Egypte moet veel eten invoeren

In de havens van Alexandrië en Port Said wordt jaarlijks voor vier miljard dollar aan graan, maïs, diepgevroren kip, suiker, plantaardige olie, lever en sojabonen ingevoerd. Slechts 40 procent van de Egyptische consumptie is „made in Egypt". Egypte zal —als de huidige ontwikkeling wordt voortgezet— in het jaar 2000 meer dan 70 procent van zijn voedsel invoeren. Tegen die tijd wordt jaarlijks elf miljoen ton graan geïmporteerd, alle politieke idealen van autarkie (zelfvoorziening) ten spijt.

Kunstmest

De belangrijkste reden voor het snel toenemende voedseltekort in wat ooit de graanschuur van Europa was, is de snelle bevolkingsgroei. Volgens de laatste tellingen heeft Egypte 56 miljoen bewoners. Met de huidige bevolkingsgroei van 2,8 procent telt het Nijldal over tien jaar 75 miljoen monden. Op het platteland neemt de bevolking met 3 tot 3,5 procent toe. Daardoor stijgt het aantal mee-eters, terwijl tegelijk zo veel huizen worden gebouwd dat onvermijdelijk kostbaar akkerland verloren gaat.

Dat Egypte een groot deel van zijn essentiële voedsel moet invoeren is, mede veroorzaakt door het regeringsbeleid. In een poging de prijzen van graan, maïs, rijst en kippevlees laag te houden, werd in de jaren zeventig en tachtig een maximumprijs gesteld. De boeren kregen dus weinig voor die produkten. Daartegenover stond wel dat enorme subsidies werden gegeven op kunstmest, kippevoer, elektriciteit en brandstof.

Boeren ontdekten echter al snel dat ze meer verdienden door boontjes, sinaasappels, uien en tomaten voor de export te verbouwen. Daarvoor had de overheid immers geen maximumprijzen gesteld. Gevolg was dat boeren overgingen op de verbouw van kostbare cash-crops in plaats van de overheid te verblijden met goedkoop graan. De boeren konden dat graan voor eigen verbruik wel van de regering kopen, tegen lage prijzen.

Door een proces van liberalisering (een eind aan maximumprijzen) heeft president Moebarak de boeren weer gemotiveerd om graan te verbouwen. Dank zij hoge prijzen sinds 1985 werden de boeren gestimuleerd nieuwe graansoorten met hoge opbrengst te verbouwen. Sinds 1985 is de Egyptische produktie van graan met 65 procent toegenomen, maar door de enorme bevolkingsgroei heeft dit nauwelijks invloed op de noodzakelijke invoer van graan.

Akkerland

Het vergroten van de voedselproduktie is sinds begin jaren tachtig een belangrijk onderdeel van het regeringsbeleid. De twee vijfjarenplannen (1983-1987, 1988-1992) geven volle steun aan de oppervlaktevergroting van het bouwland. Vanaf 1978 heeft Egypte ruim 600.000 hectare woestijn in groene landbouwgrond veranderd. Tot 1993 wil president Hosni Moebarak jaarlijks 150.000 hectare woestijn be vloeien.

Europese consultants stelden in 1985 een Land Master Plan op. Uit hun onderzoek bleek dat in sommige jaren de akkerwinst op de woestijn werd tenietgedaan door de huizenbouw op 'oud' akkerland. In de laatste jaren is die trend gekeerd. Er wordt weer een beetje netto-'winst' geboekt tegen de urbanisatie.

De meeste landwinst is tot nu toe geboekt in de lage woestijngronden ten oosten en westen van de Nijldelta. Ook zijn de marginale gronden in het Nijldal in gebruik genomen. De grens van het mogelijke is bereikt in deze gebieden.

Het volgende stadium van landontginning moet in de Sinaï-woestijn plaatsvinden. Helaas kan dat alleen tegen hoge kosten. Water moet van ver worden aangevoerd en omhoog gepompt.

Watertafel

De aanvoer van water is voor het ontginnen van woestijnen uiteraard van fundamenteel belang Door de enorme omvang van de reeds bestaande projecten begint de watertafel in Egypte langzaam te zakken. Door slechte drainage is sprake van veel te grote afzet van zout in het groene land.

De Nijl voedt een netwerk van 125.000 kilometer van kanaaltjes en slootjes die boerderijen en dorpen door heel Egypte van water voorzien. Sinds de tijd der farao's probeert, de Egyptische overheid het watergebruik nauwkeurig te regelen. Dat lukt maar matig. Elk dorp mag tijdens bepaalde uren irrigatiewater gebruiken, maar veel boeren lappen de regels aan hun laars. Dieselolie voor de pompen is door subsidies spotgoedkoop. Veel boeren laten de machines onnodig lopen en verspillen dagelijks tientallen kubieke meters kostbaar water.

Groene plakken

Ook de natuur zelf werkt aan de waterverspilling mee. Dit jaar wordt Egypte geplaagd door waterhyacinten. Wie een tochtje met een feloeka op de Nijl maakt, kan overal de grote groene plakken van het water trekken. De waterhyacint slurpt Nijlwater op via zijn wortels en versnelt de verdamping ervan door het grote oppervlak van zijn bladeren.

Om het water voor de landbouw te redden probeert Egypte de Nijl van deze plant te schonen. Een andere manier om de verdamping van water tegen te gaan is door de boeren te stimuleren hun land in de nachten te bevloeien. Zolang het water goedkoop is, voelen de boeren daar niets voor.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen