Kind kwijt

"Ik kan zo goed begrijpen dat de ouders van Sybine Jansons ten einde raad zijn. Helemaal overspannen. Ik wens ze veel sterkte. Ik denk dat ze de zaak moeten overgeven aan de Heer. Da's moeilijk, maar het is de beste weg. Ik kan me voorstellen dat ze kwaad woorden, als ze het zouden horen. Maar je kunt je toch niet vastklampen blijven aan een team rechercheurs?"

Martin van der Palen uit Valkenswaard weet uit ondervinding wat het betekent om een geliefd kind ineens te zien wegvallen. In de zomer van 1996 verdwijnt Rosa van der Palen van de aardbodem. Martin was voogd over het donkere meisje, dochtertje van zijn overleden broer Lauwrens.

Rosa's moeder, afkomstig uit Nieuw-Guinea, kon de dood van haar man niet verwerken. De vrouw werd opgenomen. Haar vijf kinderen, onder wie Rosa, kregen aanvankelijk onderdak bij Martin, zelf vader van zes kinderen. Vanwege de drukte kwamen de vijf halfwezen later terecht in een gezinsvervangend tehuizen. Rosa, een stil en verlegen meisje, ging naar een tehuis in Sittard. Ze verfoeide de inrichting.

In Sittard is Rosa, toen 15 jaar, voor het laatst gezien. Om half twee op 9 juli 1996 trok ze de deur van het tehuis achter zich dicht, met 100 gulden zakgeld bij zich om kleren te kopen. In het stadscentrum is ze die middag nog één keer gesignaleerd. Toen was ze verdwenen. "Pats. Boem. Weg", zegt haar stiefvader Van der Palen. "Ineens valt er een kind weg. Vreselijk."

Vastberaden

Een uitgebreid politieonderzoek en aandacht op tv mocht niet baten. Ruim honderd tips leverden niets concreets op. Adviezen van paragnosten berustten op drijfzand. Speurwerk onder een berg bij Marc Dutroux aangetroffen kleren belandde op dood spoor. Het raadsel blijft. Waar is Rosa?

Martin van der Palen: "We hebben gedaan wat we konden. Een helikopter heeft gezocht, we hebben pamfletten verspreid, er is een buurtonderzoek gehouden. De eerste maanden gingen we vastberaden op zoek, maar de hoop werd kleiner. Later begonnen de gedachten te komen. Zou Roza zijn vermoord? Is ze ergens in de seksindustrie in een Oostblokland terechtgekomen?

Je staat ermee op en je gaat ermee naar bed. Intussen bouwt de recherche het onderzoeksteam af. Eerst zijn er twaalf rechercheurs mee bezig, dan zes, dan twee, dan één; uiteindelijk belandt de zaak in het archief. Begrijpelijk, er zijn meer ernstige zaken waarmee de politie zich moet bezighouden."

Luguber verhaal

In januari 1998 gebeurt er iets bizars in de vermissingszaak. Het tv-programma Tros Vermist laat een bandopname horen van een uit december 1997 daterend telefoongesprek met een man die beweert Rosa te hebben ontvoerd en gedood. De onbekende beller, sprekend met buitenlands accent, presenteert zichzelf als kindermoordenaar. Hij zegt het lichaam van Rosa in stukken te hebben gehakt en delen daarvan in de hoofdjes van babypoppen te hebben gestopt. De poppen zouden op 20 januari 1998 in de Verenigde Staten worden verkocht. De familie is ondersteboven van het lugubere verhaal en vermoedt dat het om een misselijkmakende grap gaat van een zieke man. De politie traceert het telefoontje in Leusden. De zaak blijft echter duister.

Voor Van der Palen, woonachtig in Valkenswaard, is het leven sinds 1996 drastisch veranderd. Jarenlang hebben hij en zijn vrouw hun nichtje Rosa de vier andere kinderen van zijn overleden broer onder hun hoede gehad.

"De verdwijning van het meisje blijft je achtervolgen. Wel heb ik er op een bepaalde manier vrede mee gekregen", zegt de rooms-katholieke Brabander. "Je moet het aan de Heer overlaten. Er is een beetje hoop, maar de onzekerheid knaagt. Al is het niet zo dat we iedere dag in huilen uitbarsten. Wel praten we vaak over Rosa. Onder het eten, bij de koffie. Waar zou Rosa nu zijn?"

Speurhonden

En waar is Jair Soares uit Rotterdam? Op 4 augustus 1995 verdwijnt het jongetje, dan 7 jaar, van de aardbodem. Vrijwel toonloos vertelt zijn oudste broer Leonel (26) in de Rotterdamse bovenwoning over die bewuste vrijdag op het strand bij Monster, een plaatsje aan de Noordzeekust onder de rook van Den Haag.

"Mijn ouders en twee broertjes gingen samen met een vriendin en haar twee kinderen een dagje naar het strand. Ze zochten een rustig plekje op. De kinderen vermaakten zich prima. Op een gegeven moment ging vader patat kopen, samen met twee broertjes en de twee andere kinderen. Vader ruimde bij de kiosk wat rommel op, 30 meter vanaf hun strandplek. De kinderen speelden even alleen verder. En toen was Jair er niet meer."

Aanvankelijk denken de ouders dat hun donkergekrulde zoontje is verdwaald. De onrust stijgt snel als het ventje zich niet laat vinden. Ook niet nadat speurhonden, duikers en helikopters het strandgebied hebben uitgekamd. Informatie van bewoners in Monster en gasten op een nabijgelegen camping zet geen zoden aan de dijk. Jair blijft spoorloos. Tot op de dag van vandaag.

Broer Leonel: "We weten eigenlijk niets. Is Jair verdronken? Ontvoerd? Geronseld door criminelen als Dutroux? Het frustrerende is dat er geen enkel spoor is. Speurhonden hebben niets kunnen vinden. Rechercheurs zijn hier nog geweest voor kleren van Jair, om die de honden te laten ruiken, maar ook dat heeft niets geholpen."

Om de hoek

Over Jair zijn de afgelopen jaren nauwelijks tips binnengekomen. "Een enkele keer belt iemand. Uit Breda en uit het noorden hebben we wel eens een telefoontje gehad van iemand die dacht dat hij Jair ergens had gezien. Het waren vage tips, die tot niets hebben geleid. We hebben foto's gestuurd naar kennissen in Europa en daarbuiten, maar de zaak is er niet mee opgelost.

Vorig jaar is er een actie gestart om posters van vermiste mensen bij benzinestations op te plakken. Ook achterop sommige vrachtwagens is zijn portret te zien. Die trucks doorkruisen heel Europa. Maar de gouden tip komt niet. No. Nee."

Zelf was Leonel ten tijde van de verdwijning van zijn jongste broertje op vakantie in Portugal, samen met z'n broers. "We hoorden een dag later, op zaterdag, dat Jair was verdwenen. De zondag daarna waren we in Nederland. Je hoorde wel eens verhalen over kinderen die verdwenen. Nu betrof het ons gezin."

Leonel kan zich niet voorstellen dat zijn broertje uit zichzelf is weggelopen. "Nee. Jair was zo'n lief en rustig jongetje." Ook acht hij het uitgesloten dat mensen uit het moederland Kaapverdië iets met de verdwijning te maken hebben.

Ze hebben gezocht en gezocht, maar hun broertje kwam niet terug. "Je bent er dagelijks mee bezig. De onzekerheid blijft. Als je ergens bent, let je scherper op. Zou-ie misschien straks de hoek om komen lopen?"

Niet alleen

De lege plek veroorzaakte groot verdriet bij de familie Soares, die sinds 13 jaar in Nederland verblijft. Jair verdwijnt geen dag uit de gedachte van vader, moeder en de vier broers. "Vooral moeder was de eerste maanden zwaar depressief. Ze kwam de deur niet uit. Dat wilde ze niet, zonder Jair, met wie ze vroeger alles samen deed."

Bemwindo, het 1 jaar oudere broertje van Jair, bleef een jaar zitten vanwege de verdwijning. "Hij deelde zijn kamer met Jair, ze gingen naar dezelfde school, deden dingen samen. En toen was Bemwindo ineens alleen. Dat ging van geen kant. Hij kon niet alleen op die kamer slapen. En maar huilen. Dat was echt verschrikkelijk."

Zenuwen

Het valt de familie moeilijk om over Jair te spreken. Van het kereltje hangt om die reden geen portret aan de muur in de kamer. Leonel: "Ik kan redelijk praten over de vermissing, maar een andere broer van mij weer niet. Hij wil het er niet over hebben. Dan komen de emoties boven."

Door de berichten over de verdwijning van de 13-jarige Sybine Jansons uit Maarn schrijnt de wond weer. "Toen je gisteren belde voor een gesprek voor de krant, werd ik even duizelig. Ik had op dat moment op een andere telefoon een neef aan de lijn. Toen ik zei dat hij even moest wachten, legde ik van de zenuwen per ongeluk de hoorn erop."

"Vorig jaar ben ik met een reporter naar de plaats aan de zee geweest waar Jair is verdwenen. Toen we over het strand wandelden, liepen de koude rillingen me over de rug."

Sinds de verdwijning van zijn jongste broertje let Leonel er scherper op waar zijn andere familieleden verblijven. "Als mijn broertjes na school niet thuiskomen, wil ik weten wat ze aan het doen zijn."

Last

Aan het einde van het gesprek komen foto's op tafel. Jair, apetrots met stropdasje naast zijn broertje. Jair als baby, op de armen van vader. En Jair op een poster van Tros Vermist. Tijdens het gesprek zeggen vader Antonio Soares (55) en moeder Maria (51) nagenoeg geen woord. Als de ogen de spiegel zijn van de ziel, dan moet moeder een loodzware last dragen. Bij het handen schudden ter afscheid kan ze haar tranen niet bedwingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen