Hervormde gemeenten kunnen niet afscheiden

Met dertien stemmen tegen aanvaardde de synode gisteren het rapport "Om de eenheid en heelheid van de kerk". Dat zal nu worden toegezonden aan classicale vergaderingen en kerkenraden. Het geschrift was de tweede versie van een rapport over de vraag of een gemeente zich kan afscheiden van de Hervormde Kerk als die tot vereniging besluit. Het antwoord daarop is volgens de commissie voor Kerkordelijke Aangelegenheden (KOA): "Nee." De synode sprak die conclusie bij de eerste bespreking in september niet tegen, maar vond het geschrift toen niet pastoraal genoeg.

Strobreed

Dr. P. van den Heuvel, voorzitter van de KOA, gaf aan het begin van de vergadering al direct aan dat aan de weergave van de kerkordelijke stand van zaken niets was veranderd. "In die zin is de pijn niet verzacht. Het is ook niet pastoraal om de waarheid te verbloemen." Hij beklemtoonde daarbij dat er voor bezwaarden geen enkele reden is om af te scheiden. "In hun geloofsovertuiging wordt hun geen strobreed in de weg gelegd. Er is geen enkele grond hen te beschouwen als martelaren van het ware geloof." De synode viel hem met 42 stemmen voor daarin bij: "Er is geen enkele reden voor vrees dat in de toekomst van buitenaf de identiteit van een gemeente bedreigd zal worden."

Eerdere voorstellen om de kerkorde zodanig te veranderen dat afsplitsing mogelijk wordt gemaakt, wees hij radicaal van de hand. Dat zou volgens hem fundamenteel in strijd zijn met de kerkorde van 1951 en met de ecclesiologie (kerkleer). Voorstellen in die richting kregen geen meerderheid.

Wel droeg de synode de KOA op om voor de overgang van hervormde kerkorde naar de kerkorde van de verenigde kerk voorzieningen te treffen zodat de kerk betrokken wordt bij een gesprek met degenen die zich van de Hervormde Kerk losmaken. Dat voorstel kwam van ds. H. J. Jansen uit Valthermond. Hij wilde nog verder gaan en "ruimhartig pastoraal en materieel tegemoetkomen aan leden van de kerk die die overgang niet kunnen meemaken." Het moderamen vond die invulling te ver gaan.

Volgens ds. H. J. Ekker (Broek in Waterland) is het verlaten van de Hervormde Kerk een geringe stap. "Voel je vrij om te gaan", zei hij. "Je blijft levend lid in eeuwigheid van de Una Sancta. Ga in vrede en blijf welkom om terug te keren." Hij pleitte voor het maken van overgangsbepalingen die de mogelijkheid van scheiding van kerkelijke vermogens en het gesprek over gebruik of bezit van kerkelijke goederen regelen.

Op verzoek van ds. R. de Reuver uit Boskoop komt er in SoW-verband nog een volgend rapport dat de contouren van het kerk zijn in de 21e eeuw zichtbaar maakt. Hij stelde dat het noodzakelijk is dat de drie SoW-kerken gezamenlijk tot één visie op het kerk zijn komen.

Ontmoetingsmodel

Diverse synodeleden poogden tijdens de bespreking de koers van het SoW-proces te beïnvloeden. Ds. J. Blom pleitte voor samenwerking van kerken, waarbij de landelijke kerken zelfstandig blijven bestaan. Onder anderen ds. K. Vogelaar uit Rotterdam stelde voor te komen tot een unie van de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken, de Lutherse Kerk en de SoW-gemeenten. Hij verwees naar de situatie in Duitsland, waar partners hun eigen confessie houden.

Ds. R. van Kooten uit Soest zocht het ook in de richting van een unie. Hij stelde daarbij voor bezwaarden bij de ontwikkeling ervan te betrekken en hun te vragen hun principiële randvoorwaarden minimaal te formuleren.

Ds. G. de Fijter uit Kampen stelde vast dat de uniegedachte niet meer ter discussie staat. Hij introduceerde een nieuw plan: het intramuraal ontmoetingsmodel. Hij wil de verschillende tradities in de SoW-kerken meer een eigen gezicht geven en wil dat zij binnen de muren van een verenigde kerk elkaar in de ontmoeting nader leren kennen.

Prof. dr. F. G. Immink gaf de synode op een briefje dat zij de harde kern van de bezwaarden nooit tegemoet kan komen. "Als u nu nog verder gaat, komt u er nooit meer uit." Hij riep bezwaarden op kritisch te bezien of zij op de gereformeerde belijdenis staan of op een versmalde visie. Ook de hoge woorden van de KOA -dat Christus de kerk vergadert- wilde hij temperen. Het is waar, maar de commissie heeft volgens hem te weinig gekeken naar de concrete gestalte van de kerk. "Die is breed."

Alle voorstellen was hetzelfde lot beschoren. Ze kregen elk de steun van ongeveer twintig van de 59 aanwezige synodeleden en werden dus verworpen. Wel moet het moderamen van de synode in gesprek blijven met vertegenwoordigers van bezwaarden met het doel elkaar beter te verstaan en vooral elkaar vast te houden. Gezamenlijk moet er gezocht worden naar een goede oplossing, waarbij een breuk in de Hervormde Kerk kan worden voorkomen. Deze motie ds. D. C. Floor uit Ede kreeg de steun van 41 synodeleden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen