Ierse bevolking wijst Verdrag van Nice af

Zo'n 3 miljoen inwoners van het eiland waren donderdag stemgerechtigd. Mede door de uiterst lage opkomst (33 procent) resulteerde de volksraadpleging in een nederlaag voor de voorstanders, onder anderen premier Ahern en zijn coalitie. Toen gisteravond het tellen nagenoeg was voltooid, bleek dat bijna 54 procent van de kiezers een afwijzend oordeel had geveld.

Spelregels

De EU laat weten "zeer teleurgesteld" te zijn. Premier Persson van Zweden, die momenteel het voorzitterschap bekleedt, en aanvoerder Prodi van de Europese Commissie delen in een gezamenlijke verklaring mee dat zij "op elke mogelijke wijze" eraan willen meewerken de Ierse bevolking een aangepast en acceptabel voorstel voor te leggen "zonder het wezenlijke van het Verdrag van Nice te veranderen." In Dublin stelde vice-premier Harney vast dat er onder de burgers blijkbaar zorg leeft over de richting die de Unie is ingeslagen.

De vorig jaar december in de Zuid-Franse kustplaats door de regeringsleiders tot stand gebrachte overeenkomst voorziet in een hervorming van de interne spelregels die nodig is met het oog op de toetreding van kandidaat-leden. Zij regelt onder meer de stemverhoudingen in de ministerraad, de omvang van de Europese Commissie en de verdeling van de zetels in het Europees Parlement over de diverse landen.

Het moeizaam bereikte akkoord treedt alleen in werking als alle vijftien huidige lidstaten het bekrachtigen. Ierland heeft als enige op directe wijze de mening gevraagd van het publiek. In de rest van de Unie beslissen de nationale parlementen over de ratificatie.

Met twaalf regeringen, in hoofdzaak uit Midden- en Oost-Europa, voert Brussel besprekingen over aansluiting bij de EU. Naar verwachting zal de eerste groep in 2004 aanhaken. De opstelling van de Ieren zou echter een streep kunnen halen door die rekening.

Eurocommissaris Verheugen, die verantwoordelijkheid draagt voor de toetredingsonderhandelingen, zei in een reactie dat de jongste gebeurtenissen de expansie van de Unie niet zullen stoppen. In Slovenië, waar hij momenteel verblijft, merkte hij op: "We zullen het uitbreidingsproces met dezelfde snelheid en dezelfde kwaliteit voortzetten. Dit referendum mag niet het grootste en belangrijkste project voor de politieke en economische toekomst van een verenigd Europa blokkeren."

Eenzelfde situatie als nu deed zich in de jaren negentig voor toen de Denen het Verdrag van Maastricht verwierpen. De regering in Kopenhagen riep later, nadat ze op onderdelen enkele concessies had binnengehaald, de burgers nogmaals naar de stembus. Toen lukte het wel een meerderheid te verwerven. De ontstane problemen zullen eind volgende week uitgebreid aan de orde komen als de politieke leiders uit de EU voor een top bijeen zijn in het Zweedse Göteborg. In Ierland gaan inmiddels stemmen op om spoedig een nieuwe volksraadpleging uit te schrijven.

Neutraliteit

De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken, Martonyi, waarschuwt dat de gang van zaken de atmosfeer bij het toetredingsoverleg negatief kan beïnvloeden. Een woordvoerder van de regering in Tsjechië sprak van "een slecht signaal voor de aspirant-lidstaten."

De tegenstanders van 'Nice' in Ierland, waartoe onder meer pacifisten, groenen en Sinn Feinn behoren, vrezen dat door het verdrag, dat ruimte biedt voor de oprichting van een snelle interventiemacht, de neutraliteit van hun land verloren gaat. Voorts benadrukken zij dat Dublin als gevolg van de vergroting van de Unie voortaan minder geld zal ontvangen uit de gemeenschappelijke kas of misschien zelfs per saldo wel een betaler zal worden.

Zie ook pag. 3: "Kok: Uitslag Ierland niet dramatiseren".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen