Kromme apen achter een laptop

Elke keer als de sprekers in de Kanunnikenzaal van het Utrechtse Academiegebouw het over de verschijnselen van een muisarm hebben, wrijft een van de studentes in de zaal zich over haar rechterarm, knijpt eens wat, wappert eens wat. Naar schatting kampt eenderde deel van de studenten met pijnlijke of zelfs bijna uitgeschakelde ledematen. Met dank aan de laptopprojecten. "De ernstige klachten die zich af en toe voordoen..." zegt een spreker. "Af en toe?" mompelt het meisje.

't Is een wat potsierlijke vertoning: de voorzitter van het college van bestuur van de Hogeschool van Utrecht die -uiterlijk ijzig kalm- voor in de zaal heen en weer wandelt, en opgewonden studenten die steeds grimmiger vragen op hem afvuren. Effect: nihil.

De actieweek waarmee de studentenvakbond enkele weken geleden aandacht vroeg voor de groeiende rsi-problematiek is hem op enorm veel kritiek komen te staan, zegt bestuurslid R. Post. "Het zou amerikanisering zijn dat we de universiteiten massaal aanklagen. Men vroeg zich zelfs hardop af of we niet iets beters te doen hebben."

De problematiek wordt onderschat, zegt Post. "We zijn geschrokken van de vele signalen van studenten die met problemen kampen of zelfs hun studie hebben moeten onderbreken. Wij vragen universiteiten en hogescholen zich aan de Arbo-wet te houden. Die is sinds 1998 ook van toepassing op studenten en leerlingen."

Studieplanning

"RSI door schuld?" heet het zwartboek dat Post vervolgens aanbiedt aan bestuursvoorzitter H. de Greef van de Utrechtse hogeschool, tevens lid van de HBO-raad. Die houdt vooral de boot af: natuurlijk moeten de scholen zorgen voor voldoende goede voorzieningen, maar dat heeft zijn tijd nodig en er zijn nu eenmaal ook andere dingen die om geld vragen (zoals de bijna failliete lerarenopleidingen). Studenten moeten vooral zelf proberen door een goede studieplanning problemen te voorkomen. De voorlichting over de gezondheidsrisico's zouden de scholen en de studentenorganisaties gezamenlijk ter hand kunnen nemen. De gevaarlijke kanten van het werken met een laptop? Die kende ik niet, zegt De Greef.

De kritiek op het beleid van de scholen brandt los. "Als ik zie dat er instellingen zijn die elke student zonder enige voorlichting een laptop geven, dan hebben ze nog veel te leren. Voor universiteiten zijn het vaak prestigeprojecten. Als je geen los toetsenbord en losse muis hebt, mag je volgens de Arbo-wet niet meer dan twee uur per dag op een laptop werken", zegt R. Gelderloos van de RSI-patiëntenvereniging. Zelf ging hij ooit naar de dokter toen hij door een pijnlijke arm niet meer in staat was de sleutel van zijn huisdeur om te draaien. "Tot mijn grote schrik lees ik nu dat een basisschool in Zoetermeer alle kindertjes op een laptop laat werken. Dat is vooral gemakkelijk voor de leerkrachten, want die hoeven niet meer na te kijken." "Het is de bedoeling dat dat op alle basisscholen gebeurt", strooit R. van de Tocht van leverancier Ergo Direct zout in de wonde.

J. Jansen van het Bureau Beroepsziekten FNV plaatst grote vraagtekens bij de voorzieningen die hogescholen en universiteiten treffen: "In Nederland wonen de langste mensen ter wereld, maar de werkplekken zijn gekrompen. Ik zie studenten als kromme apen gebogen over een laptop." De Greef zegt ze ook te kennen, "die kerels van 2 meter, bijna allemaal uiterst mager, die achterover liggen achter hun computer." Maar verder dan voorlichting en het geleidelijk verbeteren van de voorzieningen reikt de verantwoordelijkheid van universiteiten en hogescholen niet, benadrukt hij weer.

De Greef vindt de discussie ook een beetje achterhaald: "De werkplek van de student zal in de toekomst thuis zijn." Gemor in de zaal. LSVb-voorzitster F. van ter Beek: "Niet iedere student heeft een computer. Sommigen hebben niet eens een telefoonlijn naar hun kamer sinds KPN de telefoontikker heeft afgeschaft. Veel studenten zijn gewoon afhankelijk van de werkplekken op school."

Schadeclaims

"Bent u bereid schadeclaims van studenten te betalen?" wil een radioverslaggever even later weten. De Greef: "Nee." De radioman, die van bestuurders een uitgebreidere woordenbrij gewend is, kijkt hem een ogenblik verbijsterd aan. Dan herhaalt De Greef wat hij de studenten net ook al voorhield: studenten zijn geen werknemers, studenten zijn vooral verantwoordelijk voor hun eigen gedrag, en aanpassing van de gebouwen en voorzieningen zal jaren duren, want het geld kan maar op één manier besteed worden.

"Ik ben het niet met De Greef eens dat instellingen niet aansprakelijk gesteld kunnen worden", zegt decaan J. van Hoek van 's lands grootste hbo-instelling, Fontys Hogescholen. "Ik denk zeker dat er proefprocessen zullen komen. De hogescholen en universiteiten zullen ook pas wakker worden als er schadeclaims worden ingediend."

"Je kunt de studieruimten laten keuren door de Arbeidsinspectie", oppert een student. "De Landelijke Studentenvakbond heeft de inspectie inmiddels om een onderzoek gevraagd", kondigt LSVb-voorzitster Van ter Beek aan. "We hebben nog geen reactie gekregen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen