Poor^'e van Oud Wulven: restant van vergane glorie

Het kasteeltje, dat aan de Oud Wulfenseweg heeft gestaan, stamt uit 1635. Plannen om het kasteeltje te restaureren bestonden reeds voor de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn door het uitbreken van de oorlog niet ten uitvoer gebracht. Na de oorlog werd besloten tot restauratie van het kasteeltje Oud Wulven, onder leiding van de architect C. W. Rooyaards te Schoorl. Tijdens die restauratieperiode is bij een storm in de nacht van 29 op 30 maart 1947 de toren van het kasteeltje omgewaaid en door de gewelven en het huis gevallen. Na de schade te hebben opgenomen, bleek dat herstel niet meer mogelijk was.

'^Vuïn Jmnmtfe

Bij het slopen van de restanten in 1949 en het opruimen van de heuvels met de kelders in 1954 zijn de nog overgebleven delen van de omlijsting van de hoofdingang aan de gemeente Houten geschonken.

Bij een inventarisatie in 1986 bleken veel delen geheel verdwenen en andere zwaar beschadigd te zijn. Toen is, in overleg met de Rijksgebouwendienst, besloten tot het maken van een restauratieplan voor het poortje van Oud Wulven. Dit plan werd opgezet met het doel het poortje gebruiken als omlijsting voor de entree in de westgevel van het nieuwe gemeentehuis, naar de achterliggende binnenhof.

Wapensteen

Onderdeel van de omlijsting is de zogenaamde wapensteen. Hierin is een wapen afgebeeld waarvan werd aangenomen dat dit het wapen van de ambachtheerlijkheid Oud Wulven en Waijen was. Daarvan was het kasteeltje een onderdeel. Naspeuringen bij het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Geslacht— en Wapenkunde in Den Haag stelden echter teleur. Zij toonden aan dat deze heerlijkheid als enige in de gemeente Houten geen wapen bezat. Ook bleek dat de aanwezige afbeelding van vierpuntsterren op de wapensteen, volgens de wapenkunde (heraldisch gezien), onjuist was. De beschildering deed bovendien amateuristisch aan.

Uit nader onderzoek kon worden vastgesteld dat het wapen heeft toebehoord aan de derde eigenaar van het kasteeltje: Johannes Rothe, gedoopt in de Nieuwe Kerk te Amsterdam op 10 december 1628. Hij was op 10 juli 1658 eigenaar van Oud Wulven geworden. Verdere studie leerde dat de aanwezige goudkleur vervangen moest worden door zilver en dat de sterren vijfpuntig moeten zijn. Na het schoonmaken van de steen bleek het wapenschild door de steenhouwer in de zeventiende eeuw zeer fijn gedetailleerd te zijn afgewerkt.

De wapensteen is nu in de originele kleuren en afbeeldingen opnieuw beschilderd door de plaatselijke kunstenares Marijke te Kolste. Zo blijft toch nog een stukje verleden bestaan.

Oorsprong

Het kasteeltje Oud Wulven stond ten zuiden van het huidige Jeanette Oord aan de Oud Wulfseweg in Houten. Het stond hoogstwaarschijnlijk op dezelfde plaats waar vroeger tijden het stamslot van het geslacht van Wulven heeft gestaan. De oorsprpng van deze familie en dit kasteel is niet bekend, maar reeds in 1196 wordt het in de bronnen vermeld.

Tijdens de sloop van het laatste kasteeltje zijn in de heuvel nog fundamenten gevonden van een bakstenen toren van grote kloostermoppen en daaronder een brandlaag. Dit wijst op een houten gebouw dat aan het stenen voorafgegaan moet zijn.

In de dertiende eeuw was Oud Wulven in het bezit van de familie Honderdmark. Er wordt aangenomen dat zij een tak vormde van de Van Wulven's, omdat het vrij onaannemelijk is dat de rechtsmacht over Oud Wulven al zo vroeg zou zijn overgegaan op een vrij onbekende familie. De familie Honderdmark bleef tot in het derde kwart van de veertiende eeuw in het bezit van Oud Wulven. De hoofdtak van het geslacht bewoonde inmiddels sinds het einde van de dertiende eeuw een nieuw kasteel, Wulven genaamd.

Blijkens de inscriptie in de deuromlijsting die eens de hoofdingang tot Oud Wulven sierde, werd het kasteeltje in 1635 gebouwd. Het wordt omschreven als „... een fraai Gebouw, met een Koepeltorentjen er neven, dat op een met groen bewasschen Bergjen staat" en kan gezien worden als een zeventiendeeeuwse versie van een (vroeg-)middeleeuws kasteeltype.

Het kasteeltje is afgebeeld op een schilderij uit 1640, dat vermoedelijk werd vervaardigd naar aanleiding van de voltooiing van de buitenplaats. Het was gebouwd op een motte (soort heuveltje) met daarin de kelderverdieping en de dienstingang. Het was qua hoofdvorm en plattegrond in feite een woontoren, bestaande uit twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een schilddak. Een stenen trap voerde naar de hoofdingang, die werd geaccentueerd door de reeds beschreven deuromlijsting in Renaissancestijl.

Heemstede

M. C. van Hal, autochtoon Houtenaar, weet te vertellen dat een gedeelte van het kasteel Oud Wulven vroeger dienst heeft gedaan als gevangenis. „Er wordt zelfs beweerd dat er onderaardse gangen hebben bestaan, die van het kasteel Oud Wulven naar het kasteel Heemstede leidden. Deze gangen zijn nu zeker niet meer intact", aldus Van Hal. Uit historische bronnen is echter niet op te maken of ze ooit hebben bestaan.

In de loop van de negentiende eeuw onderging het kasteeltje een ingrijpende verandering, nadat de functie als zomerverblijf door de inmiddels tot herenhuis verbouwde, bij het kasteel horende, hofstede was overgenomen. De verdieping en de zolder werden afgebroken, evenals de torenkoepel. Ervoor in de plaats kwam een zadeldak en de aldus ontstane zoldering werd als duivenhok ingericht.

De heer J. Heijmink-Liesert voorzag ons van de nodige historische gegevens. Oud foto materiaal werd verstrekt door de families M. van de Hoeven en H. Kemp.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen