in de Drentse hoofdstad toch een eenheid te behouden, is onder meer besloten het bataljon waarover Karremans de scepter zwaait om te vormen tot het derde luchtmobiele bataljon. Het kader, in het nieuwe jargon BOT'ers (beroepsmilitairen voor onbepaalde tijd), zal worden aangevuld tot honderdveertig man. De dienstplichtigen maken plaats voor BBT'ers, beroepsmilitairen voor bepaalde tijd. 1 januari 1994 gaat de knop om en krijgt het bataljon de nieuwe naam en nieuwe taak Tot die datum moet alles op de oude wijze doormarcheren. Met gevolg dat de overste slechts kleine groepjes naar Roosendaal kan sturen, om daar de rode baret te halen. Bij de groep die nu getraind wordt, heeft hij zichzelf ingedeeld.

Pechvogel
De oud-Libanonganger maakt er geen geheim van dat een deel van zijn mensen de overstap naar "luchtmobiel" maakt om hun baan te behouden. Toch is hij tevreden over de inzet van de militairen en de saamhorigheid. „Die wordt in deze weken nog versterkt. Met elkaar ga je tot de rand van je kunnen. Ik heb bewust voorgeoefend. Dat moet ook wel op mijn leeftijd." Twee militairen uit de groep zijn inmiddels uitgevallen door mutaties, een verzamelnaam voor verstuikingen, verwondingen en andere beschadigingen. Achter in een legerambulance op het kazerneterrein zit een knaap met een opgezwollen knie. „M'n knieschijf^is te klein", laat hij de hospik weten. „Daardoor heb ik snel last van vochtophoping." Een dokter wil hij er niet bij hebben. Pieksma oordeelt anders. De instructeur wil geen risico's nemen. Als de pechvogel is afgevoerd, verklaart hij de weerstand van de jonge militair tegen een bezoek aan de arts. „De eerste keer heeft hij het ook niet gehaald. Valt hij nu weer uit, dan houdt het op. Je moet bepaalde normen stellen." Om de uitval zo gering mogelijk te houden, krijgen kandidaten voor de Luchtmobiele Brigade een zogenaamde intest van een dag. Die geeft een redelijk beeld van hun fysieke conditie. Als ook de medische keuring positief uitvalt, wacht voor de BBT'ers een basistraining van twaalf weken, gevolgd door de individuele functie-opleidingen.

Buddy
De BOT'ers, die al een militaire opleiding achter de rug hebben, worden in zes weken klaargestoomd voor hun nieuwe taak. Twee weken Voortgezette Algemene Militaire Opleiding Luchtmobiel (VAMOL) Roosendaal, twee weken Basis Helikoptertraining in Schaarsbergen, een eindoefening van een week in het buitenland en een vredesmachtopleiding (Algemene Crisisbeheersing) van een week, opnieuw in Schaarsbergen. In de helikoptertraining wordt gebruik gemaakt van aangepaste zeecontainers. Bij grote oefeningen worden geleende helikopters van bevriende mogendheden als Engeland en Duitsland ingezet. Voor de vredesmachtopleiding is op het terrein van de Oranjekazerne in Schaarsbergen een "VN-nederzetting" gefabriceerd, om te laten zien wat er allemaal mogelijk is met eenvoudig materiaal. De twee weken in Roosendaal zijn bedoeld om de mannen fysiek op het gewenste niveau te brengen. Ze moeten bestand zijn tegen ontberingen en ondanks gebrek aan comfort en slaap hun werk goed kunnen uitoefenen. Om te voorkomen dat iemand lichamelijk of moreel bezwijkt is binnen de Luchtmobiele Brigade gekozen voor een buddysysteem. Elke militair heeft zijn vaste partner, op wie hij zowel letterlijk als figuurlijk kan steunen. In de pers wordt meer dan eens de indruk gewekt dat de leden van de Luchtmobiele Brigade worden opgeleid tot supercommando's. Majoor Louis Broskij lacht er hartelijk om. Ondanks zijn 42 jaren lijkt de training in Roosendaal hem weinig te doen.

Commando
Geamuseerd blikt de oud-commando naar collega's die na tien dagen Roosendaal duidelijk vermoeidheidsverschijnselen beginnen te vertonen. Het enthousiasme om de twintig meter hoge klimtoren te lijf te gaan is bij het merendeel gering. Halverwege het gevaarte worstelt Karremans zich omhoog. „De botten van de overste zijn niet meer zo soepel", stelt Broskij vast, en brult zijn buddy een bemoedigend woord toe. De majoor, volgens collega's "de vrolijkste van het twaalfde bataljon", maakt zich als laatste gereed. Als een aap klimt hij omhoog, soepel en snel. Toch ervaart de officier de opleiding voor zichzelf niet als nutteloos. „Men heeft voormalige commando's en mariniers vrijstelling willen geven, maar dat plan is terecht afgeblazen. Een belangrijk doel van zo'n training is teambuilding. Dat is voor mij net zo belangrijk als voor ieder ander."

Geneeskundige compagnie
Omdat de Luchtmobiele Brigade zelfstandig moet kunnen opereren, wordt aan de drie bataljons een aantal zelfstandige onderdelen toegevoegd. Een daarvan is de geneeskundige compagnie, een essentieel bestanddeel van een brigade die moet gaan optreden bij allerlei brandhaarden in een wereld vol instabiliteit. Naast een zogenaamde "peace-enforcing"taak, het afdwingen van vrede, heeft de brigade zich verplicht een bataljon ter beschikking te houden voor zogenaamde "peace-keeping"-missies: toezicht op handhaving van een vredesakkoord. Van groot belang bij dergelijke avonturen is dat gewonde militairen snel en vakkundig afgevoerd kunnen worden. Om die vaardigheid te trainen wordt eens in de twee jaar door het Geneeskundig Commando Krijgsmacht een grootscheepse oefening georganiseerd, onder de naam Cross Care. Door de mogelijke uitzending van het 11e luchtmobiele bataljon naar Bosnië kreeg Cross-Care '93 een bijzondere lading. Met name voor de manschappen van de 11e Geneeskundige compagnie luchtmobiel. Als uitzending een feit wordt, gaat ook een aantal van hen mee.

Slikken
Door de omvorming van een krijgsmacht met dienstplichtigen naar een beroepsleger, komt het Geneeskundig Commando voor de vraag te staan hoe aan artsen te komen. Duidelijk is dat de gemiddelde medicus zeker niet kiest voor een carrière in de krijgsmacht. Voor kapitein Robert Alsema, de enige als beroepsmilitair werkzame arts binnen de 1 Ie Geneeskundige compagnie, was het een noodgewongen keuze. Zijn in Engeland doorlopen opleiding "accident and emergency" wordt in Nederland niet erkend. Over eventuele uitzending naar Bosnië doet hij nogal laconiek, „'t Is even slikken. Maar je weet dat die kans bestaat als je bij de Luchtmobiele Brigade gaat. Belangrijk is dat je het goed besproken hebt met je thuisfront. Als je je daarover zorgen moet gaan maken, kun je beter niet gaan. Het hangt er ook een beetje van af wat de opdracht is. Als we worden uitgezonden voor een "peace-keeping"-taak zal er niet zo veel verschil zijn met het medische werk op een kazerne. Wordt het "peace-enforcing", dan ziet het plaatje er ineens heel anders uit. Daarnaast heb je te maken met de burgerbevolking, die bij je op de stoep komt. Officieel hebben wij daar geen boodschap aan, maar dat is larie. Ik heb een eed afgelegd om waar nodig medische hulp te verlenen. De praktijk is dat in een moderne oorlog de meeste gewonden onder burgers vallen."

Bijtekenen
Naast ruwweg achthonderd kaderleden moet de Luchtmobiele Brigade achttienhonderd BBT'ers gaan tellen. Voornamelijk schoolverlaters die een contract voor twee jaar krijgen en maximaal drie keer bij kunnen tekenen. Hun opleiding neemt zes maanden in beslag. Aan het eind van de rit voldoen ze niet alleen aan de fysieke eisen, maar zijn ze ook opgeleid voor hun toekomstige taak. Hoewel het merendeel van de rekruten uit afgestudeerde Iboen mavoleerlingen bestaat, zijn er ook vwo-klanten en zelfs academici onder. Meestal gelokt door de slogan: Zet je dienstplicht om in een tweemobiele Brigade. Marco Janse, oudleerhng van het reformatorische Trigland-coUege, werd vooral getrokken door de uitdaging en het avontuur. Hij behoorde tot de tweede groep BBT'ers die in Schaarsbergen werden getraind. Mei '93 behaalde hij zijn rode baret en werd ingedeeld bij de 11e Geneeskundige compagnie. Als het aan de jonge militair uit Zeist ligt, vertrekt hij met zijn makkers in januari naar Bosnië. „Ik ben bij de Luchtmobiele Brigade gegaan om wat van de wereld te zien, niet om twee jaar in Nederland rond te hangen. Worden we inderdaad uitgezonden, dan zit mijn termijn er bij terugkomst al bijna op. Is het goed bevallen, dan teken ik voor twee jaar bij."

School
De opleiding van zowel BBT'ers als BOT'ers wordt verzorgd door de School Luchtmobiele Brigade. Hoofd opleidingszaken is M.C. Ouwehand, het prototype van de ouderwetse drilmajoor. Het huidige aanbod van schoolverlaters geeft volgens hem een vertekend beeld. „We krijgen nu aardig wat hoger geschoolden die, om van de dienstplicht nog iets aparts te maken, voor twee jaar luchtmobiel tekenen. Maar dat is een uitstervend ras. Voor lieden die de dienstplicht hebben vervuld en er nog twee jaar aan vast knopen, geldt hetzelfde. Straks zijn er helemaal geen dienstplichtigen meer. Conclusie: het opleidingsniveau van de BBT'ers zal dalen. Heb ik nu een kok nodig, dan roepen ze iemand op met vooropleiding kleine consumptie, banketbakker, etcetera. Straks krijg ik mogelijk een vent binnen die niks heeft." Om in te spelen op deze nieuwe situatie worden de functie-opleidingen met ingang van 1994 aangepast en zo nodig verlengd. De basisopleiding tot infanterist wordt voor de BBT'ers vijf in plaats van drie maanden. Een van de voordelen daarvan is dat de fysieke training geleidelijker kan worden opgebouwd, wat hopelijk een gunstig effect heeft op het uitvalpercentage. Nu ligt dat rond de vijfentwintig procent.

Ongewisse factoren
Voor de brigade is het van groot belang dat een fors deel van de BBT'ers bijtekent. Om dat te stimuleren worden potentiële bijtekenaars in de gelegenheid gesteld te solliciteren naar een hogere rang en krijgen ze de mogelijkheid aanvullende opleidingen te volgen. Eind '94 zal blijken of het systeem werkt. Dan loopt het contract van de eerste lichting BBT'ers af Begroot is dat zo'n 25 procent zal bijtekenen. „Maar er blijven ongewisse factoren", waarschuwt Ouwehand. „Als er uitgezonden gaat worden, met welke ervaringen komen de mensen dan terug? Belangrijk is ook het nieuws rond zo'n uitzending. Je moet er niet van uitgaan dat eventuele slachtoffers worden gehonoreerd met een extra hoeveelheid sollicitanten en mensen die bijtekenen. En hoe is de sfeer in de eenheid? Heb je een kreng van een sergeant, dan stap je na twee jaar op. Zo zijn er tal van factoren die onze mooie prognoses lelijk kunnen verstoren." Om te bevorderen dat de BBT'ers na hun afscheid van de Luchtmobiele Brigade in de samenleving aan de slag kunnen, wordt hen de mogelijkheid geboden papieren te behalen die interessant zijn op de arbeidsmarkt. „De korporaal die leiding heeft gegeven, krijgt een certificaat mee", illustreert Ouwehand. „Handig voor zo'n vent als hij soUiciteert als ploegbaas. Want met de mededeling dat je vier jaar infanterist bent geweest en de halve wereld hebt gezien, kun je in de burgermaatschappij niet veel. Dan zegt zo'n werkgever: Prachtig meneer, en wat kunnen we verder?"

Brigadegeneraal
De opleiding van de rode baretten wordt nauwlettend gevolgd door brigade-generaal J.W. Brinkman. Regelmatig komt hij naar de oefenlocaties om op de hoogte te blijven van wat er in de praktijk gebeurt. Zo nodig worden verbeteringen in het programma aangebracht. Zelf heeft hij de opleiding ter verkrijging van zijn rode baret als "pittig" ervaren. „Zeker als je, zoals ik, al 45 bent. Dan is het regelmatig even doorbijten." De tijdelijke uitschakeling van de hiërarchie gedurende de training van het kader noemt de brigadecommandant zeer functioneel. „Sommige mensen kijken er even vreemd tegenaan als de generaal gewoon meedraait in het corveeschema. Het is niet gebruikelijk dat een brigadecommandant staat te harken. Maar het went heel snel, aan beide kanten. Zo'n zesweekse training is een uitstekend middel om je heel snel met beide benen weer op de grond te zetten. Mijn buddy was een majoor. Soms had hij een duwtje nodig, soms ik. Ik heb zeker niet de indruk dat m'n gezag daardoor is aangetast. Integendeel! Je wint aan geloofwaardigheid. Aan de brigade als geheel worden bepaalde eisen gesteld. Niet alleen de infanteristen worden naar voren gevlogen, maar ook de staf, allerlei logistieke mannen... Iedereen moet even alert kunnen reageren op onvoorziene situaties en heeft hetzelfde gebrek aan comfort."

Sociale vaardigheden
Climax van de fysieke opleiding ter verkrijging van de rode baret is de eindoefening Fearless Falcon (Valk zonder Vrees). Zowel BOT'ers als BBT'ers moeten deze vuurproef ondergaan. Op 28 september ontmoeten we het peloton BOT'ers waarmee we in Roosendaal al kennis hebben gemaakt, in het Duitse Eiffelgebergte, ten zuidoosten van Aken. Tezamen met een groep BBT'ers uit Schaarsbergen zijn ze al drie dagen in het gebied actief De meeste gezichten zijn getekend door slaapgebrek. De leiding van de oefening is in handen van de 29-jarige kapitein L.A. de Vos. Een evenwichtige militair, die zonder nodeloos gebrul zijn werk verricht. Hetzelfde geldt voor de meeste instructeurs onder hem. „Als het gaat om de omgang met elkaar stond het leger niet al te best bekend", stelt de jonge officier vast. „Ik heb me altijd gestoten aan grof gedrag van kaderleden, maar in een leger met dienstplichtigen was die situatie niet gemakkelijk te wijzigen. Dat wordt nu anders. Wil je beroepsmilitairen aantrekken en die ook vasthouden, dan zul je op een correcte manier met elkaar om moeten gaan. We krijgen nu een situatie als in het bedrijfsleven, waarbij management en sociale vaardigheden van het grootste belang zijn. Ik vind dat een uitdaging."

Slaapgebrek
Wat in de opleiding is geoefend, wordt tijdens Fearless Falcon in praktijk gebracht. Niet ver van het gehucht Abenden, waar een dorpshuis is ingericht als commandopost, gaat het peloton BOT'ers enkele rotsen te lijf Een natuurlijker hindernis dan de klimtoren in Roosendaal. Vorige groepen werden geconfronteerd met een loodrechte, veertig meter hoge rotswand bij Nideggen. Na kritiek van de burgerij over de belasting van het milieu door de militaire oefeningen is dit onderdeel noodgedwongen uit het programma geschrapt. De rotsen die de kandidaten van de Luchtmobiele Brigade nu voorgeschoteld krijgen zijn aanmerkelijk lager. Beveiligd door een lijn die in handen is van hun buddy klauteren de mannen omhoog en laten zich vervolgens weer "abseilen". Het weer laat zich van z'n beste kant zien. Een warme herfstzon kleurt de rotsen purperrood. Het loofbos begint al te verkleuren, „'t Is hier schitterend", constateert overste Karremans vergenoegd. Slaapgebrek is voor hem nog steeds het meest belastende element in de opleiding. Een kwaal die hij relativeert door bij de dag te leven. „Het wordt vanzelf vrijdag."

Echt zwaar
De vier pelotons BBT'ers (pakweg 150 man) die aan de oefening deelnemen, worden enkele tientallen kilometers zuidelijker uitgeknepen. In de nacht van zondag op maandag is de oefening gestart met een nachtelijke tocht door het bergachtige terrein. Overvloedige regenval in de voorafgaande dagen had menige helling tot een glijbaan gemaakt. Valpartijen hebben inmiddels geleid tot een aantal knie- en scheenkwetsuren. De maandag en dinsdag in de eindoefening zijn zogenaamde circuitdagen, waarin de militairen met rubberboten te water gaan, hellingen beklimmen en afdalen, van grote hoogte naar beneden komen langs touwbanen, met mountainbikes dertig kilometer bergland doorkruisen, drijfpakketten maken om droog over een bergstroom te komen en meer van dat soort zaken. Een uitdagend en avontuurlijk pakket. Wat de mannen nekt is het lopen, meest in de nachtelijke uren. Met in totaal zo'n veertig kilo bepakking aan het lijf en op de rug. „Dit zijn de leuke dingen', grijnst Dustin Loos als zijn buddy aan een touw vanaf een helling naar beneden komt zeilen. „Maar 's avonds, dat is echt zwaar. Je dommelt net weg en dan moet je je slaapzak weer uit. Binnen een minuut gereed maken, bepakking op je rug en lopen. Heuvel op, heuvel af Daaraan ga je stuk. Alles doet pijn. De afgelopen nachten hebben we nog geen twee uur geslapen. En de komende nachten wordt het niet beter, heb ik wel begrepen." BBT'er Klaassen heeft 's morgens een infuus gehad, vanwege vochtverlies. Met holle ogen kijkt hij de wereld in en zeult moedeloos met de anderen mee. In een legerambulance behandelen twee hospikken stukgelopen hielen.

Horeca-man
Van de touwbaan gaat het BBTpeloton naar een lager gelegen bergstroom, die via verschillende hulpmiddelen moeten worden overgestoken. Toekomstig dragonschutter Haike Jacobs heeft zichtbaar moeite met afdalen. Gevolg van een scheenblessure die hij de eerste nacht heeft opgelopen. Voor het overige verkeert de zuiderling, die een opleiding consumptieve techniek achter de rug heeft, in prima conditie. De weekenden werkte hij in de > viskeuken van een bistro, zodat slaaptekort hem niet vreemd is. Ook met lopen heeft de horecaman, die jaarlijks aan de vierdaagse meedoet, de nodige ervaring. Alleen de scheenblessure zit hem dwars. Hij tekende voor de Luchtmobiele Brigade om de komende twee jaar rustig na te kunnen denken over wat hij precies wil. Zijn wens om als kok geplaatst te worden is voorlopig niet gehonoreerd. De politieke beslissing om de Luchtmobiele Brigade in versneld tempo op sterkte te brengen, heeft tot gevolg gehad dat het vullen van de ondersteunende onderdelen even op een laag pitje is gezet. Eerst moeten de drie infanteriebataljons vol. „Dat is een teleurstelling", erkent de rekruut. „Maar het was voor mij geen reden om af te haken."

Drijfpakketten
Halverwege de middag maakt het peloton zich gereed voor het laatste onderdeel van deze circuitdag: drijfpakketten maken om droog over een riviertje te komen. Het merendeel van de mannen strompelt de berghelling af en zakt neer tussen het geboomte. „Als het zo snel blijft gaan, zijn we niet vrijdagmaar zaterdagmorgen thuis", waarschuwt instructeur Van Rossum. En tegen enkele protesterende pelotonsleden: „Oké, geef het telefoonnummer van je vriendin maar, dan zal ik bellen dat ze vrijdagmorgen niet hoeft te komen." „Ze zijn nu zo ver dat het meeste van wat je vertelt langs ze heen gaat", licht hij zijn cynisme toe, als de mannen hun bepakking tot een waterdicht pakket beginnen om te vormen. „Wil je ze nog motiveren, dan moet je met fors geschut komen. Het idee dat ze kort voor de eindstreep afhaken, geeft de meesten weer een kick om door te gaan." Van tempo is geen sprake meer. Traag pakken de mannen hun spullen in. Gelijktijdig worden ontvelde voeten en gekneusde schenen en knieën gecontroleerd en gemasseerd. Verschillende jongens hebben de gedachte dat het er voor vandaag bijna op zit. Een ijdele hoop. „Rond negen uur gaan ze op patrouille", laat kapitein De Vos weten. „Als het mee zit zijn ze morgenochtend tegen half vijf terug. Als het tegen zit pakweg zeven uur."

Verschoven vierkantjes
Vrijdag 1 oktober, zeven uur. Op de parkeerplaats van het officiershotel van de Oranjekazerne in Schaarsbergen maakt een afgebekte ploeg militairen zich gereed voor de laatste loodjes van Fearless Falcon. „Aan het eind van de week hebben ze gezichten als verschoven vierkantjes", had kapitein Pieksma ons voorspeld. Nu is duidelijk wat hij daarmee bedoelt. De eindoefening is afgesloten met een mars van 25 kilometer in de omgeving van Schaarsbergen. Op de parkeerplaats krijgen de mannen even tijd om zich wat op te knappen voor de ontmoeting met familie en vrienden, die bij de ingang van de kazerne staan opgesteld. Een Surinaamse jongen staat trillend tussen enkele kameraden, die hem ondersteunen. Het water loopt met straaltjes uit zijn ogen, neus en mond. „Die weet nauwelijks meer datie leeft", lacht instructeur Van Rossum. „Hij is net door z'n makkers gevoerd. Maar hij heeft het gehaald.'

Onbetaalbaar
Onder de BOT'ers is niemand uitgevallen. Van de BBT'ers hebben er vijftien de eindstreep van Fearless Falcon niet gehaald. Vijf anderen, onder wie Haike Jacobs, hebben ondanks blessures doorgebeten. De wetenschap dat een kilometer verderop geliefden gereed staan om hen te ontvangen, geeft de uitgeputte militairen nieuwe moed. Met de laatste krachten stellen ze zich op en heffen een marslied aan. Ze worden enthousiast begroet door goede vrienden: „Hai, die Karel." Trotse vriendinnen: „Ik wist wel dat hij het zou halen". Bezorgde moeders: „Ooh, wat ziet-ie er slecht uit." „'t Was een pittig weekje", bevestigt BBT'er Herman Veenendaal uit Barendrecht. „Vooral dinsdagnacht was zwaar. Wij werden eropuit gestuurd met een groepje van dertien man. Vijf jongens hebben de vreemdste dingen gezien. Flatgebouwen, onderzeeërs... Gewoon hallucinaties, door gevechtsuitputting. Je gaat echt tot je grenzen. En eroverheen. Maar ik had het niet willen missen. De kameraadschap die in zo'n week groeit is onbetaalbaar."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen