ZENDING EN OECUMENE IN DE TWINTIGSTE EEUW.

Dr. A. Wind, ZENDING EN OECUMENE IN DE TWINTIGSTE EEUW. Handboek over de ge­ schiedenis van zending en oecumene aan de hand van de grote conferenties en assemblees. Deel I: van Edinburgh 1910 tot en met Evanston 1954. 434 blz., ƒ85, —, uitg. J. H. Kok, Kampen, 1984.

Wij gaan in dit Handboek van de éne conferentie naar de andere. Conferentie op conferentie. En het is nog maar het eerste deel. Het bevat de eerste vier wereldzendingsconferenties (1910, 1928, 1938, 1952) en de eerste zes oecumenische conferenties (1925, 1927, 1937, 1948, 1954). Van elke conferentie wordt beschreven: voorbereiding, achtergrond, gang van zaken, besluiten, visies, evaluatie.

Er worden ook lijnen getrokken van de éne conferentie naar de andere. Zo weerspiegelen de zendingsconferenties de verschuiving in historische situatie en theologisch denken. Zo worden ook de wortels duidelijk van de Wereldraad van kerken. Het hele werk geeft zodoende een tijdsbeeld van de eerste helft van de 20e eeuw.

Schrijver is dr. A. Wind, wetenschappelijk hoofdmedewerker in de missiologie aan de Theologische Hogeschool in Kampen.

Wat Wind wil bieden, biedt hij hier m.i. deskundig: hij put uit primaire en secundaire bronnen; het notenapparaat, de literatuuropgave, de registers omvatten 125 pagina's! De stof wordt overzichtelijk en helder aangeboden. Als regel is Wind objectief — behoudens woordjes als 'helaas' of 'terecht'...

Het eerste Nederlandse handboek op dit gebied!

dit gebied! Een hele prestatie. Ook iets van een inhaalmanoeuvre? De Geref. Kerken deden lang niet mee met de Wereldraad. 'Helaas', zegt Wind.

Mijn bezwaar is dat het boek alleen maar over conferenties gaat. Zo komt allereerst de zending zelf niet aan de orde, wat de titel toch beloofde. Conferenties óver zending zijn toch niet de zending zelf? Wat gebeurde er nu metterdaad in Azië en Afrika? Of ging het de schrijver eigenlijk toch alleen om het oecumenisch aspekt? Komt daarom niet uit de verf dat de Internationale Zendingsraad veel meer 'evangelical' was? Dat de voorgeschiedenis 'evangelical' was wordt duidelijk vermeld, maar mag de Wereldraad die zomaar annexeren? Waarom zijn anders de Evangelicals van de 20e eeuw ineens niet interessant meer?

Door het conferentie-schema komen ten tweede de mensen zelf niet uit de verf. Met name de grote pioniers komen niet tot leven. Hoe boeiend zijn de biografieën van Mott en Söderblom. Hoe spannend zijn de Mémoires van Visser 't Hooft. Hun portretten — letterlijk en figuurlijk — hadden m.i. niet gemist mogen worden in dit boek. Hun inzet was immers beslissend. Hun theologische ontwikkelingsgang belangrijk en typerend. Zo was Mott een echte Evangelical. Zo kwam Söderblom uit een piëtistisch Lutherse pastorie, maar werd gegrepen door de Schriftkritiek. Zo kwam Visser 'tHooft uit een modernistisch milieu, maar werd weer gegrepen door de N.C.S.V. en door Karl Barth. Dit alles komt niet aan de orde. Maar ook de achtergrondinformatie die de levensbeschrijvingen van de pioniers ons bieden is onmisbaar. Zo beschrijft Visser 't Hooft waarom de Wereldraad van Kerken (in oprichting) bij het uitbreken van de 2e Wereldoorlog zwéég. Zij had volgens Barth het profetische Wachter-ambt moeten vervullen. Barth zelf sprak duidelijke taal in 1938! Maar de wereld-kerk zweeg. En dit boek zwijgt over dit zwijgen. Omdat het niet past in het conferentie-schema? Maar ook binnen dat conferentie-schema ont-

breekt soms iets wezenlijks. Wie de levensbeschrijving van Kraemer gelezen heeft (A. Th. van Leeuwen) herinnert zich hoe Kraemer op de conferentie van Jeruzalem op een gegeven moment opstond en de 'waarden'-discussie doorbrak door te wijzen op Jezus Christus als de weg, de waarheid en het leven.

Zulke momenten komen ook niet uit de verf. Wat geheel ontbreekt is de rede van K. Barth in Amsterdam-1948 over Die Unordnung der Welt und Gottes Heilsplan. Barth keerde het thema ondersteboven. Vriend en vijand hebben er iets profetisch in gehoord. Maar Wind beschrijft meer het conferentiemateriaal, waarover Barth zijn hoofd schudde.

Amsterdam

C. Blenk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen